|
Les 1: Ga je eigen weg
"Het is niet vreemd dat ik een beroep heb dat te maken heeft met activiteit, organiseren en de natuur. Dat zit er al van jongs af aan in. Mijn ouders namen mijn broers en mij altijd mee de natuur in en we maakten lange bergtochten tijdens vakanties. Ik was altijd buiten, liefst met zand en water aan het spelen. In de natuur kon ik even wegvluchten uit de gewone wereld.
Op school had ik het lastig; ik kon moeizaam leren en lezen. Wanneer vriendjes met minimale inzet negens haalden, kwam ik na keihard ploeteren met een mager zesje thuis. Voor mijn schoolwerk moest ik echt knokken. Op mijn tiende werd dyslexie ontdekt, in die tijd was daar nog niet veel over bekend, maar het hielp om te weten dat ik er niet veel aan kon doen. Mijn frustratie werd iets minder.
Na school ging ik meestal op pad om geld op te halen voor de acties van het Wereld Natuur Fonds. Als Ranger zette ik me in voor de panda, de neushoorn en de orang-oetan. Samen met mijn broertje liepen we eindeloos langs de deuren. Ik was supergemotiveerd en haalde soms wel tweeduizend gulden per actie op. Ik moest en zou die dieren beschermen."
Les 2: Mijn leven is onbewust gestuurd
"Vanwege mijn inzet als Ranger werd ik door het Wereld Natuur Fonds uitgekozen om mee te gaan op 'Xpedition Cool' naar het zuidelijk poolgebied. Prins Willem-Alexander maakte dit bekend op het Wereld Water Forum. Ik herinner me het moment dat ik achter de prins aan liep met mijn melkbekkie - ik was net 15 jaar. We liepen door een haag van mensen die hard applaudisseerden en over onze hoofden flitste een lasershow. Waanzinnig, alsof ik in een film zat. Mijn missie tijdens de reis naar Antarctica was vooral goed om me heen kijken naar de dieren en de natuur en daarover terugrapporteren. We zouden een maand onderweg zijn. Na een vlucht en een lange zeereis voeren we door de stormachtige Drake Passage en werd iedereen zeeziek. Ook ik moest voortdurend overgeven.
Toen klonk ineens een bel en riep iemand: 'IJsbergen!' Binnen vijf minuten stond ik compleet ingepakt op het dek en zag ik een oeroude ijsschots - zo groot als een flatgebouw - aan me voorbijtrekken.
Zoiets indrukwekkends had ik nog nooit gezien. Het was ongelooflijk imposant en tegelijk zo kwetsbaar. Ik voelde me heel nietig tussen dat natuurgeweld. Op dat moment werd in één klap duidelijk: de natuur overwin je nooit. Alleen mensen die dat ook gezien hebben, snappen dat.
Dat gevoel, van oerkracht en kwetsbaarheid ineen, raakte me diep van binnen; hier kwam alles samen. Die belevenis heeft mijn leven duidelijk richting gegeven. Soms worden dingen in je leven onbewust gestuurd. Ik geloof heilig dat ik dit moest zien."
Het leven tijdens een expeditie is het mooiste wat er is. Alles klopt en heeft een ritme.
Les 3: Stel je doelen hoog
"Na die expeditie stapte ik weer in het gewone leven, maar om te zeggen dat ik loskwam van de ijsbergen? Nee! Ik maakte keurig mijn vmbo af en ging vervolgens sociaal recreatief agogisch werk aan het mbo doen. Een fijn brede opleiding waar ik veel ruimte kreeg om mijn passie te volgen. Ik hield goed contact met de mensen van de expeditie, want had eigenlijk maar één doel voor ogen: weer op expeditie en nu naar het noordelijk poolgebied. Ik overlegde veel met poolreiziger Marc Cornelissen, een pionier op dat terrein. En zo gebeurde het dat ik op mijn negentiende meeging naar de geografische Noordpool. Daar skiede ik van 89 naar 90 graden noorderbreedte en werkte als assistent mee aan deze wetenschappelijke expeditie. Ook hiervoor organiseerde ik mijn eigen fondsenwerving door eindeloos aan deuren te kloppen van diverse grote bedrijven. Die bobo's waren wel gecharmeerd van zo'n jeugdige, avontuurlijke idealist die zijn dromen wilde verwezenlijken. Ik hoorde heel vaak 'nee', maar er waren genoeg mensen die mij wilden sponsoren. Die ijsbergen trokken als een magneet. Ik moest en zou terug. Van dat pionieren word ik warm."
Les 4: Luister naar stilte
"Maanden, soms jarenlang bereid je zo'n expeditie tot in de puntjes voor. Je werkt hard samen met je expeditiegenoten. Wanneer je zo innig samenwerkt, vervagen alle hiërarchieën. Je bent met elkaar verantwoordelijk voor het slagen van de missie. Dat betekent dat je alles opengooit en bespreekt, dat je soms iets verkeerds doet of ruziemaakt, maar je hebt ook genoeg vier-momenten als iets lukt. Je werkt maandenlang keihard aan de voorbereiding en dan ben je ineens in het gebied.
Het leven tijdens een expeditie is het mooiste wat er is. Alles klopt en heeft een ritme. Je slaapt samen in een tent en sleept de hele dag een slee achter je aan met spullen. Eindeloos skiën of lopen door die pure natuur. Weg van de wereld vol smartphones en voortdurende prikkels. Puurheid, weidsheid, een eindeloos landschap en de stilte. Dat is wat het is. Fantastisch. Onbeschrijfelijk. Je kunt de stilte letterlijk horen, ik luister dan naar stilte. Dat heb ik als gevoelsmens hard nodig, zo'n ervaring geeft mij zoveel kracht.
