Aardgaswinning is een grote inkomstenbron voor Nederland. Om ervoor te zorgen dat alle Nederlanders profiteren van de rijkdom van eigen delfstoffen, heeft de Nederlandse regering in de jaren ’60 de Mijnbouwwet geïmplementeerd om ervoor te zorgen dat een deel van de opbrengsten van aardgaswinning in de staatskas belanden. In totaal heeft de gaswinning in Groningen de Nederlandse overheid sinds de jaren ’60 al 265 miljard euro opgeleverd (Dwarshuis, 2015).
In 1993 werd er een relatie vastgesteld tussen de gaswinning en aardbevingen in Groningen (onderzoeksraad van veiligheid, 2015). Het onttrekken van grote hoeveelheden gas uit de bodem veroorzaakt verzakking van de bodem en aardbevingen. De aardbevingen in Groningen worden dus niet veroorzaakt door het schuiven van platen (platentektoniek) maar door de winning van aardgas. In Groningen neemt het aantal bevingen per jaar toe. Doordat de aardbevingen relatief ondiep zijn, is het effect van de bevingen groter. Door de aardbevingen en verzakkingen ontstaat veel schade aan gebouwen. Voor de bewoners van Groningen heeft de gaswinning dus negatieve gevolgen.
De overheid bepaalt hoeveel gas er per jaar door de NAM gewonnen mag worden. Om het risico op meer en zwaardere aardbevingen te beperken heeft het kabinet eind 2014 besloten om de winning van aardgas in Groningen te reduceren (Rijksoverheid, 2014). Over dit besluit is nog veel discussie. Aan de ene kant vragen Groningers zich af of de voorgestelde reductie voldoende effect zal hebben en of de effecten van decennia gaswinning niet sowieso nog jaren merkbaar zullen zijn. En voor de Nederlandse schatkist betekent dit besluit een gat in de begroting van minimaal 1 miljard euro per jaar (knaw, 2014).
Bij de discussie over de gaswinning in Groningen zijn verschillende partijen met verschillende belangen betrokken. Allereerst de inwoners van Groningen, die schade ondervinden onder andere aan gebouwen. De overheid, die zowel financieel belang heeft bij het winnen van gas als ook de veiligheid van de inwoners van Groningen moet kunnen garanderen. En tenslotte de gaswinner, de NAM, die natuurlijk vooral graag gas wil kunnen blijven winnen. Tijdens deze lessenserie gaan we vanuit deze drie verschillende perspectieven kijken naar de situatie in Groningen. De opzet van de lessenserie wordt in de volgende paragraaf toegelicht.
Fakkeloptocht als protest tegen het gasbesluit, 17 december 2014