
De leerling moet het gevoel hebben erbij te horen. Hierover is een reviewstudie gedaan door Helma Koomen en haar collega’s.
Uit dit onderzoek blijkt dat de invloed van de relatie juist groter wordt, naarmate kinderen ouder zijn. Kinderen in de bovenbouw van het primair onderwijs profiteren meer van een goede relatie dan in de onderbouw. Leerlingen in het voortgezet onderwijs meer dan in het primair onderwijs. De onderzoekers hadden deze conclusie niet verwacht, maar Koomen ziet wel een mogelijke verklaring. Als kinderen ouder worden, neemt de intrinsieke motivatie om te leren af. De werkhouding verslechtert. Bij deze leerlingen is dus meer te winnen. De leerkracht kan het verschil maken. Een leerkracht met wie ze een positieve relatie hebben en die ze helpt, bevordert de motivatie. Dat geldt vooral voor leerlingen uit lagere sociale milieus en zorgleerlingen. Bij hen is de invloed van de leerkracht op de leerprestaties groter dan bij de gemiddelde leerling.
Jongens blijken nog meer baat te hebben bij een goede relatie, meer nog dan meisjes. Meisjes zijn uit zichzelf meer betrokken bij de taken die ze moeten uitvoeren. De onderzoekers keken ook naar etnische achtergrond, maar de onderzoeksresultaten daarover waren te divers en te weinig afgestemd op de Nederlandse situatie. De kwaliteit van de relatie beïnvloedt het leren, de taakbetrokkenheid en de motivatie, zo blijkt uit het onderzoek. Maar andersom geldt dat ook. De leerling die goed zijn best doet, kan rekenen op sympathie van de leerkracht. Wat er eerder is, de kip of het ei, is nog niet onderzocht.
Waarom het ontwikkelen van een relatie met je leerlingen belangrijk is!
Tot frustratie van veel beginnende docenten gaat het de eerste momenten van het contact met de leerlingen wel eens mis. Vanuit het vak Onderwijskunde hebben we veel handvaten gekregen. Maar wat doet het met je als beginnend docent? Hoe hard we ook werken en ons best doen vaak lukt het maar moeizaam. Vaak ligt de sleutel bij jezelf. Wanneer je je bewust wordt van het probleem ben je al voor de helft op de goeie weg. Wanneer het om persoonlijke ontwikkeling gaat, coaching, les geven, kennisoverdracht, zijn wij beginnende docenten vaak geneigd om de focus te leggen op wat niet goed gaat. Maar misschien kun je ook kijken naar wat wel goed gaat? En belangrijker nog, benut je wat goed gaat, ook tijdens je lessen?
Hier volgen een paar tips.
Bij de factor relatie moet de leerling het gevoel hebben erbij te horen. Door als beginnende docent je kwaliteiten in te zetten, kun je bouwen aan je relatie met je leerlingen. Je leerlingen bouwen aan een relatie met elkaar. Het zien van je leerlingen en het benutten van hun kwaliteiten is een stap in de goede richting.