Opinie: De robots komen (DVHN, februari 2016)

Opinie: De robots komen

•  1 februari   • Rutger Boelsma  • Plus

Volgens alarmerende studies van de Oxford University zal automatisering en robotica 50 procent van alle banen wereldwijd gaan vervangen.

 

In de afgelopen decennia hebben we al gezien dat fabrieksbanen en laaggeschoolde arbeid verdwenen door robotisering. Er is nu, en dat is al een tijdje aan de gang, een tweede golf van automatisering gaande die de arbeidsmarkt veel ernstiger zal raken dan de eerste. Ook miljoenen goedbetaalde en tot nu toe altijd veilig geachte banen in het middensegment worden binnen tien jaar bedreigd, naar schatting zo'n drie miljoen in Nederland (onderzoek Deloitte).

 

Opvallend is dat wij westerlingen weinig hebben met robotisering. We zijn er zelfs een beetje bang voor, lijkt het. Hier kennen we de maairobot, de melkrobot, de stofzuigerrobot, de operatierobot. Gelukkig lijken die niet op ons, maar het zijn wel robots. Nu is er ook de android-robot. Een robot die juist heel veel gelijkenis vertoont met onszelf. Niet alleen in uiterlijk, maar ook al in sociaal gedrag.

 

Mogelijkheden

 

Wetenschapper Hiroshi Ishiguro suggereert dat intelligente, zelflerende robots ons leven helemaal overnemen. Ik ben daar zelf ook van overtuigd, maar ik ben er niet somber over. Immers, het geeft grote economische mogelijkheden, nieuwe kansen en nieuwe banen.

 

Gelukkig ziet men in dat door deze razendsnelle ontwikkeling het onderwijs ook aangepast dient te worden. Door de transformaties in onze samenleving van een industriële naar een digitale revolutie, zal de manier waarop we leven, leren en werken veranderen. Daarom zijn in het onderwijs de 21st Century Skills geïntroduceerd. Een bundel vaardigheden die onmisbaar zal blijken in een sterk veranderende wereld. In Nederland introduceerde Maurice de Hond zijn vernieuwende iPad-onderwijs op de (Steve Jobs) basisscholen.

 

Zorgrobot Alice

 

In de nabije toekomst zal de vraag naar zorg voor eenzame en dementerende ouderen drastisch toenemen. Hiervoor is onder andere de zorgrobot ‘Alice' ontwikkeld. Een robot die een menselijke band met iemand kan opbouwen en daarmee een mens van vlees en bloed vervangt. Zeer interessant is de documentaire Ik ben Alice van regisseur Sander Burger. Wie (nog) niet gelooft dat het kan, zal met verbijstering kijken.

 

Om een massaal verlies van banen te voorkomen en het ontstaan van nieuwe beroepen een kans te geven, moeten burgers, overheid en onderwijs volgens hoogleraar Andrew McAfee, coauteur van The Second Machine Age, snel de bakens verzetten.

 

Vooral banen in de dienstensector zullen er aan moeten geloven: accountants, belastingadviseurs, verzekeraars, receptionistes, verkopers, administrateurs, taxi- en buschauffeurs, operatieassistentes, chirurgen, piloten, obers, gidsen, pizzabakkers en verzorgers. Toch ben ik optimistisch over deze ontwikkelingen Door de uitvinding van de stoommachine werd onze fysieke kracht vergroot. Wat je nu ziet gebeuren, is dat we door de nieuwe ontwikkeling niet langer beperkt zijn in ons denken. Hierdoor kunnen we meer welvaart ontwikkelen, minder saai en routinematig werk doen. Kortom minder geploeter. Het leven kan er mooier van worden. De kans bestaat dat we rijker zullen worden, maar niet meer door onze arbeid in de economie te stoppen. Dat laatste zullen robots doen.

 

'Omarm de toekomst'

 

Omdat er nieuwe banen ontstaan, is het steeds belangrijker om te weten wat bij jou past. Meer dan ooit dien je daar, nu al, over na te denken. Niet bang zijn voor die nieuwe toekomst maar die juist omarmen, is mijn credo. Waar liggen je persoonlijke talenten? Welke stappen durf je te zetten?

 

Er ontstaan allemaal nieuwe banen: online influencer, identity auditor, bitcoinhandelaar, robotreparateur, nostalgist, robotbemiddelaar, disorganizer, 3D handyman. Ga spelen met de kwaliteiten die je bezit. Creëer ‘transformeervermogen'. Zorg ervoor dat je niet je werk bent, maar dat je weet wat je kunt. Belangrijke vaardigheden kun je ook inzetten in andere of nieuwe(re) beroepen.

 

Mentaliteit, ambitie, creativiteit en durf zijn de nieuwe vaardigheden die niet zullen misstaan in het curriculum vitae van morgen.