De kas

1 Soorten kassen

De meest algemene types kas zijn de Venlo-kas en de breedkapper.

Breedkapper van binnen
Een breedkapper van binnen. Let op de spanten die het dak van de kas volgen en de "doorlopende nok-luchting": de hele nok van de kas gaat open.

 

Venlo-kas: let op de "horizontale tralieleggers". Verder gaan de ramen open in kleine eenheden (per 2 ruitjes).

 

Daarnaast bestaan er wat exotische typen kas, zoals de Cabrio-kas. Bij dit type kas kan het hele dak open, zodat het klimaat binnen bijna hetzelfde kan zijn als buiten.

http://www.gakon.nl/87/Cabriokassen

Glazen kassen zijn echter niet het enige bouwwerk waarin planten geteeld kunnen worden. Beschermde teelten kunnen ook plaatsvinden in plastic kassen. En soms wordt de plant niet beschermd tegen de regen of de kou, maar juist tegen de zon. Daarom nog een paar andere mogelijkheden.

Teelt van gember in plastic tunnels. De mogelijkheden om het klimaat te regelen zijn beperkt.

 

Een luxere versie van de plastic kas: ook een plastic kas kan voorzien zijn van allerlei snufjes, zoals luchtramen, scherming, enz.

 

Teelt van orchideeen onder schaduw-netten. In dit geval worden de planten dus niet beschermd tegen kou of regen, maar tegen teveel zonlicht. Deze foto is gemaakt in Wenjiang bij Chengdu, China.

 

2 Kasdekmaterialen

We hebben plastic en glas al genoemd als mogelijke materialen om een kas mee te bedekken. Welke eigenschappen van deze materialen zijn van belang?

Enkele uitdrukkingen om te kennen:

2.1 Lichtdoorlatendheid meten

Het moeilijke woord hiervoor is transmissie van licht. Welk deel van het licht wordt tegengehouden of doorgelatan?

Dit hangt af van de invalshoek. Daarom zijn er twee dingen om te meten:

Daarnaast kan men meten in welke mate een materiaal het licht spreidt. Hiervoor worden onder andere uitdrukkingen  "Haze-factor" of "F-scatter" gebruikt.

Lees meer over dit onderwerp: https://www.kasalsenergiebron.nl/content/research/12932_Lichtmeetprotocol_kasdek.pdf

2.2 Isolatiewaarde

De isolatiewaarde wordt benoemd als U-waarde. De eenheid hiervoor is W/m2/K

W staat voor Watt. Dit getal geeft aan hoe fors je moet verwarmen om de kas op temperatuur te houden.

De m2 geeft aan dat het per vierkante meter wordt gemeten.

K staat voor Kelvin. Dit is net zoiets als graden Celcius. Als het temperatuurverschil tussen binnen en buiten groter wordt, gaat er meer energie naar buiten.

Een lage U-waarde betekent dat er minder gestookt hoeft te worden. Dit zorgt dus voor een besparing van energie.

Een vergelijking tussen allerlei materialen wordt gemaakt in dit artikel: http://www.ecodorp-akasha.nl/wp-content/uploads/2015/04/ETFE-WUR.pdf

Polycarbonaat isoleert beter dan normaal glas.

 

Lees meer op http://www.agriholland.nl/dossiers/kassenbouw/standtechniek.html

Een leverancier van onder andere allerlei soorten plastic kassen: http://www.conleys.com/d/4/cold-frames.htm

Deze teler heeft gekozen voor de bouw van een kas met folie in plaats van glas. De video laat ook zien hoe de bouw van een kas er ongeveer uitziet.

http://www.gootjes-allplant.com/pg-953-7-101519/pagina/nieuwbouw.html

3 Telen zonder daglicht

Sommige mensen denken dat teelt in kassen niet de toekomst heeft. In een gebouw is het mogelijk om een groot aantal lagen planten boven elkaar te telen, bijvoorbeeld onder LED-licht. Dit kan ruimte besparen. Nadeel is dat LED-lampen energie kosten, terwijl de zon gratis schijnt. De technieken worden echter steeds beter en een ander voordeel is de onafhankelijkheid van de seizoenen en het weer. Teelt zonder daglicht is perfect te plannen. Natuurlijk vraagt dit type teelt om andere gebouwen dan de eerder besproken kassen.

Voor een beeld van teelt zonder daglicht kun je deze links bekijken:

http://images.philips.com/is/content/PhilipsConsumer/PDFDownloads/Netherlands/cases/ODLI20151027_004-UPD-nl_NL-casestudy_deliscious_nlpdf.pdf

4 Het beschrijven van een kas

Welk type kas is het meest passend? Dat is een economische berekening. Een gewas stelt bepaalde eisen aan het kasklimaat. Op verschillende plaatsen op aarde zijn bijvoorbeeld de temperaturen, de hoeveelheid instraling van de zon en de hoeveelheid neerslag (oa sneeuw) en wind verschillend. Dit leidt er toe dat het van de situatie afhangt welk type kas het meest voor de hand ligt.

Welke zaken kun je in je rapport meenemen mbt de kas?

Werp ook een blik op zaken zoals verwerkingshal, koelcellen, kantine en kantoor. In de KWIN kun je met deze gegevens de nieuwwaarde van de kas inschatten mbv de tabel "Duurzame productiemiddelen" (2.5).

 

Vragen kas

  1. Noem twee verschillen tussen een Venlo-kas en een breedkapper.
  2. Noem vijf eigenschappen die meespelen bij het kiezen van het meest geschikte type kasdekmateriaal.
  3. Lichtdoorlatendheid van glas kan op twee manieren worden gemeten. Welke twee zijn dit?
  4. Wat is de eenheid waarin de isolatiewaarde van een kasdekmateriaal wordt uitgedrukt?
  5. Wat wordt bedoeld met polycarbonaat/stegdoppel?
  6. Wat is diffuus licht?
  7. Noem twee voordelen en een nadeel van teelt zonder daglicht.