Op voedingsmiddelen kunnen gezondheidsclaims staan, die iets aangeven over de gezondheidsvoordelen van een product. Bijvoorbeeld ‘vitamine C ondersteunt de afweer van je lichaam’.
Het gebruik van gezondheidsclaims is in de Europese verordening op gezondheidsclaims geregeld. Zodat consumenten niet ‘bedonderd’ worden met het verhaal dat iets gezond is, terwijl de producent dat niet kan onderbouwen. Gezondheidsclaims kunnen voorkomen op allerlei producten. Op functionele voedingsmiddelen staat soms een gezondheidsclaim als het product gezonder is gemaakt door er iets uit te halen of juist toe te voegen, bijvoorbeeld margarine die goed is voor je cholesterolgehalte.
Producenten mogen een gezondheidsclaim alleen gebruiken als deze op de Europese lijst van goedgekeurde claims voorkomt. Je mag algemene beweringen doen over generieke werkzame stoffen, maar je mag het niet meer zeggen over een product op het etiket, in een folder of op je website wanneer die bewering niet is goedgekeurd. Je mag ook zelf een nieuwe gezondheidsclaim voorstellen, alleen moet je dan wetenschappelijk onderbouwen dat wat je op je etiket zet, ook klopt. Alle gezondheidsclaims worden beoordeeld door de Europese Voedselveiligheid Autoriteit (EFSA). Er zijn al claims die je wel mag gebruiken, klik hier voor een link naar de lijst van goedgekeurde en afgekeurde gezondheidsclaims (EU Register on nutrition and health claims).Gezondheidsclaims zijn sowieso verboden voor dranken met meer dan 1,2% alcohol. Voor plantenextracten ('botanicals') geldt de regelgeving nog niet. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de gevoerde claims in Nederland.
Gezondheidsclaims worden in de EU verordening onderverdeeld::
Dan stelt de EU nog dat je op je etiket, in je folder of op je website verplichte aanvullende informatie bij gezondheidsclaims moet geven:
Medische claims: producten met een medische claim, zoals ‘geneest je van griep’, dus het voorkomen, behandelen of genezen van een ziekte, vallen onder de Wet op de Geneesmiddelen. Medische claims zijn niet toegestaan op voedingsmiddelen.
Wil je een gezondheidsclaim op of rondom je product voeren? Onderbouwing van gezondheidsclaims is dan nodig. De EFSA kijkt kritisch naar de onderbouwing van de claims. Voor kleinschalige en individuele producenten alleen is zo’n onderbouwing bijna niet te doen, dus werk samen. Een groot aantal gezondheidsclaims is al verworpen. Soms gebeurde dat vanwege een onduidelijke samenstelling van het product. In andere gevallen waren de claims niet goed meetbaar, zoals: ‘geeft energie’ of ‘goed voor de gezondheid’.
Het effect moet bewezen zijn. Bijvoorbeeld het effect van probiotica, toegevoegd aan yoghurt en yoghurtdrankjes, op je weerstand is niet aangetoond. Een claim die dat beweerd is niet toegestaan.
Duurzaamheidsclaims, zoals biologisch. Overigens: naast gezondheidsclaims zijn er nog meer beweringen die je niet zomaar op je etiket mag zetten, bijvoorbeeld over duurzaam produceren. Zo is ‘biologisch’ ook een door de EU beschermd woord. Dat mag je alleen op een product zetten als je daadwerkelijk volgens de eisen van de biologische landbouw je product teelt én ook volgens die regels verwerkt. Kijk voor de eisen op de site van biologische controle-organisatie Skal: www.skal.nl
Bronnen gezondheidsclaims en duurzaamheidsclaims