Nudge (!)

Book cover for Nudge: Improving Decisions about Health, Wealth, and Happiness

 

Nudging is zoals gezegd een vorm van overheidsingrijpen waarbij gebruik wordt gemaakt van de heuristieken en biases die bekend zijn uit gedragsonderzoek. In bepaalde zin vertoont het dus veel overeenkomsten met bepaalde marketingtechnieken. Het belangrijkste verschil is echter dat het een maatschappelijk doel dient. Het woord Nudge wordt dan ook gebruikt om gedragsbeïnvloeding door overheden of niet-commerciële organisaties te beschrijven.

Een nudge is letterlijk een duwtje, en is daarmee een zeer zachte vorm van overheidsbemoeienis. De invloed van de overheid beperkt zich hierbij tot het veranderen van de keuzecontext of 'keuze architectuur' (Thaler en Sunstein, 2008). Dat wil zeggen dat alleen de manier waarop keuzes worden aangeboden verandert, en men dus nog steeds dezelfde keuzes kan maken. In het boek van Sunstein en Thaler (2008) dragen de schrijvers een voorbeeld van een schoolkantine aan. Een rector twijfelt of ze zich moet gaan bemoeien met de indeling van de schoolkantine, door het fruit vooraan in de kantine te plaatsen. Hiermee hoopt ze meer leerlingen over te halen fruit te pakken zonder dat het de keuzevrijheid beïnvloedt: de leerlingen kunnen immers nog steeds zelf kiezen wat ze willen eten.



Een ander bekend voorbeeld is het probleem omtrent orgaandonatie, behandeld in les 2. In de nieuwe situatie is men donor tenzij anders aangegeven: een zogeheten opt-out principe, waarbij gebruik gemaakt wordt van de status quo bias. Als we dit kritisch bekijken zien we dat door dit nieuwe systeem de keuzevrijheid niet is beïnvloed. Iedereen kan er immers nog steeds voor kiezen om geen donor te zijn. Toch is er veel kritiek op het nieuwe systeem. In de laatste subsectie gaan we in op deze kritiek. Op de volgende pagina behandelen we eerst een aantal bekende voorbeelden van nudges.

 
Thaler, R. H., & Sunstein, C. R. (2008). Nudge: Improving decisions about health, wealth, and happiness. Yale University Press.