1. Dalton & Mendelejev

1.1 Mendelejev 1834 – 1907 

Strikt genomen heeft Mendelejev geen voorstellen gedaan over het bouwplan van de atomen. Toch heeft hij aan onze gedachten over zo’n bouwplan een belangrijke bijdrage geleverd. Het is aan jullie om het verband tussen zijn werk en dat van de andere wetenschappers die in deze module aan de orde zijn te doorgronden en helde te kunnen vertellen.

Iets over zijn leven

Op 3 september 1860 kwamen in Karlsruhe ongeveer 140 chemici bij elkaar om te overleggen over heel wat zaken waarover verschillende meningen heersten. Omdat het daarbij onder meer ging over atoommassa’s en de manier om die te bepalen, was dit congres buitengewoon belangrijk. Jullie weten zelf al hoe we stofporties bij reacties kunnen bepalen en daarmee ook atoommassa’s, maar in de 18e eeuw waren daar verschillende opvattingen over, en die leidden ook tot verschillende getallen.

Een van de jongste deelnemers in Karlsruhe was de 26-jarige Rus Mendelejev.
Deze Dmitri had al een hele geschiedenis achter de rug.

Hij was in 1834 geboren te Tobolsk in Siberië. Siberië was destijds voornamelijk het verbanningsoord voor politieke tegenstanders van het regime in Rusland en voor echte misdadigers. Zijn ouders waren begaafd, maar arm, mede doordat er 14 kinderen waren, waarvan Dmitri de jongste was en doordat de vader blind werd en zijn baan als leraar aan het Gymnasium moest opgeven. Toen Dmitri 14 was, stierf zijn vader, en moest zijn moeder voor de kost zorgen.
Omdat zij inzag dat de slimme Dmitri in Tobolsk geen toekomst had, verhuisde zij met het gezin naar St. Petersburg. Al in 1850 verkreeg zij voor Dmitri een plaats aan het Pedagogisch Instituut van de Universiteit, een hele prestatie in de geheel op afkomst en voorspraak gebaseerde Russische maatschappij van toen.

Het noodlot bleef toeslaan: kort voor zijn afstuderen kreeg Dmitri tuberculose, destijds vrijwel niet te genezen. Toch herstelde hij. Hij studeerde af en kreeg zelfs een aanstelling aan de Universiteit.

Maar hij wilde meer. In Rusland was het klimaat voor onderzoek niet gunstig. Hij vertrok daarom naar Duitsland en hij werkte later ook in Frankrijk.

In 1867 werd Mendelejev hoogleraar in de Algemene Chemie te St. Petersburg. Nu waren er in de afgelopen decennia heel veel gegevens beschikbaar gekomen, en ook wel theorieën ontwikkeld. Mendelejev ging daarom voor zijn colleges een leerboek schrijven. Maar daarvoor moest hij wel orde scheppen in die overvloed aan niet zo fraai samenhangende gegevens.


1.2  Filmpjes en aanvullende informtie

Bestudeer de onderstaande filmpjes en informatie & beantwoord de vragen die hierbij staan.

 

Het periodiek systeem der elementen:

 

Dalton & de rest.....:

 
Atoomtheorie van Dalton:
 
 

Les 1: Dalton & Mendelejev