Esters

Esters zijn verbindingen met een koolstofskelet waarin de karakteristieke estergroep -COO- voorkomt. Ze kunnen ontstaan door reactie van een carbonzuur met een alcohol. Esters komen veel in de natuur voor, ze hebben vaak aangename bloemen- en vruchtengeuren.
 

Molecuulmodel van methylethanoaat (methylacetaat), CH3COOCH3
Bron: Oxtoby, Principles of Modern Chemistry


 
De eenvoudigste voorbeelden van esters zijn de alkylalkanoaten. Een aparte groep esters zijn de oliƫn en vetten.
 

Alkylalkanoaten

Een alkylalkanoaat kunnen we opvatten als een alkaanzuur (R-COOH) waarvan het aterstofatoom van de zuurgroep is vervangen door een alkylgroep (R'). Algemene formule: R-COOR'.
De estervorming: 
 

Naamgeving

Bij de naamgeving van de esters is er keuze. Ethylethanoaat noemen we ook wel de ethylester van ethaanzuur of de ester van ethanol en azijnzuur. Met een diol kan een di-ester ontstaan, met een triol een tri-ester.
 
Voorbeelden van mono-esters:

Eigenschappen



Sommige esters worden gebruikt als kunstmatige geur- en smaakstoffen (essences) in frisdranken, snoep, cosmetica, wasmiddelen, enzovoort. Zo ruikt pentylacetaat (pentylethanoaat) naar banaan, ethylbutanoaat naar ananas, isoamylacetaat naar peren en pentylbutanoaat naar abrikoos. In de industrie worden esters vaak gebruikt als oplosmiddel, onder andere voor verf, lak en lijm.

 

Pentylethanoaat levert de karakteristieke geur van banaan

 

 

 

 

 

 

 

 

 

        Bron: McMurry & Fay, Chemistry



Vorming van esters en hydrolyse van esters.