![]() |
Handelskapitalisme en wereldeconomie |
Economische wereldmacht |
Specerijen |
Ondervoeding |
Kooplieden Personen die handelsproducten kopen of verkopen om winst te maken. |
Petrus Plancius Een Vlaams astronoom, geograaf, bewindhebber van de VOC en predikant. |
Matroos |
Cornelius de Houtman Een Nederlandse koopman en ontdekkingsreiziger die als opperkoopman met de eerste Nederlandse expeditie naar Oost-Indië voer. |
Aandeelhouder Mede-eigenaar van een onderneming, bezit aandelen van een bedrijf. |
Multinational Een onderneming die in meerdere landen tegelijk geregistreerd en/of werkzaam is. |
VOC In 1602 werd de Verenigde Oost-Indische Compagnie opgericht. Het was een vereniging van bedrijven die al bezig waren met de zeehandel met Azië en nu gingen samenwerken, in plaats van elkaar tegen te werken. De VOC kreeg van de Republiek een monopolie op de handel met Azië. |
WIC De West-Indische Compagnie werd in 1621 opgericht om handel te drijven met Afrika en Amerika. Het kreeg net zoals de VOC een monopolie op die handel. De WIC handelde uiteindelijk vooral in slaven, die vanuit Afrika naar Amerika werden gebracht. |
Monopolie Een monopolie is een besluit dat maar één bedrijf in een bepaald product mag handelen. De VOC kreeg een monopolie op de handel met Azië. |
Driehoekshandel Vanuit Europa vertrokken handelsschepen met handelswaar (vooral vuurwapens, buskruit, drank, ijzer en textiel) naar de Goudkust in Afrika. Daar werden de handelswaren geruild tegen slaven, die in de forten aan de kust waren verzameld. De slaven werden vervolgens ingescheept en naar Amerika vervoerd. Daar werden de slaven verkocht en van de winst werden producten van de plantages ingekocht. Daarna voeren de schepen terug naar Europa om de producten daar weer te verkopen. |
Kolonie Een kolonie is een overzees gebiedsdeel dat onder het bestuur van een ander land staat. Vaak wordt zo'n gebied veroverd om winst mee te maken. |
Slavenhandel Het kopen en verkopen van mensen om door middel van deze handel in slaven financieel voordeel te kunnen behalen. |
Slaven Slavernij is een toestand waarin een mens eigendom is van een ander of als zodanig behandeld wordt. |
Handel met Azië In Azië groeiden veel producten die in Europa niet groeiden. De Europeanen waren vooral geïnteresseerd in specerijen en andere luxeproducten. |
Marktgericht De mate waarin ondernemingen rekening houden met alle partijen die een rol spelen in hun markt. |
Loonarbeid Werken tegen betaling. |
Beemster De eerste grote met windmolens drooggemalen polder. |
Handelsgewas Een handelsgewas is een landbouwproduct dat niet voor eigen consumptie wordt geteeld, maar voor de handel. |
Nijverheid Beroepswerkzaamheden waarbij iets wordt gemaakt of bewerkt. |
Inpolderingen De Republiek bestond voor een groot deel uit moerassig gebied en wateren. Om die gebieden te kunnen gebruiken, werden ze ‘ingepolderd’. Dat betekent dat ze door een systeem van molens drooggepompt werden, zodat er nieuwe grond ontstond. |
Droogmakerij Een meer of water wordt omdijkt en drooggemalen. Op die manier heeft men vanaf de zestiende eeuw land gewonnen. |
Turfwinning Turf is gedroogd veen. Turf kan als brandstof gebruikt worden. |