1 Verschillende teeltsystemen
In de meest eenvoudige situatie wordt in de kas geteeld in de grond.
Er zijn echter veel andere mogelijkheden die elk bepaalde investeringen vergen.
In nieuwere kassen staan de goten vaak niet op steuntjes, maar zijn ze opgehangen.
Ook buiten de kas wordt aandacht besteed aan de teeltvloer en aan het opvangen van overtollig water.
(Iets over vloeren boomkwekerij/containerteelt)
Er bestaan mooie systemen om planten automatisch door het bedrijf te laten bewegen. Dit kan voordelen hebben op gebied van ruimte-benutting en op gebied van arbeid (besparing en werkhouding).
Ook water kan een rol spelen als transportsysteem.
NFT
Planten kunnen ook in een dun laagje stromend water groeien. Dit gebeurt bijvoorbeeld soms bij sla. Er worden dan vaak goten gebruikt die een klein beetje schuin staan, zodat het water erdoorheen stroomt.
Aeroponics
Een anders speciaal teeltsysteem is aeroponics. In dit geval hangen de wortels van de planten in de lucht. Om de plant van water en nutrienten te voorzien, worden de wortels regelmatig besproeid.
Meerdere teeltlagen: teelt boven verwerkingsruimte
Soms wordt de ruimte extra efficient benut door ook planten te telen door ruimtes met een andere functie. Zo kan men tafels met planten boven een verwerkingsruimte zetten.
Meerdere teeltlagen
Bij sommige gewassen is het gebruikelijk om meer lagen boven elkaar te telen, bij tulpen bijvoorbeeld soms 4 lagen. Men moet er wel rekening mee houden dat alleen de bovenste teeltlaag de normale hoeveelheid licht van buiten krijgt.
2 Teeltsystemen met elkaar vergelijken
Bij het beschrijven van een teeltsysteem ligt het allereerst voor de hand om de afmetingen te vermelden. Hoe breed zijn de goten en hoe zijn ze opgesteld? Hoe ver staan de planten uit elkaar? Verder is het natuurlijk interessant om te bekijken hoe goed het gewas groeit in het teeltsysteem. Hoewel we daar in deze cursus geen aandacht aan besteden, is een snellere groei of een betere kwaliteit natuurlijk zeer interessant. Daarnaast zijn onder andere de volgende zaken van belang:
Opbouw/materiaalkeuze
Hoe is het teeltsysteem opgebouw en welke materialen zijn gebruikt? Probeer hierbij ook voor- en nadelen van verschillende varianten te vinden als er iets te kiezen valt.
Aanschafprijs/afschrijving
In de KWIN vind je allerlei bedragen per m2 die horen bij loopfolie, goten, rolcontainers en mobiele teeltsystemen.
Ruimtebenutting
Welk deel van de oppervlakte van het bedrijf wordt gebruikt voor de teelt en welk deel van de oppervlakte wordt gebruikt voor andere zaken? In de teeltruimte is het interessant om te bekijken welk deel van de ruimte gebruikte wordt voor de teelt en welk deel "verloren gaat" als bv pad. Meten is hierbij weten.
Onder de bruto oppervlakte verstaat men de oppervlakte van de hele kas.
De netto oppervlakte is de oppervlakte waarop daadwerkelijke planten (kunnen) staan. Dit is soms slechts 65% van de bruto oppervlakte, met een slim teeltsysteem kan er netto echter meer dan 80% van de bruto oppervlakte overblijven voor de teelt.
Echt spectaculair wordt de ruimtebenuttig natuurlijk pas als er meerdere lagen boven elkaar worden geteeld...
Arbeid
Soms heeft de keuze van het teeltsysteem invloed op de hoeveelheid arbeid die nodig is of op de ergonomie. Automatisch tafels door het bedrijf bewegen spaart niet alleen arbeid, maar zorgt er misschien ook voor dat medewerkers zonder te bukken of ver te reiken alerlei handelingen kunnen verrichten.
Vragen teeltsysteem
a. Leg van beide systemen uit wat ermee bedoeld wordt.
b. Geef voor beide systemen aan hoe de potplant zich door het bedrijf kan bewegen.
c. Geef van elk systeem een voordeel en een nadeel.
a. Wat is de bruto oppervlakte van het bedrijf?
b. Wat is de netto oppervlakte van het bedrijf?
c. Hoeveel procent van het bedrijf is netto teeltoppelvlakte?
a NFT
b aeroponics