Theorie

Tekstdoel, tekstsoort, tekstvorm en publiek


De schrijver van een tekst heeft een doel. Hij wil bij de lezer iets bereiken. Dit noemen we het tekstdoel.

Je kent de 3 tekstdoelen waarschijnlijk nog wel:

daarnaast kan een schrijver nog een ander doel hebben:

Tekstsoort:

Ook een schrijver kiest een bepaalde soort tekst om zijn doel te bereiken. Dat noemen we de tekstsoort, bijvoorbeeld een informatieve tekst.

Als laatste kiest de schrijver een bepaalde vorm, voor zijn tekst. Dat noemen we de tekstvorm.

Hieronder zie je enkele voorbeelden.

Tekstdoel

Tekstsoort

Tekstvorm (voorbeelden)

informeren

informatieve tekst

  • Krantenbericht over een bosbrand
  • schoolboektekst van geschiedenis
  • je rapport
  • gebruiksaanwijzing van een boormachine
  • recept
  • instructie
  • verslag
overtuigen

overtuigende of betogende tekst

  • ingezonden stuk in de krant over de slechte bereikbaarheid van het station
  • filmrecensie van de nieuwste James Bondfilm
  • column over de transferbedragen in het voetbal
  • betoog

activeren/tot handelen aansporen

activerende tekst

  • reclametekst voor een mobieltje
  • affiche voor een voorstelling
  • oproep van de leerlingenraad om lid te worden
  • uitnodiging voor een autoshow

amuseren

amuserende tekst

  • roman
  • strip
  • cabarettekst
  • liedtekst/rap
  • mop