Eindopdracht

Ter afsluiting van dit thema schrijf je een artikel. Je beschrijft de ontwikkeling van de wereldbevolking in de 21e eeuw en laat zien welke vraagstukken dat met zich meebrengt.

Verwerk in je artikel ook de relatie tussen bevolking en ruimte.

Als basis voor je artikel gebruik je een van deze drie scenario's. Lees ze aandachtig door en maak een keuze.
In jouw artikel werk je toe naar een conclusie: de staat van de wereld in het jaar 2100.
Hoe je het schrijven van een artikel aanpakt ,kun je lezen in de gereedschapskist.
Je hebt voor deze opdracht ongeveer 2 uur de tijd.

Scenario 1

Stopt de groei?
De Verenigde Naties voorspellen dat de wereldbevolking tegen het eind van deze eeuw – als er zo’n 10 miljard mensen zijn – stopt met groeien. Enkele biologen van de Amerikaanse Stanford Universiteit verwachten dat tachtig procent van de mensen in de toekomst in ontwikkelingslanden zal wonen, maar dat de bevolking in de rijkere landen nog steeds het milieu het meest belast. Het mondiale energiegebruik beperken zal moeilijk worden vanwege de groeiende wereldbevolking.

Onderwijs
Een belangrijk instrument om de bevolkingsgroei in ontwikkelingslanden in toom te houden is onderwijs. Uit de statistiek blijkt dat onderwijs voor meisjes leidt tot het krijgen van minder kinderen. Zeer intensieve educatieprogramma’s kunnen zelfs leiden tot een miljard minder zielen op de planeet in 2050.

Consumeren
De gemiddelde gezinsgrootte in veel ontwikkelingslanden neemt – mede door de toename van de welvaart – af. In landen waar het gemiddelde inkomen stijgt, nemen mensen het westers consumptiepatroon vaak over. Het positieve milieueffect veroorzaakt door het afnemen van de bevolkingsdruk wordt hierdoor teniet gedaan.  Alles bij elkaar leidt een kleinere bevolkingsgroei dus niet per se tot een ‘duurzamer’ leefpatroon.

Draagkracht
Hoewel het voor wetenschappers moeilijk is om het ‘draagvermogen’ van de aarde te meten, staat wel vast dat de mondiale bevolkingsdruk de draagkracht van de aarde te boven gaat, volgens de Stanford-onderzoekers. Als datgene wat de aarde te bieden heeft in 7 miljard gelijke delen zou worden verdeeld, gebruiken rijke landen 2 tot 5 maal meer van deze ‘delen’.

Ecosysteem
Een ecosysteem bestaat uit alle natuurlijke rijkdommen die we nodig hebben om te kunnen leven. Het is een interactief systeem van levende groepen (zoals planten, dieren, schimmels en bacteriën) en de omgeving waarin ze leven. Als er meer mensen gebruik maken van een ecosysteem raakt het eerder uitgeput. Tweederde van de ecosystemen op aarde gaat achteruit. Vaak zijn het de armste landen die gevoelig zijn voor ecologische rampspoed. Wel kunnen mensen de uitgeputte ecosystemen herstellen door biomassa, organische materie en biodiversiteit weer terug te brengen.

Scenario 2

Zet de groei door?
De Verenigde Naties voorspellen dat de wereldbevolking tegen het eind van deze eeuw – als er zo’n 10 miljard mensen zijn – stopt met groeien. Maar nieuw onderzoek wijst erop dat dat niet het geval is. Misschien dat de groei even stopt, maar het is aannemelijk dat deze daarna weer doorzet. De onderzoekers baseren hun conclusie op een verband tussen de groei van de populatie en het energieverbruik per hoofd van de bevolking.

Energie
Als er meer energie voorhanden is, zet de economische ontwikkeling door en dalen de geboortecijfers. Als de geboortecijfers wereldwijd voldoende dalen, kan dat ervoor zorgen dat de wereldbevolking stopt met groeien. Maar als de wereldbevolking sneller groeit dan de hoeveelheid beschikbare energie, dan remt dat de economische ontwikkeling en groeit de populatie juist wel.

