John Alexander Reina Newlands (1838 – 1898)
Voordat Dmitri Mendelejev met zijn indeling van de atomen kwam in 1869, kwam de Brits scheikundige Newlands met de onderstaande indeling van de toen bekende atomen. Hij deelde de atomen in op massa en ontdekte dat bepaalde stofeigenschappen terug te vinden waren bij telkens 8 atomen. Deze classificatie van elementen werd beschouwd als willekeurig en zijn geschrift werd daarom ook niet gepubliceerd.
Vraag 29. Onderzoek
a. Wat wordt er bedoelt met gepubliceerd?
b. Noem 5 tal stofeigenschappen.
Dmitri Mendelejev
Enkele jaren later kwam Medelejev met zijn tabel, waarbij hij gebruik maakte van de indeling bij het spel patience. Allereerst rangschikte hij de atomen in massa, waarna hij de atomen met dezelfde stofeigenschappen onder elkaar schreef.
Vraag 30. Periodiek systeem
In het eerste Periodiek systeem van Mendelejev zitten nog gaten. Deze stoffen waren nog niet ontdekt in de tijd van Mendelejev.
a. Welke stof werd pas later ontdekt en ingevuld tussen calcium(Ca) en titaan (Ti)?
Mendelejev kon al wel inschatten wat de massa was van de onbekende atomen. Daarnaast kon hij al voorspellen wat de eigenschappen waren van deze stoffen.
b. Leg uit hoe Mendelejev al wat kon zeggen over de massa en de stofeigenschappen van de onbekende stoffen.
Indeling
Het periodiek systeem is ingedeeld in groepen en periodes, dit is te zien in tabel 99 in de BINAS. Sommige groepen hebben ook een speciale naam. Aan de rechterkant van het periodiek systeem staan de aardalkalimetalen (groep 1), alleen telt waterstof hier niet mee. De volgende groep, groep 2, zijn de aardalkalimetalen.
Aan de linkerkant van het periodiek systeem staan de halogenen (groep 17) en de edelgassen (groep 18).
Soort atoom
In tabel 99 in de BINAS is het periodiek systeem ook gekleurd. Met deze kleuren wordt een bepaald eigenschap van de enkele atomen weergegeven. Deze eigenschappen hebben te maken met de opbouw van het atoom.
De gele atomen geven metalen aan, stoffen die gemakkelijk stroom kunnen geleiden. De niet-metalen worden aangegeven met oranje, deze atomen kunnen geen stroom geleiden. Als laatste zijn de metalloïde blauw gekleurd, dit zijn de atomen die er net tussen in zitten.
De wit gekleurde atomen hebben nog geen officiële naam gekregen. De naam ununtrium is afgeleid van het atoomnummer 113; un-un-tri is één-één-drie in het Latijn.
Vraag 31. Waterstof
Waterstof is het lichtste atoom en heeft bijzondere eigenschappen.
a. Waarom valt waterstof erg op in periodiek systeem?
Naast ununtrium zijn er nog drie atomen wit gekleurd.
b. Leg uit per atoom waaruit hun naam is opgebouwd.