Wat is kanker?
Wat zijn de kenmerken van kwaadaardige kanker?
Welke oorzaken kunnen tot kanker leiden?
Kijk de video en bespreek de antwoorden met een klasgenoot.
Bestudeer uit de Kennisbank:
![]() |
Kanker en biotechnologie |
![]() |
Genmutatie |
Maak nu de volgende oefeningen:
Bij een aantal opeenvolgende mutaties in één cel kan kanker ontstaan.
Deze mutaties zitten alleen in de beschadigde lichaamscellen. Ze zitten niet in de geslachtscellen.
Daarom worden ze niet doorgegeven aan een volgende generatie. Dergelijke mutaties in genen zijn dus niet erfelijk.
Een mutatie kan ook plaatsvinden in een geslachtscel. Wanneer een gemuteerde eicel samensmelt met een zaadcel (of andersom) tijdens de bevruchting, zal in alle lichaamscellen van het embryo een mutatie te vinden zijn die de gevoeligheid voor kanker verhoogt.
Zo iemand heeft een erfelijke aanleg voor kanker en een verhoogd risico op het ontstaan van kanker.
Een dergelijke mutatie kan dan weer worden doorgegeven aan de volgende generatie.
Virussen
Virussen kunnen ook zorgen voor mutaties van cellen en daardoor kanker veroorzaken. Het humaan papillomavirus (HPV) veroorzaakt baarmoederhalskanker. HPV wordt overgedragen door contact tussen de slijmvliezen van de penis, vagina of anus. Het virus kan ook op de onderbuik en billen zitten en tijdens het vrijen via de huid, vingers of mond worden overgedragen. Een condoom beschermt om HPV te voorkomen niet voldoende. Besmetting met hepatitis B-virus (HBV) of hepatitis C-virus HCV) gaat gepaard met een sterk verhoogd risico op leverkanker.
Toelichting van de begrippen uit de afbeelding.
Chemische stof: Stoffen zoals benzeen en asbest zijn mutageen. |
Genfouten: Deze kunnen van ouders op kinderen worden overgedragen en op een bepaalde leeftijd voor problemen zorgen. |
Straling: Röntgenstraling en radioactieve straling zijn mutaties. |
Reparatie: Veel fouten worden door de cel zelf gerepareerd. |
Virus: Sommige virussen kunnen DNA beschadigen. |
Celdood: Veel cellen waarin mutatie plaatsvindt, gaan vanzelf dood of stoppen met de celcyclus. |
Gevaarlijke stoffen binnen de cel: Deze kunnen per ongeluk ontstaan. |
Mutatie: De nakomelingen van de stamcel bevatten een beschadiging in hun DNA: een mutatie. |