Levend hoogveen

Actief hoogveen is in oorspronkelijke vorm een omvangrijk natuurlijk ecosysteem, dat vrijwel geen menselijke invloeden kent. Als omvangrijk natuurlijk ecosysteem is dit natuurtype in Nederland niet meer aanwezig. Wel kunnen enkele snippers in hoogveenrestanten en vennen als actief hoogveen - dat wil zeggen: als hoogveenvormend - worden beschouwd. De totale oppervlakte van dit actief hoogveen in Nederland bedraagt nog slechts enkele tientallen hectaren. De rest van de Nederlandse hoogveenrestanten is gedegradeerd door vooral ontwatering en turfwinning en kan als afgetakeld, rustend of herstellend hoogveen worden aangemerkt. De huidige snippers actief hoogveen zijn gelegen in de restanten van de oorspronkelijke grote hoogveengebieden en in of langs vennen in heidecomplexen en bossen. Van de natuurlijke variatie van een hoogveenlandschap is in de resterende snippers actief hoogveen weinig terug te vinden. Wel komen er op kleine schaal condities voor die karakteristiek zijn voor natuurlijke hoogveenkernen, zoals door veenmossen gedomineerde bulten en slenken. Welke karakteristieke planten- en diersoorten voorkomen in de snippers actief hoogveen is mede afhankelijk van de omvang, de voorgeschiedenis en de condities rondom de snippers.
Essentieel voor het in stand blijven van actief hoogveen - of het weer tot leven brengen van afgetakeld hoogveen - is een goede waterhuishouding. Nodig is dat de waterstand niet te sterk fluctueert en geen voedselrijk of gebufferd water de levende hoogveenvegetatie of het er direct onder liggende veen bereikt. Actief hoogveen is wat zijn voedingsstoffen aangaat geheel afhankelijk van de lucht (droge en natte depositie) en de recycling binnen het systeem. Aan deze voorwaarden werd van nature voldaan in grotere systemen en ze kunnen meestal het beste vervuld worden binnen grotere reservaten. Op de hogere bulten groeit de Associatie van Gewone dophei en Veenmos (11Ba1); in de slenken de Waterveenmos-associatie (10Aa1), de Associatie van Snavelbies en Veenmos (10Aa2), de Veenbloembies-associatie (10Aa3) en de Associatie van Draadzegge en Veenpluis (10Ab1). Aan de randen van hoogveengebieden en in de vennen en poelen komen andere vegetaties voor.