Ketel
Een gasketel is misschien het eerste waar je aan denkt bij het verwarmen van een kas. Een ketel produceert naast warmte ook (nuttige) CO2.
Lees op deze pagina meer over de ketel.
http://www.kasklimaat.nl/72-Ketel.htm
Zorg dat je de betekenis kent van rendement, bovenwaarde en rookgascondensor.
Andere brandstoffen
Behalve gas kan ook olie of steenkool worden gebruikt om water te verwarmen. Steenkool is mogelijk goedkoper dan gas. Olie wordt soms gebruikt als back-up. In noodgevallen (kapotte gasleiding) kan er dan op olie worden gestookt.
Daarnaast komt het voor dat de kas wordt verwarmd met bio-brandstoffen, zoals houtsnippers. Dit is bijvoorbeeld het geval in onze kas in Dronten.
WKK (Warmtekrachtkoppeling)
Een WKK produceert niet alleen warmte en CO2, maar ook elektriciteit. Deze elektriciteit kan gebruikt worden om assimilatielampen te laten branden of worden verkocht. Omdat een teler niet alleen de elektriciteit maar ook de warmte goed kan gebruiken, zorgt een WKK ervoor dat "alles" uit het gas wordt gehaald.
Omdat er niet alleen CO2 in de rook van een WKK zit, maar ook gassen die de groei van planten af kunnen remmen, moet de rook door een rookgasreiniger voordat deze naar het gewas wordt geleid.
Warmtebuffer
Warmte kan worden opgeslagen in de vorm van warm water. Dit zorgt ervoor dat het bijvoorbeeld mogelijk is om een WKK te laten draaien als de stroomprijs hoog is, en de warmte op te slaan tot er sprake is van een warmtevraag. Ook is het mogelijk om CO2 te produceren wanneer het gewas dit nodig heeft en de warmte op te slaan tot in de nacht.
Aardwarmte
Als je diep genoeg boort, kom je hitte tegen onder de grond. Dit noemen we aardwarmte. Op sommige plaatsen is het bijvoorbeeld mogelijk om van ca 2000 meter diepte water van 70ºC op te pompen. Dit is een interessante bron van warmte voor glastuinders. Een paar details over aardwarmte:
Ondanks het feit dat aardwarmte niet zo eenvoudig aan te leggen is, bestaat er veel interesse en draaien er al verschillende installaties. Enkele voorbeelden:
Omdat de watertemperatuur normaal gesproken hoog kan zijn, kan in geval van aardwarmte een normaal verwarmingssyteem worden gebruikt.
Wel is het gewenst dat het water zo koud mogelijk terug de grond in gaat? Waarom? Omdat dit betekent dat ze zo veel mogelijk energie uit het warme water is gehaald.
WKO (Warmte - koude - opslag)
Dit systeem wordt nog wel eens verward met aardwarmte, maar is fundamenteel anders. Hier wordt namelijk in de zomer warm water in de grond gepompt om deze warmte in de winter te benutten. Hiervoor hoeft minder diep te worden geboord, denk aan een orde van grootte van honderden meters.
Net als in een systeem met aardwarmte is weer een warmtewisselaar aanwezig om te voorkomen dat zout water leidt tot corrosie.
In dit systeem is ook een warmtepomp nodig. Waarom?
De temperatuur van het "warme" water onder de grond is niet zo heel hoog. Daarom moet het water warmer worden gemaakt. Dit kan met een warmtepomp. Heel grof gezegt werkt dit zo: de warmtepomp onttrekt warmte aan het "warme" water uit de grond. Dit water wordt hierbij afgekoeld. De warmte die hierbij vrijkomt wordt in het verwarmingssysteem gestopt.
Vaak wordt hierbij gewerkt met maximale watertemperaturen van rond de 40ºC. Dit is omdat een warmtepomp beter presteert als er niet al te heet water hoeft te worden gemaakt. Hoe efficient een warmtepomp is, wordt uitgedrukt met de COP (coefficient of performance). Dit getal geeft de verhouding tussen stroomverbruik en warmteproductie aan. Een warmtepomp gebruikt aardig wat electriciteit, dat is een nadeel van het systeem.
Een COP van 4 betekent dat er 4x zoveel warmte uit de warmtepomp komt als er aan electrische energie ingestopt wordt.
WKO heeft ook een belangrijk voordeel: het is met dit systeem niet alleen mogelijk om te verwarmen, maar ook om in de zomer te koelen. In sommige teelten is dit zinvol.
Omdat meestal met een vrij lage watertemperatuur wordt gewerkt, wordt er vaak met "speciale" verwarmingssystemen gewerkt. Een gewone buis van 40ºC geeft misschien te weinig warmte af. Een speciale "convector" zorgt voor een betere warmteoverdracht omdat de lucht langs het warme water wordt geblazen.