Het teeltsysteem

1 Verschillende teeltsystemen

In de meest eenvoudige situatie wordt in de kas geteeld in de grond.

Zaadteelt in een kas. De planten staan in de grond.

 

Er zijn echter veel andere mogelijkheden die elk bepaalde investeringen vergen.

In de kas kunnen allerlei constructies worden gebouwd om het gewas te ondersteunen.

 

Teelt op goten op steuntjes. De planten groeien in dit geval op substraat, bijvoorbeeld steenwol of kokos. Dit substraat ligt in de vorm van langwerpige matten op een goot.

 

In nieuwere kassen staan de goten vaak niet op steuntjes, maar zijn ze opgehangen.

Teelt op de vloer. De vloer kan op verschillende manieren gemaakt worden. Meestal is de vloer vlak, sterk en kan het water dan de planten niet opdrinken worden verzameld voor hergebruik.

 

Ook buiten de kas wordt aandacht besteed aan de teeltvloer en aan het opvangen van overtollig water.

(Iets over vloeren boomkwekerij/containerteelt)

 

Deze tafels kunnen een opzij rollen om een paadje te maken. Dit bespaart ruimte.

 

Deze tafels ("containers") kunnen door het hele bedrijf bewegen.

 

Er bestaan mooie systemen om planten automatisch door het bedrijf te laten bewegen. Dit kan voordelen hebben op gebied van ruimte-benutting en op gebied van arbeid (besparing en werkhouding).

 

Ook water kan een rol spelen als transportsysteem.

NFT

Planten kunnen ook in een dun laagje stromend water groeien. Dit gebeurt bijvoorbeeld soms bij sla. Er worden dan vaak goten gebruikt die een klein beetje schuin staan, zodat het water erdoorheen stroomt.

 

Aeroponics

Een anders speciaal teeltsysteem is aeroponics. In dit geval hangen de wortels van de planten in de lucht. Om de plant van water en nutrienten te voorzien, worden de wortels regelmatig besproeid.

Meerdere teeltlagen: teelt boven verwerkingsruimte

Soms wordt de ruimte extra efficient benut door ook planten te telen door ruimtes met een andere functie. Zo kan men tafels met planten boven een verwerkingsruimte zetten.

Meerdere teeltlagen

Bij sommige gewassen is het gebruikelijk om meer lagen boven elkaar te telen, bij tulpen bijvoorbeeld soms 4 lagen. Men moet er wel rekening mee houden dat alleen de bovenste teeltlaag de normale hoeveelheid licht van buiten krijgt. 

 

2 Teeltsystemen met elkaar vergelijken

Bij het beschrijven van een teeltsysteem ligt het allereerst voor de hand om de afmetingen te vermelden. Hoe breed zijn de goten en hoe zijn ze opgesteld? Hoe ver staan de planten uit elkaar? Verder is het natuurlijk interessant om te bekijken hoe goed het gewas groeit in het teeltsysteem. Hoewel we daar in deze cursus geen aandacht aan besteden, is een snellere groei of een betere kwaliteit natuurlijk zeer interessant. Daarnaast zijn onder andere de volgende zaken van belang:

Opbouw/materiaalkeuze

Hoe is het teeltsysteem opgebouw en welke materialen zijn gebruikt? Probeer hierbij ook voor- en nadelen van verschillende varianten te vinden als er iets te kiezen valt.

Aanschafprijs/afschrijving

In de KWIN vind je allerlei bedragen per m2 die horen bij loopfolie, goten, rolcontainers en mobiele teeltsystemen.

Ruimtebenutting

Welk deel van de oppervlakte van het bedrijf wordt gebruikt voor de teelt en welk deel van de oppervlakte wordt gebruikt voor andere zaken? In de teeltruimte is het interessant om te bekijken welk deel van de ruimte gebruikte wordt voor de teelt en welk deel "verloren gaat" als bv pad. Meten is hierbij weten.

Onder de bruto oppervlakte verstaat men de oppervlakte van de hele kas.

De netto oppervlakte is de oppervlakte waarop daadwerkelijke planten (kunnen) staan. Dit is soms slechts 65% van de bruto oppervlakte, met een slim teeltsysteem kan er netto echter meer dan 80% van de bruto oppervlakte overblijven voor de teelt.

Echt spectaculair wordt de ruimtebenuttig natuurlijk pas als er meerdere lagen boven elkaar worden geteeld...

Arbeid

Soms heeft de keuze van het teeltsysteem invloed op de hoeveelheid arbeid die nodig is of op de ergonomie. Automatisch tafels door het bedrijf bewegen spaart niet alleen arbeid, maar zorgt er misschien ook voor dat medewerkers zonder te bukken of ver te reiken alerlei handelingen kunnen verrichten.

 

 

Vragen teeltsysteem

  1. Een potplantenteler moet kiezen tussen teelt op een betonvloer of op containers.

a. Leg van beide systemen uit wat ermee bedoeld wordt.

b. Geef voor beide systemen aan hoe de potplant zich door het bedrijf kan bewegen.

c. Geef van elk systeem  een voordeel en een nadeel.

 

  1. Noem 4 zaken waarop men kan letten wanneer men teeltsystemen met elkaar vergelijkt.

 

  1. Een bedrijf heeft een oppervlakte van 10000m2. De verwerkingsruimte, kantine enz. hebben bij elkaar een oppervlakte van 1000m2. Het oppervlakte aan paden is ook 2000m2. De rest van de ruimte is teeltoppervlak op vaste tafels.

a. Wat is de bruto oppervlakte van het bedrijf?

b. Wat is de netto oppervlakte van het bedrijf?

c. Hoeveel procent van het bedrijf is netto teeltoppelvlakte?

 

  1. Geef aan wat bedoeld wordt met

a NFT

b aeroponics

 

  1. Noem naast potgrond nog twee veelgebruikte substraten waarop planten kunnen worden geteeld. Denk hierbij aan teelt van tomaten of komkommers op goten.