Deelonderwerpen en tussenkopjes
A Deelonderwerp
Een tekst heeft naast een onderwerp vaak ook een deelonderwerp. Wanneer een tekst wat langer is en uit meerdere alinea’s bestaat, heeft de tekst waarschijnlijk meer dan één deelonderwerp.
Wat is nu een deelonderwerp?
Dit zegt wat over het onderwerp, het is hier een onderdeel van.
Een voorbeeld om het wat duidelijker te maken. Stel dat een tekst over skateboarden gaat. Dit wordt in de titel en de inleiding (1e alinea) al duidelijk gemaakt. Dan is skateboarden dus het onderwerp van de hele tekst. Na de inleiding staan in de tekst bijvoorbeeld nog drie alinea’s. In alinea 2 gaat het over verschillende disciplines bij skateboarden, alinea 3 gaat over diverse tricks en alinea 4 gaat over de onderdelen van een skateboard. Alinea 2, 3 en 4 zeggen alle drie wat over skateboarden, het onderwerp van de hele tekst. De onderwerpen van de alinea’s (de deelonderwerpen) zijn met elkaar verbonden door het ene onderwerp van de hele tekst: skateboarden.
Hoe kun je het deelonderwerp vinden?
Het onderwerp van een tekst kun je vinden door jezelf de vraag te stellen waar de hele tekst over gaat. Het deelonderwerp (van een alinea) kun je vinden door jezelf de vraag te stellen waar de hele alinea over gaat. Het antwoord is dan het deelonderwerp. Dit noteer je altijd in één of een paar woorden, dus niet in een zin.
Terug naar het voorbeeld over skateboarden. stel jezelf de vraag: Waar gaat alinea 2 over? Deze gaat over de verschillende disciplines van skateboarden. Het deelonderwerp van alinea 2 is dus verschillende disciplines bij skateboarden. Deelonderwerp van alinea 3 is dan tricks en het deelonderwerp van alinea 4 is onderdelen.
Waar staat het deelonderwerp?
Vaak staat het deelonderwerp al in de eerste zin van een alinea. In stap 5 (kernzinnen) kom je de eerste zin van de alinea ook weer tegen, omdat het deelonderwerp en de kernzin veel met elkaar hebben te maken.
Tot slot: deelonderwerpen staan alleen in de kern van een tekst. De inleiding en het slot hebben dus nooit een deelonderwerp.
B Tussenkopje
Wat is een tussenkopje?
Een tussenkopje is een titel van een alinea. Het maakt duidelijk waar de alinea over gaat, net als de titel boven de hele tekst duidelijk maakt waar de hele tekst over gaat. Een tussenkopje geeft vaak aan wat het deelonderwerp van de alinea is.
Hoe ziet een tussenkopje eruit?
Het is vaak maar één woord. Denk maar weer aan de tekst over skateboarden. Het deelonderwerp van alinea 2 is ‘disciplines’, heb je net bij onderdeel A gezien. Dit deelonderwerp kan heel goed als tussenkopje dienen. Maar, ‘disciplines skateboarden’ kan ook een goed tussenkopje zijn.
Een tussenkopje maakt direct duidelijk waar een alinea over gaat. Het maakt het zoekend lezen (als je snel informatie in een tekst aan het zoeken bent) een heel stuk makkelijker.