Aan de slag 3: Stoffen indelen - teamopdracht
Lees eerst de tekst in de popup over het onderzoeken van stoffen op verschillende eigenschappen. Vul daarna de tabel in jullie teamboekje in. Je kan hierbij gebruik maken van een schaal, bedenk zelf of dit handig is voor de te onderzoeken eigenschappen en hoe groot die schaal dan moet zijn. Is dat bijvoorbeeld van 1 tot 5 of 1 tot 3? Beantwoord de vragen in jullie teamboekje.
Onderzoeken verschillende eigenschappen
Hardheid onderzoek je bijvoorbeeld door met een pincet in het voorwerp te prikken. Probeer een paar stoffen uit en beoordeel of je een soort grove schaal wilt invoeren van bijvoorbeeld ‘erg hard’ tot ‘boterzacht’.
Onder brosheid verstaat men in hoeverre een stof of materiaal gemakkelijk versplintert. Brosheid onderzoek je door het materiaal met een tang kapot te knijpen (als het kan). Ook hier is het handig met een schaal te werken om je onderzoeksgegevens te ordenen.
De reactie van een stof als gevolg van verhitten in de vlam stel je vast door een klein stukje van het materiaal met een metalen tang in de vlam te houden. Bij een poedervormige stof gebruik je een spatel. Houd in ieder geval de stof zo lang in de vlam totdat je er zeker van bent dat de verkoling of een andere reactie is afgelopen. De vlam zorgt ervoor dat de stank die verkoling kan veroorzaken achterwege blijft.
Het wel of niet geleiden van stroom onderzoek je met een multimeter. Zorg dat deze in de Ohm (Ω) stand staat. Houd de twee stekkers van de multimeter tegen het brokje stof en lees de meter af. Een hoge waarde voor de weerstand betekent een slechte geleiding. Onderzoek vooraf wat de meter aangeeft als er géén stroomkring is (dus als er helemaal geen geleiding is) en wat de meter aangeeft als je de stekkers kortsluit.
Verschillende stoffen
Materiaal
Hardheid
Brosheid
Reactie op sterk verhitten
Geleiding
Aluminium
Citroenzuur
Glas
Grind
Hout
IJzer
Kandij-suiker
Koper
Kopersulfide
Kunstmest
Magnesia*
Plastic
Soda
Spaghetti
Vitamine C
Zout
Zuiveringszout
Planten as
*Dit is het witte 'magnesium' poeder dat bij turnen gebruikt wordt.
Vragen
Wat geeft de multimeter (in de ‘Ohmstand’, Ω) aan als je de twee stekkers tegen elkaar houdt?
Probeer de stoffen in drie groepen in te delen. Geef deze groepen een naam en noem de gemeenschappelijke kenmerken.
Levert een indeling van de stoffen in verkolende en niet verkolende stoffen een resultaat dat je had verwacht of zijn er stoffen die je vooraf anders had ingedeeld? Licht toe.
Welke eigenschap hebben alle organische stoffen in ieder geval gemeen?
Noem enkele stoffen die volgens jou in geen van de drie groepen thuishoren. En vul de tweede tabel in jullie teamboekje in.