Standplaatsgebondenheid

Feit en mening

Bij het bestuderen van de geschiedenis is het belangrijk dat we onderscheid maken tussen feiten en meningen

Feiten zijn uitspraken die we kunnen controleren en waarover geen discussie bestaat. Zo is het bijvoorbeeld een feit dat Egypte werd geregeerd door farao's. Dit kunnen we bewijzen.
Maar dat farao Ramses II een vriendelijke en goede farao voor zijn volk was, staat niet vast. Dat noemen we een mening. Wanneer je ergens een mening over hebt, dien je die met goede argumenten te onderbouwen. Je moet dus altijd uitleggen waarom jij iets vindt.


Standplaatsgebondenheid

Waarom doen mensen wat ze doen? En waarom denken mensen wat ze denken? Voor een deel heeft dat te maken met de omstandigheden waarin ze leven en de gewoonten en gebruiken die mensen hebben.

Vroeger waren die omstandigheden en gewoonten anders dan nu. Als je weet om welke tijd het gaat, bedenk dan wat je van die tijd weet. Waar leefden mensen van? Welke problemen waren er? Welke gewoonten, gebruiken en kennis hadden ze?

Rampen werden in de Tijd van de Grieken en Romeinen vaak toegeschreven aan de goden. In de christelijke middeleeuwen overheerste het geloof in één God. Die zou de mensen straffen voor hun verkeerde levenswijze. Over oorlog werd ook heel verschillend gedacht. Indianen hadden een andere opvatting over oorlogvoering dan huursoldaten in Italië of generaals in de Tweede Wereldoorlog. Dit noemen wij gebondenheid aan tijd en plaats.

In de geschiedenis dienen wij de mensen in de eerste plaats te begrijpen vanuit hun eigen tijd en plaats. Oordelen vanuit onze moderne kijk op de zaak, kan en mag, maar alleen vanuit het besef dat wij óók gebonden zijn aan plaats en tijd.