Stap 1 het onderwerp

Hoe was het ook alweer? Het onderwerp van een tekst.

Kijk naar de filmpjes en lees de theorie die eronder staat. Schrijf deze theorie daarna op in je theorieschrift.

Het onderwerp https://youtu.be/bP0exFTabK4

Hoofdgedachte en onderwerp https://youtu.be/mInvDIkeYbY

Onderwerp van een tekst

Het antwoord op de vraag 'Waar gaat deze tekst over?' noemen we het onderwerp van de tekst. Je kunt het onderwerp van een tekst bijna altijd in één woord (of in een paar woorden) samenvatten. 

Het onderwerp van een tekst vind je door te letten op:

• de titel
• de eerste zin of de eerste alinea (de lead)
• een tekening of foto bij de tekst
• tussenkopjes en dikgedrukte of onderstreepte woorden

Let op: twee teksten met hetzelfde onderwerp kunnen toch zeer anders zijn.
Heb je twee teksten met als onderwerp 'voetbal', dan kunnen de teksten toch allebei een heel ander verhaal vertellen.

Het is niet altijd even makkelijk om de juiste woorden te vinden om het onderwerp te benoemen. Soms gebruik je te veel woorden.

Het deelonderwerp

Een tekst bestaat altijd uit een inleiding, een kern of middenstuk en een slot. Je hebt geleerd dat in de inleiding (vaak) het onderwerp wordt geïntroduceerd en dat een tekst (vaak) eindigt met een samenvatting/conclusie. Wat kun je dan in het middenstuk vinden?

Theorie

Je hebt geleerd hoe je het onderwerp een van een tekst moet zoeken. Maar een tekst bevat ook deelonderwerpen. Wat zijn deelonderwerpen? 

De inleiding en het slot bestaat meestal uit één alinea, maar de kern bestaat meestal uit meerdere alinea’s. Elke alinea heeft één onderwerp, dat een kort stukje is van de hele tekst. In elke alinea zet je dingen bij elkaar die bij elkaar horen. Komt er iets nieuws, dan begin je ook met een nieuwe alinea. Waar elke alinea over gaat noemen we het deelonderwerp. Het onderwerp (van een tekst) bestaat dus uit meerdere deelonderwerpen (alinea’s). 

Bijvoorbeeld bij een nieuwsbericht over attractieparken:

Hierbij is het onderwerp: attractieparken

De hoofdgedachte is dan: attractieparken beleefden gisteren een topdag.

De titel is: In de file voor de attractieparken

In de inleiding (alinea 1) vind je de hoofdgedachte en een korte toelichting 

alinea 2: gaat over Burgers Zoo

alinea 3: gaat over Blijdorp

alinea 4: gaat over Efteling

alinea 5: slot (hier vind je dus meestal een samenvatting van het onderwerp en vaak een conclusie.

Stappenplan:

• Zoek het onderwerp van de tekst; waar gaat de tekst over?
• Let op tussenkopjes in de tekst
• Bekijk de alinea-indeling
• Lees de eerste zin van iedere alinea. Stel jezelf bij elke alinea de vraag: 'Waar gaat deze alinea over?'
• Een deelonderwerp is steeds een 'nieuw' onderdeel van het onderwerp. 
• Lees niet te snel, neem de tijd.