Begrippenlijst

Democratische revolutie

Kolonie
Een kolonie is een overzees gebiedsdeel dat onder het bestuur van een ander land staat. Vaak wordt zo'n gebied veroverd om winst mee te maken.

Grondwet
De Grondwet is de belangrijkste wet van een staat. Deze wet bepaalt wie de macht in de praktijk uitoefenen in zo’n staat, hoe dat gebeurt en beschrijft daarnaast de rechten en plichten van elk individu.

Protectionistische politiek
Een stelsel van regels om de handel van het eigen land te beschermen. Engeland deed dit door ervoor te zorgen dat in de Britse koloniën alleen Engelse producten verhandeld mochten worden.

George Washington
George Washington (1732-1799) was generaal, opperbevelhebber van de koloniën in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog en de eerste president van de Verenigde Staten.

Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring
Een verklaring die grotendeels werd opgesteld door Thomas Jefferson en de onafhankelijkheid van de Britse monarchie inhield. Dit was de eerste keer dat Verlichtingsideeën concreet in een staatsdocument werden opgenomen.

Vredesonderhandelingen Engeland
In 1782 startte Engeland de vredesonderhandelingen met de 13 voormalige koloniën. De Britse troepen trokken zich terug. Kort daarop was de stichting van de Verenigde Staten van Amerika als onafhankelijke republikeinse federatie een feit.

Thomas Jefferson
Thomas Jefferson (1743-1826) was aanhanger van de Verlichting en afkomstig uit Virginia. Hij schreef de tekst voor de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring.

Beroepsleger
Een leger met militairen die vrijwillig deel uitmaken van de krijgsmacht van een staat.

Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog
Veel inwoners van het Britse territorium in Noord-Amerika wilden niet langer onder Brits gezag leven. Veel inwoners van Brits-Amerika kwamen daarom in opstand tegen de Britse overheid, de bekendste opstand is de Boston Tea Party. De Amerikanen gingen oorlog (1774-1783) tegen de Britse overheerser voeren, zodat het door hen veroverde gebied een nieuw land zou kunnen vormen: dat werd de Verenigde Staten van Amerika.

Trias politica
Trias politica, bedacht door verlichtingsfilosoof Montesquieu, wordt ook wel de driemachtenleer genoemd. Het is een politiek systeem dat er voor zorgt dat de macht in drie delen is verdeeld: de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechterlijke macht. Het idee achter de trias politica was dat er niet een macht zou ontstaan die de overhand zou krijgen.

Boston Tea Party
Een protest van de Amerikaanse kolonisten tegen de Britste overheid op 6 december 1773. Ladingen thee van de Britse schepen werden hierbij vernietigd.

Federatie
Bond van samenwerkende staten die elk hun eigen zelfstandigheid houden. De Verenigde Staten van Amerika was een federatie van staten waarbij elke staat een eigen bestuur had.

Koning George III van Engeland
Koning George III was koning van Groot-Brittannië en Ierland. Na de vereniging van deze twee landen was hij voortaan koning van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland tot aan zijn dood. Hij was in vele oorlogen verwikkeld die hem veel geld kostten. Om dit te kunnen betalen verhoogde hij de belastingen.

Migrantenstroom
Grote groep mensen die van één land naar een ander land verhuizen, in de 17e en 18e eeuw kwam er zo'n stroom op gang van Europa naar Amerika.

Jacobijnen
De Jacobijnen vormden een radicale groep en wilden vooral de belangen van het gewone volk behartigen. Zij waren voor verdeling van bezit en macht en wilden een verbod op het christendom.

Periode van terreur
Er vond een machtsgreep van de Jacobijnen plaats. Onder leiding van de advocaat Robespierre volgde een periode van terreur. Iedereen die verdacht werd van verraad aan de revolutie werd gevangen gezet en onthoofd. Het gevolg was dat vele Fransen (ca. 40.000) de dood ondervonden.

Girondijnen
Girondijnen kwamen vooral voort uit de gegoede burgerij. De belangen van de middenklasse en een rationele wetgeving stond bij de Girondijnen voorop. Zij waren tevreden met een in macht beperkte koning, kiesrecht en afschaffing van de standenmaatschappij.

Vorming Nationale Garde
De Nationale Garde was een leger van vrijwilligers, dat werd geformeerd tijdens de Franse Revolutie. De Nationale Garde moest de orde bewaken en het land verdedigen.

Eed op de Kaatsbaan
Nadat koning Lodewijk XVI de Staten-Generaal na veel rumoer had gesloten namen vertegenwoordigers van de derde stand hun intrek in een soort sporthal om daar een eed af te leggen waarmee ze zwoeren een Grondwet te maken.

Democratische revolutie
Ingrijpende politieke verandering, waarbij een democratische grondwet ingevoerd wordt.

Franse Revolutie
De Franse Revolutie brak in 1789 uit toen de bevolking van Parijs in opstand kwam tegen het bestuur van de koning. De leus van die opstand was ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’. Ze eisten inspraak en richtten zelf een regering op. Frankrijk werd toen een republiek.

Robespierre
Onder leiding van de advocaat Robespierre vond er een machtsgreep van de Jacobijnen plaats. Zo volgde een periode van terreur. Velen vonden door zijn toedoen de dood door de guillotine. In 1794 was hij zelf aan de beurt en eindigde zijn leven door de guillotine.

Lodewijk XVI
Lodewijk XVI regeerde als koning van de Fransen tot 1792. Al het geld dat in de schatkist kwam was opgemaakt door zijn voorgangers. In de hoop op begrip en financiële steun riep hij sinds lange tijd de Staten-Generaal bij elkaar. Toen hij dit niet kreeg en er een opstand ontstond, probeerde de koning te vluchten. Dit mislukte, koning Lodewijk XVI werd als burger veroordeeld tot de dood en werd onthoofd.

Napoleon Bonaparte
Na de Franse Revolutie ontstond een lange periode van chaos in de politiek. In 1799 profiteerde generaal Napoleon Bonaparte daarvan en greep de macht. In 1804 liet hij zichzelf tot keizer van Frankrijk kronen.

Pruikentijd
In een groot deel van Europa was het in de achttiende eeuw bij de adel mode om grote pruiken te dragen. Deze mode kwam vanuit Frankrijk.