Tegelijk moet je ook alert zijn; lichamelijk duw je jezelf naar je uiterste grenzen. Je moet opletten dat je niet bevriest, fit blijft en 's nachts je slee goed afdekt, anders waait alles weg en kun je het de volgende dag wel vergeten. Bij dit soort missies ben ik exact waar ik moet zijn. Dan weet ik dat dit mijn bestemming is. Niet alleen voor mezelf, maar vooral ook samen met mijn team. Ons uitgangspunt is altijd 'kom als vrienden terug'."
Tegenwoordig worden steeds vaker commerciële reizen naar de poolgebieden georganiseerd. Ik zal dat niet afkeuren of verbieden, maar als je dat gebied wilt zien, doe dan ook iets terug.
Les 5: Geef geluk door
"Ik laat mensen niet snel los. Ik heb niet alleen goede vriendschappen met mensen met wie ik op expeditie ben geweest, ook met anderen heb ik een lange band. Dat past bij me. Met Peter Heres bijvoorbeeld, hij werkte destijds bij het Wereld Natuur Fonds toen ik werd uitgekozen voor Xpedition Cool. Inmiddels werken we al weer een tijd samen aan diverse projecten met een betekenis. Soms voor de natuur, het poolgebied, maar ook voor kinderen in de knel bijvoorbeeld.
In 2013 hebben we de Expeditie Geluk opgezet, waarbij we in 62 dagen langs de landgrens van Nederland zijn gelopen. Deze expeditie deden we voor de 400.000 kinderen in ons land die geen gelukkig leven hebben, omdat ze eenzaam zijn, mishandeld of misbruikt worden. In iedere stad bezochten we de burgemeester en gaven hem of haar een gelukwens, die vervolgens weer een wens schreef voor de volgende burgemeester waar we kwamen. Zo hebben we tientallen wensen en plannen gekregen en de nodige aandacht gevraagd voor deze kinderen.
Ik herinner me vooral een bijzonder moment toen ik op een fietspad liep en een karretje met spullen achter me aan trok. Een vrouw fietste een tijdje achter me en stapte af om te vragen wat ik aan het doen was. Toen ik over ons project vertelde, raakte ze helemaal geëmotioneerd. Ze was inmiddels bijna zeventig jaar, maar was als kind in drie pleeggezinnen opgegroeid en daar ernstig mishandeld. Het raakte me dat zij na al die jaren daar nog steeds zo mee bezig was. Geluk doorgeven is het mooiste wat er is. Net als dromen waarmaken. Ik ga niet voor minder."
Les 6: Wees eigenwijs
"Op dit moment organiseer ik met mijn bedrijf Idee&Waarde expedities naar Groenland en het noordelijke gebied van Canada en verdien mijn geld met het geven van lezingen. Ik doe dit samen met vier mannen van heel verschillende leeftijden, die allemaal werken aan projecten voor een mooiere wereld. Ieder project moet een maatschappelijke betekenis hebben, anders doen we het niet. Dat betekent een financieel onzeker bestaan. Toch kies ik daarvoor.
Toen ik een keer een vette baan met een auto aangeboden kreeg, heb ik die afgeslagen. Ik zeg niet dat ik nooit een vaste baan aanneem, maar nu kies ik bewust voor mijn eigen pad. Mijn moeder heeft me hierin al op jonge leeftijd geïnspireerd. Zij zei altijd: 'Philip, maak je eigen keuzes en onderbouw die ook'. Dat doe ik nog steeds, ik luister altijd naar mijn onderbuik. Als iets niet goed voelt, dan doe ik het niet.
Ik probeer in mijn lezingen mensen te inspireren hun 'eigen-wijsheid', hun eigen manier te laten ontdekken. Ik houd niet van een opgeheven vingertje; mensen moeten zelf beslissen wat ze doen met hun leven en hoe ze omgaan met onze aarde. Ik kan ze wel laten zien hoe ik dat doe en waar ik voor sta. Ik laat tijdens die lezingen films zien van mijn missies, waarin ik klimaatneutraal probeer te reizen met zonnecellen voor onze apparatuur en biobrandstof om op te koken. Eind maart ga ik met Marc Cornelissen naar de Noord-Canadese Archipel en zullen we de sneeuw- en ijsdikte meten om te kijken of die gegevens op de grond ook overeenkomen met de gegevens die satellieten registreren. Aan al onze missies zit een wetenschappelijk en duurzaam tintje.
Tegenwoordig worden steeds vaker commerciële reizen naar de poolgebieden georganiseerd. Ik zal dat niet afkeuren of verbieden, maar als je dat gebied wilt zien, doe dan ook iets terug. Dat vind ik niet alleen voor poolreizigers, maar voor iedereen. Je kunt ook als je in een supermarkt, de zorg of op de markt werkt iets betekenisvols doen. We zijn nu eenmaal allemaal verantwoordelijk voor het leven op deze aarde. Ik probeer mijn leven met betekenisvol werk te vullen en dat doen steeds meer mensen. Daarin ben ik gelukkig niet uniek."
Dit interview verscheen op 21 maart 2015 in het katern Tijd van Trouw
|