Stap 1

Stuttgart 21
Vraag:

  1. Zoek op waar Stuttgart ligt. Gebruik hiervoor Kaart Duitsland op pagina 102-103 in de 53e editie van de Bosatlas of Kaart Duitsland op pagina 98 van de 54e editie van de Bosatlas.

Stuttgart ligt uitgespreid over enkele heuvels aan de rivier de Neckar. Het hoofdstation van de stad ligt in de binnenstad en in een smalle, door heuvels omringde vallei. Dit station is bovengronds, heeft zeventien sporen en treinen kunnen er maar aan één kant in- en uitrijden. Ook is een gedeelte van het station ingericht voor vrachttreinen.

Het oude station wordt vervangen door een ondergronds station met acht sporen waar treinen aan beide kanten in en uit kunnen rijden. Om dat mogelijk te maken, moet 57 kilometer aan nieuwe spoorlijnen worden aangelegd. Hiervan loopt 30 kilometer ondergronds. Er moeten dus tunnels voor worden gemaakt. Op 25 kilometer nieuwe spoorlijn zullen hogesnelheidstreinen rijden. Het nieuwe station is alleen bedoeld als aankomst- en vertrekpunt voor passagierstreinen.

Omdat het nieuwe station minder sporen heeft en geen gedeelte heeft om vrachttreinen af te handelen, zal het kleiner zijn dan het oude en zal dus minder plaats innemen in de binnenstad van Stuttgart. Een deel van het oude station zou worden gesloopt.

Het project om het oude station te vervangen door het nieuwe heet Stuttgart 21. Naast dit project wordt nog een ander uitgevoerd dat van belang is voor Stuttgart, namelijk de aanleg van een nieuwe verbinding voor hogesnelheidstreinen tussen het nieuwe station van Stuttgart en dat van Ulm.

Door Stuttgart 21 moeten reizigers per trein vanuit Stuttgart makkelijker en sneller naar Augsburg, Wenen, Parijs, Straatsburg en Ulm kunnen reizen en moeten ook steden in de buurt van Stuttgart per trein makkelijker en sneller te bereiken zijn. En niet te vergeten het vliegveld van Stuttgart, een van de grootste van Duitsland.

Omdat het nieuwe station minder ruimte inneemt dan het oude, komt er ruimte vrij. Die ruimte kan voor nieuwbouw of andere zaken worden gebruikt. De binnenstad kan op de schop.

In april 1994 begon men plannen te maken voor Stuttgart 21. Toen ging men ervan uit dat het project in 2005 van start zou gaan en in 2012 klaar zou zijn. Het zou worden uitgevoerd in opdracht van Deutsche Bahn (Duitse spoorwegen) en worden betaald door de gemeente Stuttgart, de deelstaat Baden-Württemberg, de Bondsregering en door Deutsche Bahn zelf.

Het maken van de plannen kostte al meer tijd. Pas in 2007 besloten de Bondsregering van Duitsland, de regering van Baden-Württemberg en Deutsche Bahn samen 2,8 miljard euro opzij te leggen voor het project. Ze zeiden bereid te zijn er nog eens een miljard euro extra aan uit te geven indien nodig. Daarnaast zouden ze twee miljard euro uitgeven aan de nieuwe hogesnelheidslijn Stuttgart-Ulm.

Het bleek niet genoeg: de kosten voor Stuttgart 21 waren in 2009 al opgelopen tot 4,5 miljard euro en in 2013 tot 6,5 miljard. Daar waren inwoners van Stuttgart, Baden-Württemberg en ook andere Duitsers niet blij mee. Zij vroegen zich af of dat belastinggeld niet beter kon worden uitgegeven. Bijvoorbeeld aan de Duitse infrastructuur, met name aan de vele bruggen en wegen die in slechte staat verkeerden. Daar zou het verkeer in Duitsland bij gebaat zijn. Bovendien liep het project steeds meer vertraging op. Uiteindelijk begonnen de werkzaamheden pas in februari 2010. Men hoopt nu dat alles in 2020 klaar is.

Naast oplopende kosten en vertragingen rezen ook andere bezwaren tegen het project. Lees in de onderstaande tekst de bezwaren tegen het project.

Bezwaren tegen het project 

Stadsbewoners hebben vanaf 2007, toen de financiering van het project rond was, met regelmaat gedemonstreerd tegen de plannen. Men heeft geprobeerd het stadsbestuur tot een referendum voor of tegen het project te dwingen, maar dat referendum is er in Stuttgart niet gekomen. Wel op het niveau van de deelstaat: in 2011 vond er in Baden-Württemberg een referendum plaats over doorgaan of niet. Binnen de deelstaat was een meerderheid voor doorgaan en dat maakte de weg vrij om het project uit te voeren.

Vragen:

  1. Waarom moeten voor het aanleggen van spoorlijnen naar het nieuwe station tunnels worden geboord?
  2. Wat zijn de beoogde positieve gevolgen van het project Stuttgart 21?
  3. Welke bezwaren zijn er tegen het project en door wie worden ze kenbaar gemaakt?
  4. Met wat voor protestacties werden deze bezwaren kenbaar gemaakt?