4.2 Informatie: afweersysteem

Status

Je verwerkt de informatie die je vindt in een patiĆ«ntstatus. Gebruik onderstaand bestand en lever het digitaal in bij PAL of docent. In dit geval is het de bedoeling dat je in de status opneemt tegen welke virusinfecties meneer S. Aureus beschermd is. Doe dat in de kolom 'informatie' (zet zijn vraag in de kolom 'anamnese'). Vermeld ook welke immuuncellen een rol spelen bij deze vorm van bescherming, en hoe.    

Patientstatus_format.doc

Een overzicht van de vaccinaties die bij het RijksVaccinatieProgramma behoren, vind je in de brochure voor ouders op de website van het RIVM. Hierin staat onder andere een vaccinatieschema.

De volgende twee paragrafen helpen je bij het verzamelen van de informatie om de vraag van de patiƫnt te beantwoorden.
Omdat het nogal ingewikkelde stof is, gebruik je een speciale manier om je de kennis eigen te maken: het maken van een screencast.    

 

4.2.1 Cellen betrokken bij het afweersysteem

Functie immuuncellen in beeld

Zoek als eerste uit welke typen bloedcellen er zijn, hoe en waar deze ontstaan. Gebruik daarvoor Binas (tabel 84I) of Biodata (8.4 hemopoiese). Maak ook gebruik van Bioplek.

Nu je weet welke typen bloedcellen er zijn, ga je een samenvatting maken van de functies van de immuuncellen. Bekijk daarvoor onderstaande filmpjes in de gegeven volgorde. Houd pen en papier bij de hand, en maak aantekeningen bij de filmpjes. Je hebt dan, na het kijken van de vier filmpjes, een samenvatting van de functies van de immuuncellen. Het is aan te raden de filmpjes een paar keer te bekijken, en af en toe op pauze te drukken om even rustig informatie op te schrijven.

Filmpjes:
1. Fagocyten, aspecifieke afweer die zorgt voor presentatie van indringers aan specifieke afweer.

2. T- en B-cellen, activatie van het immuunsysteem.

3. Filmpje over de werking van antistoffen.

4. T-cellen en hun rol bij infecties.

De eerste cellen die actief worden door gepresenteerde stukken van indringers zijn T-helpercellen. Deze zorgen voor activatie van B-cellen die antistoffen gaan produceren.  

Fagocytose van een antraxbacterie (miltvuur).

 

 

 

Screencast maken

In je biologieboek, in Binas/Biodata en op internet is een heleboel informatie te vinden over aspecifieke en specifieke afweer. Bovendien zijn drie verschillende verdedigingslinies te onderscheiden. De eerste en tweede verdedigingslinie horen bij de aspecifieke afweer, ook wel de aangeboren immuniteit. Met de huid heb je al kennisgemaakt, deze hoort bij de anatomische barrieres die de eerste verdedigingslinie vormen. Ze zijn dus een onderdeel van de aspecifieke immuniteit. De derde verdediginslinie bestaat uit de specifieke afweer. Deze is weer onder te verdelen in een cellulaire en humorale respons.

Opdracht: Maak een screencast van de aspecifieke en de specifieke afweer.

Een screencast is een film, die laat zien wat jij op je computerscherm laat zien en laat horen wat jij erbij zegt. Dat kan een Powerpoint zijn, een internetsite of een film, of een combinatie daarvan. Je kunt hiervoor JING gebruiken, te vinden op internet.

In de screencast moeten tenminste te vinden zijn:
* eerste, tweede en derde verdedigingslinie;
* structuren en cellen die hierbij een rol spelen, en hun functie.

Overleg met je docent of PAL hoe je de screencast moet aanleveren.   

 

Screencasts beoordelen

Je gaat nu twee andere screencasts van klasgenoten bekijken. Deze vergelijk je met je eigen screencast. Gebruik onderstaande tabel voor het vergelijken en samenvoegen van de informatie uit de screencasts. Laat daarna de door jou ingevulde tabel beoordelen door de PAL of docent. Als de tabel is goedgekeurd, voeg deze dan als bijlage toe aan de patientstatus.

Beoordelingsmodel_screencast_afweer.doc

Voor wie van een spel houdt...

Op het internet zijn spellen te vinden waarbij het immuunsysteem gesimuleerd wordt. Jij bestuurt het immuunsysteem en probeert de patient in leven te houden. Zou dat lukken, met alle kennis die je inmiddels hebt over het immuunsysteem?

http://biologiepagina.nl/4/Afweer/inleiding.htm (klik daarna op immuunsysteem simulator game)

of

spel cellulaire afweer: http://zbani.com/nl/game/ACTION/cellulaire-afweer?name=2ab3f0bed42506az

 

4.2.2 Immunisatie

Verschillende vormen van immunisatie

Door deze opdracht te doen leer je wat immuniteit is en hoe je immuun wordt.

Om infecties te voorkomen heeft het lichaam een aantal verdedigsmechanismen tot zijn beschikking. Om het lichaam nog meer te beschermen kunnen op een kunstmatige manier deze verdedigingsmechanismen geholpen of gestimuleerd worden. Immunisatie betekent dat een afweerreactie tegen een infectieus (besmettelijk) organisme wordt opgewekt, zonder dat de besmettelijke ziekte wordt doorgemaakt.

Er bestaan twee vormen van immunisatie: actieve immunisatie en passieve immunisatie. Elk van deze vormen kan verkregen worden op een natuurlijke manier en op een kunstmatige manier.  

Kunstmatige immunisatie in 1944.

I. Gebruik het internet om de verschillen tussen onderstaande vormen van immunisatie te achterhalen.

1. Actieve natuurlijke immunisatie

2. Actieve kunstmatige immunisatie

3. Passieve natuurlijke immunisatie

4. Passieve kunstmatige immunisatie

 

II. Verzamel je gegevens nu in de volgende tabel:

    omschrijving wat veroorzaakt de immuniteit? wat is de periode van bescherming? voorbeeld
actieve immunisatie natuurljk        
kunstmatig        
passieve immunisatie natuurljk        
kunstmatig