Werkwoordspelling
Alle zinnen bevatten werkwoorden, is je dat wel eens opgevallen? De spellingscorrector geeft foute werkwoordsvomen in de tekst niet aan, daarom moet een schrijver de regels voor de werkwoordspelling beheersen.
Persoonsvorm
De persoonsvormen vind je door de zin van tijd te veranderen: de werkwoorden die mee veranderen zijn persoonsvormen.
De prinses kon niet geloven dat de kikker in een prins veranderd was.
De prinses kan niet geloven dat de kikker in een prins veranderd is.
De werkwoorden kon en was veranderen, dus kon en was zijn persoonsvormen.
Tegenwoordige tijd
Spel de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd enkelvoud
als STAM (als er ik bij staat; als er je/jij achter staat) ik raad, raad jij
als STAM+T (in alle andere gevallen) jij raadt, zij raadt, de prins raadt
Spel de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd meervoud
als INFINITIEF (hele werkwoord) de mensen raden
Zwakke (regelmatige) werkwoorden verleden tijd (inclusief voltooid deelwoord)
Gebruik bij zwakke werkwoorden 't ex-fokschaap
als de letter voor de uitgang -en van het hele werkwoord een t/x/f/k/s/ch/p is
schrijf de verleden tijd dan als STAM+te(n)
juichde of juichte?
juichen:
de ch staat in 't ex-fokschaap, dus: juichte (ev) juichten (mv) gejuicht (vdw)
beloofde of beloofte?
beloven:
de v staat niet in 't ex-fokschaap, dus: beloofde (ev) beloofden (mv) beloofd (vdw)
't ex-fokschaap - je gebruikt alleen de medeklinkers,
de klinkers doen niet mee (e/o/aa)!
Sterke (onregelmatige) werkwoorden verleden tijd
De vervoeging van de sterke werkwoorden in de verleden tijd levert geen spellingsproblemen op. Bij sterke werkwoorden is er klinkerverandering.
lopen: liep (ev) liepen (mv) gelopen (onregelmatig vdw)
Import werkwoorden verleden tijd
Engelse werkwoorden die in het Nederlands gebruikt worden, vervoeg je alsof het Nederlandse werkwoorden zijn. Je let daarbij op de klank van de laatste letter als je -en- van het hele werkwoord weg laat. Gebruik indien nodig je woordenboek.
hij showde, hij rugbyde, ik plande, jij hockeyde
Laat de Engelse uitgangs-e staan als je uitspraakproblemen krijgt.
racen: hij racete, wij raceten, hij heeft geracet (laatste letter klinkt als s)
timen: hij timede, wij timeden, hij heeft getimed
deleten: hij deletete, wij deleteten, hij heeft gedeletet
e-mailen: hij e-mailde, wij e-mailden, hij heeft ge-e-maild
Je gebruikt in de verleden tijd dus ook hier 't ex-fokschaap.
Andere werkwoordsvormen
Andere werkwoordsvormen dan de persoonsvorm zijn:
infinitief = het hele werkwoord (lopen, gaan, werken, denken, slapen)
gebiedende wijs = de stam (loop, ga, werk, denk, slaap)
onvoltooid deelwoord = hele ww+d (lopend, gaand, werkend, denkend, slapend)
voltooid deelwoord (gelopen, gegaan, gewerkt, gedacht, geslapen)
De infinitief wordt ook wel de woordenboekvorm genoemd, dat is het hele werkwoord, oppassen, spelen, leren.
Spel de gebiedende wijs als STAM. Pas op! Speel die bal eens! Leer je werk nu!
Spel het onvoltooid deelwoord als infinitief + d(e), oppassende, spelende, lerende.
Bijvoeglijk naamwoord gemaakt van (on)voltooid deelwoord
Van een onvoltooid deelwoorden een voltooid deelwoord kun je een bijvoeglijk naamwoord maken. Spel het bijvoeglijk naamwoord altijd zo kort mogelijk. Let hierbij wel op, dat de uitspraak in orde moet blijven!
Piet lijkt op die vergrote foto best een flinke kerel. (De foto is vergroot.)
De gisteren gespeelde wedstrijd eindigde teleurstellend. (De wedstrijd is gespeeld.)
De pas gewitte wanden werden vies gemaakt door de geredde dieren. (De wanden zijn gewit. De dieren zijn gered.)
In de laatste zin schrijf je dubbel -t en dubbel -d vanwege de uitspraak.
Stel jezelf de volgende vragen...
Hoe vind je de persoonsvorm van een zin?
Hoe spel je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd?
Hoe spel je de persoonsvorm in de verleden tijd?
Hoe bepaal je de laatste letter van het voltooid deelwoord?
Hoe spel je het onvoltooid deelwoord?
Hoe spel je bijvoeglijk gebruikte deelwoorden?
Bekijk de opfriscursus en de ultieme uitleg van de werkwoordspellingsregels
indien je de vragen niet allemaal (correct) kon beantwoorden.