Felicitas Verwer, zichtbare schakel wijkverpleegkundige in Den Haag:
“Het is als zichtbare schakel wijkverpleegkundige erg fijn om de tijd te hebben om in een situatie te kunnen duiken zodra ergens een probleem is. Ik ben nu druk bezig met een Haags gezin met een typisch Haagse cultuur. De moeder is 49 jaar en heeft spierdystrofie en neuropathie en diabetes. Zij ligt op bed en heeft veel zorg nodig. Haar kinderen zijn 24, 22 en 9 jaar. De twee oudsten wonen niet meer thuis, maar zijn in deze situatie zoveel bij hun moeder om voor haar te zorgen, dat hun eigen leven en hun werk stagneert. Het jongste kind, een zoon van 9 jaar heeft ADHD en gaat daarvoor naar een school iets verder van huis. Hij werd altijd door moeder naar school gebracht, maar dat gaat nu niet meer. Hij is ook niet in staat om zelf naar school te gaan, en heeft hierdoor al vaak verzuimd van school. Ik speel een grote rol van betekenis. Ik verdiep me in het sociale systeem en het zorgsysteem rondom dit gezin. Wie staan er om hen heen? De buurvrouw komt regelmatig over de vloer en haar spreek ik ook. Ik ga aan de slag om andere zorgverleners of organisaties te betrekken. De ergotherapeut gaat zorgen voor een aangepaste scootmobiel, stichting MEE regelt dat er busvervoer is van en naar school, ik regel een huisarts die makkelijk dichtbij kan parkeren, ik zorg dat thuiszorg gestructureerd wordt aangeboden en bovenal beluister en bezie ik de situatie en probeer ik mantelzorgers te ontlasten. Ik benader moeder vanuit de empowerment-gedachte: waar zij dingen zelf kan regelen met de huisarts bijvoorbeeld, stimuleer ik dat en we praten over haar wensen voor de toekomst. Deze mevrouw wil haar kinderen die nu veel mantelzorg bieden graag meer ruimte geven voor hun eigen leven. We bekijken hoe dat vorm kan krijgen. Doordat ik de tijd heb dit hele systeem te verkennen en te coördineren, kan voorkomen worden dat de situatie escaleert.”
“Een ander voorbeeld is van een collega die, doordat ze veel in de wijk rondloopt, heeft ontdekt dat er in hun wijk veel thuisloze mannen zijn. Het gaat veelal om Poolse, Roemeense mannen die geen werk kunnen vinden, niet meer kunnen werken, zich eenzaam voelen of psychische problemen hebben. Samen met Zebra, een Welzijnsorganisatie in Den Haag, kijkt de zichtbare schakel wijkverpleegkundige in Den Haag wat zij voor deze ’vergeten groep’ kunnen betekenen. Het doel is deze mannen samen te brengen, zodat ze samen kunnen optrekken”.
Uit onderzoek van o.a. het RIVM, Volksgezondheid Toekomst Verkenning (2010-2014) blijkt dat gezondheidsproblematiek nauw samenhangt met woonomgeving (buurt, huisvesting), met de maatschappelijke omgeving (financien, en sociaal isolement) en het functioneren van het zorgsysteem. Alleen het inzetten op gedragsverandering en leefstijlinterventies is niet voldoende. De gezondheid van mensen in de wijk moet daarom in zijn brede maatschappelijke context geanalyseerd worden. Van daaruit kunnen, mede door (wijk) verpleegkundigen interventies worden ingezet. Om er achter te komen welke gezondheidsbedreigende en- bevorderende factoren er zijn moeten zorgverleners de wijk goed leren kennen. Verpleegkundigen in de wijk moeten als ware de wijk of buurt als hun cliënt beschouwen.
Daarom is het belangrijk om verpleegkundigen te leren kijken naar gezondheidsfactoren vanuit een brede maatschappelijke context om :
hierdoor beter in staat te zijn om stappen te kunnen nemen om wijkgerichte verbeteringen aan te brengen
mensen te ondersteunen en te inspireren om gezondheidsbelemmeringen in hun leefomgeving weg te nemen.
Kortom: het bevorderen van zelfredzaamheid op wijkniveau!