3.3.1 Nieuwe boer-burger-verbindingen

Er zijn veel ontwikkelingen, initiatieven en kansen die de relatie tussen boer en burger hernieuwen. Nieuwe verbindingen tussen boer en burger lijken hierbij het toverwoord. Het kan gaan om ondersteuning in natura (meewerken op het bedrijf, vrienden-van-groepen, zelf oogsten) of om het meefinancieren van het multifunctionele bedrijf (nieuwe financieringsvormen zoals rood voor groen en ‘social venture’).

Enerzijds is de burger op zoek naar nieuwe diensten en producten van het platteland waarin de ondernemer een rol kan spelen. Anderzijds ontplooien agrarische ondernemers tal van initiatieven waarbij burgers betrokken worden bij het bedrijf. Burgers kunnen meewerken op het bedrijf (bijvoorbeeld als vrijwilliger), meedenken met de bedrijfsstrategie (zoals op een pergolabedrijf) of meefinancieren (door een koe te adopteren of een lening te verstrekken voor een nieuwe schuur). Alle vormen van betrokkenheid van burgers kunnen meer of minder structureel van aard zijn. In sommige gevallen is de betrokkenheid en de afhankelijkheid van de burger groot, in andere gevallen is deze kleiner. In grote lijn zijn er drie manieren om verbindingen te leggen met de burger, namelijk door:

Afhankelijk van de ambities van de agrarisch ondernemer zijn er verschillende redenen om een verbinding met burgers aan te gaan. De ene ondernemer heeft bijvoorbeeld meer behoefte aan sociale contacten op het bedrijf, de ander zoekt erkenning voor wat hij doet, of zoekt naar mogelijkheden om nieuwe producten en diensten te verkopen. In lijn hiermee leiden verschillende soorten behoeften ook tot verschillende vormen van verbinding. Wanneer een boer op zoek is naar meer contacten kan hij bijvoorbeeld een boerderijwinkel openen. Wanneer hij zoekt naar zelfontplooiing, wil de boer misschien eerder een stadsboerderij of een zorgboerderij opzetten. Vaak verwachten ondernemers ook extra inkomen te genereren door verbindingen met burgers aan te gaan. Met het aangaan van verbindingen kan de boer tegelijkertijd aan maatschappelijke behoeften voldoen. Op die manier willen ondernemers vaak ook meer begrip, erkenning en draagvlak voor hun bedrijf creëren.

De overzichtstabel in hoofdstuk 6 van het rapport 'Boer als bondgenoot' (Peet et al 2013) geeft verschillende niveaus van verbondenheid aan met daarbij vaardigheden en handvatten voor een ondernemer om daarmee om te gaan of op in te spelen.