Theorie

Hoofdgedachte

Een tekst heeft, naast het onderwerp en de deelonderwerpen (zie stap 1 en 3), ook een hoofdgedachte. Dit is er maar één. Een tekst kan nooit twee hoofdgedachten hebben.

Wat is nu de hoofdgedachte?
De hoofdgedachte is dat wat de schrijver van de tekst jou wil vertellen (over het onderwerp). Het is de kortst mogelijke samenvatting van een tekst.

Een voorbeeld om het wat duidelijker te maken. Neem een tekst over make-up in gedachten. De schrijver van het stuk gaat in op welk merk make-up het beste is bij welk huidtype en welke kleuren het beste bij deze huidtypen passen.
- De hoofdgedachte van de tekst is dan: ieder huidtype combineert het best met bepaalde kleuren en merken make-up.
- Het onderwerp van de tekst is make-up (en huidtypen).

Een tweede voorbeeld. Neem weer een tekst in gedachten over make-up. De schrijver gaat in op hoe in laboratoria wordt getest of make-up geschikt is om in de handel te brengen. Het wordt getest op dieren, stelt de schrijver. Hiervoor worden dieren in gevangenschap gehouden in te kleine kooien en worden ze aan extreme omstandigheden blootgesteld. Vaak lopen dieren ernstige verwondingen op, omdat een nieuw soort make-up bijvoorbeeld allergische reacties op blijkt te roepen. De schrijver van het stuk kan zich hierin allemaal niet vinden.
- De hoofdgedachte van de tekst is dan: laboratoriumtesten met make-up op proefdieren zouden verboden moeten worden.
- Het onderwerp van de tekst is make-up (en dierproeven).

In bovenstaande voorbeelden zie je dat het onderwerp van beide teksten bijna gelijk is: make-up (en huidtypen) en make-up (en dierproeven). De hoofdgedachte van beide teksten is duidelijk niet gelijk. Een tekst met eenzelfde onderwerp, kan dus een hele andere hoofdgedachte hebben!

Hoe kun je de hoofdgedachte vinden?
Dit is het antwoord op de vraag wat de schrijver over het onderwerp zegt. Je hebt er twee dingen bij nodig:

  1. Het onderwerp van de tekst (zie stap 1 van deze module), en
  2. dat wat de schrijver hierover zegt.

Het antwoord op de vraag omschrijf je in één zin, dus niet in alleen maar één of twee woorden zoals bij het onderwerp. Dit antwoord is nooit een vraagzin.

 

Bekijk het filmpje:

Klik op de link