Statistisch onderzoek
Een statistische analyse laat zien dat de wereldbevolking tegen het jaar 2100 wel eens bijna de elf miljard mensen aan kan tikken. Dat zou betekenen dat onze planeet dan zo’n acht procent meer inwoners telt dan wetenschappers eerder verwachtten. Dat de nieuwe voorspelling zoveel hoger uitpakt, komt voornamelijk doordat de geboortecijfers in Afrika minder hard afnemen dan verwacht. Op dit moment telt het continent nog zo’n 1,1 miljard inwoners. Tegen het jaar 2100 is dat naar verwachting bijna vier keer zoveel: 4,2 miljard mensen. Zoals gezegd komt uit de cijfers naar voren dat Afrika een grotere bevolkingsgroei door gaat maken.

Maar hoe zit dat in andere delen van de wereld? Leveren de nieuwe voorspellingen ook daar verrassingen op? In elk geval niet zulke grote verrassingen als in Afrika. Onderzoekers verwachten dat de bevolkingsgroei in Europa afneemt doordat er meer mensen sterven dan er geboren worden. In andere werelddelen verwachten ze lichte stijgingen omdat de gemiddelde levensverwachting stijgt.

Onderwijs
Overbevolking blijft voorlopig nog een probleem. Door in te zetten op beter onderwijs voor meisjes en een betere verspreiding van voorbehoedsmiddelen is het mogelijk om de snelle bevolkingsgroei in Afrika af te remmen.

Scenario 3

Gaan we af op een omslagpunt?
Onderzoekers waarschuwen in het blad Nature dat binnen enkele generaties het leven op aarde er wel eens heel anders zou kunnen uitzien. De groei van de bevolking, de vernietiging van ecosystemen, de verandering van het klimaat: het zijn allemaal factoren die bijdragen aan die heel andere wereld.

Onomkeerbaar
De onderzoekers denken dat de biodiversiteit beperkt wordt en dat het grote gevolgen heeft voor alles wat we nodig hebben om onze kwaliteit van leven te handhaven. Denk aan de visserij, de landbouw, producten die we uit het bos halen en schoon water. Volgens de onderzoekers gaan we hard af op het omslagpunt: dat is het punt waarop de veranderingen onomkeerbaar zijn. Wanneer we dat omslagpunt precies bereiken, is onduidelijk. Sommige delen van de wereld zijn misschien al voorbij dat omslagpunt. Een van de onderzoekers verhaalt over een reis naar de Himalaya in Nepal waar ze zag hoe families elkaar met kapmessen te lijf gaan voor hout: hout dat ze in een avond helemaal opmaken om hun voedsel te bereiden.

Geen bewijs voor omslagpunt
Nieuw onderzoek wijst erop dat het onwaarschijnlijk is dat de aarde afstevent op een wereldwijd omslagpunt: een moment in de geschiedenis waarop de gehele aarde en het leven op de planeet snel en onomkeerbaar verandert. Verschillende wetenschappers stelden in het verleden dat we onder meer door klimaatverandering op zo’n globaal omslagpunt afstevenen. De hele aarde en het leven op de planeet zou in dit doemscenario snel en onomkeerbaar veranderen. Maar in nieuw onderzoek stellen wetenschappers dat een wereldwijd omslagpunt zeer onwaarschijnlijk is. Ze wijzen erop dat ecologische veranderingen in grote gebieden geleidelijker en langzamer verlopen. Goed nieuws, want dan kunnen we het doemscenario van abrupte en onomkeerbare veranderingen vermijden.

Klaar?

Bekijk de beoordelingscriteria voor het schrijven van een artikel in de gereedschapskist.
Lever je artikel in bij je docent. Deze zal het artikel beoordelen.
Bij de beoordeling let je docent verder op:

Artikel schrijven

Een artikel is een goede manier om informatie te presenteren of een gebeurtenis te beschrijven.