De Zuid-Limburgse hellingbossen zijn van oudsher opvallend rijk aan bijzondere planten- en diersoorten en bij velen bekend om hun uitbundige voorjaarsflora. Naast kalkgraslanden behoren de kalkrijke hellingbossen tot de belangrijkste hotspots van biodiversiteit in het heuvellandschap. Het gaat hier zowel om bossoorten als om soorten van bosranden en kapvlakten. Het meest befaamd zijn de bossen op ondiepe kalkbodems, waarin ondermeer een aantal in ons land zeldzame orchideeënsoorten voorkomen. Ook in Europese context worden deze bossen als zeer waardevol beschouwd (Natura 2000).
De biodiversiteit van hellingbossen is de laatste 50-60 jaar sterk achteruitgegaan. Tal van oorzaken spelen hierbij een rol zoals het stoppen van het hakhoutbeheer en daarmee het doorschieten van het bos, strooiselaccumulatie, verhoogde isolatiegraad en veranderde landschappelijke setting (scherpe grenzen) en vermesting via atmosferische stikstofdepositie en toevoer van nutriënten uit bovengelegen akkers.