7.2 Statistiek

Naast kaarten kunnen statistieken je ook veel en overzichtelijk informatie geven. Hoe je statistieken in de atlas op moet zoeken heb je al eerder geleerd, maar het is belangrijk om ook statistiek goed te kunnen interpreteren. Wat heb je aan een getal als je niet eens weet wat het betekent!

Om statistiek goed te kunnen snappen moet je het verschil weten tussen relatieve en absolute getallen. Een absoluut getal kun je altijd tellen. Een absoluut getal is dus altijd een aantal. Het aantal kinderen op school of hoeveel geld iemand in een jaar verdient.
Een relatief getal is altijd in vergelijking met iets anders. Relatieve getallen kun je niet tellen, maar relatieve getallen zijn wel veel makkelijker om met elkaar te vergelijken. Een relatief getal herken je vaak doordat het woordje "per" erbij staat. Kilometer per uur bijvoorbeeld of het aantal sterfgevallen per 1000 inwoners. Omdat we statistiek vaak gebruiken om dingen met elkaar te vergelijken, gebruiken we veel relatieve getallen.
 

Een paar voorbeelden om het verschil tussen absolute en relatieve getallen te begrijpen:

In China is het totale inkomen van het land in 2015 10.982.829 miljoen euro.  In Nederland is het totale inkomen van het land 738.419 miljoen euro. Dit zijn twee absolute getallen, door alles wat er in een land verdiend wordt bij elkaar op te tellen krijg je dit bedrag.. Het lijkt nu net alsof Nederland een armer land is, maar China is natuurlijk veel groter. Laten we ook eens het inkomen vergelijken met relatieve getallen door te kijken naar het inkomen per inwoner. Het gemiddelde inkomen per inwoner in China is 5261 euro/inwoner. In Nederland is dit 25599 euro/inwoner. Je ziet nu dat mensen in Nederland veel rijker zijn.

Dit is ook de reden waarom we het geboortecijfer per 1000 inwoners doen. Want hierdoor kun je heel goed de landen met elkaar vergelijken. Snap je dat als je het in absolute getallen zou gaan vergelijken, dat er dan in het hele kleine El Salvador (7.304.000 inwoners) er absoluut altijd minder baby’s geboren worden dan in het gigantische China (1.347.563.000 inwoners). Daarom is het om te vergelijken veel handiger om te weten hoeveel baby’s er per 1000 inwoners geboren worden!

 
ABSOLUUT RELATIEF
Aantal leerling met blond haar % leerlingen met blond haar
Aantal geboren baby's Baby's/1000 inwoners
Hoeveelheid jongens in een klas %jongens in een klas
Kun je tellen Kun je niet tellen
Staat op zichzelf Is in vergelijking met iets anders

 

Afbeeldingsresultaat voor statistiek atlas

Net als bij kaarten is het bij statistiek ook belangrijk om eerst goed te kijken waar de statistiek precies over gaat. In het bovenstaande schema zie je statistieken staan over heel Amstersfoort en de binnenstad van Amersfoort. Als je naar de onderstaande statistiek kijkt zie je dat in 2014 de dichtheid van de stad Amsterfoort 24 was. Het is dan belangrijk om rustig te kijken wat dit getal zou kunnen betekenen. Voor het getal staat inwoners/ha. De statistiek betekend dat er 24 inwoners per hectare in Amersfoort wonen.

Probeer nu eens de volgende vragen te beantwoorden met behulp van de bovenstaande statistiek.

1) Hoeveel huishoudens had de stad Amersfoort in 2014?
2) Verklaar het verschil in dichtheid tussen de binnenstad en het gemiddelde van de hele stad Amersfoort.
3) Geef de statistiek over het aantal alleenstaanden in de stad Amersfoort in 2014.
4) Is dit een absoluut of een relatief getal?
5) Is de relatieve hoeveelheid bejaarden in de stad Amersfoort tussen 2010 en 2014 toegenomen of afgenomen? Beargumenteer je antwoord met getallen.
6) Welke leeftijdsgroep is er juist relatief meer in de binnenstad gaan wonen?

 

Heel vaak wordt bij statistiek de eenheid vergeten. De eenheid geeft aan wat het getal betekend. Bijvoorbeeld De berg is 3522 meter. Meter is dan de eenheid. Als je de eenheid vergeet, kun je nooit begrijpen wat het getal betekend. Kijk maar eens:

Afbeeldingsresultaat voor rood kruis zonder achtergrond
Hoe ver heb je gelopen? 25
Hoeveel leerlingen hebben een blauwe rugtas op school? 17
Wat is het sterftecijfer van Mozambique? 20
Hoe hard ging de slak? 15
 
Afbeeldingsresultaat voor groen vinkje transparant
 
Hoe ver heb je gelopen? 25 stappen
Hoeveel leerlingen hebben een blauwe rugtas op school? 17% heeft een blauwe rugtas
Wat is het sterftecijfer van Mozambique? 20 sterfgevallen/1000 inwoners
Hoe hard ging de slak? 15 m/uur

 

Gebruik voor de volgende vragen de groene atlas 54e druk.
7) Heb je bij de vorige vragen van deze paragraaf overal de eenheid erachter gezet? Check het nog even!
8) Zoek in de atlas op bladzijde 258 de zuigelingensterfte van Angola op. Noteer het getal en de eenheid en leg uit wat dit getal betekend.
9) Gaat het hier om een relatief of een absoluut getal?
10) Geef het verband tussen de zuigelingensterfte en de rijkdom (BNP p/hoofd) van een land.
11)  Zoek op bladzijde 256 een statistiek op over de absolute oppervlakte en over relatieve oppervlakte van Rusland.
12) Zoek op bladzijde 257 de inflatie op van Nederland en noteer deze.