Stuwwal Rijk van Nijmegen
Het Pleistoceen is de tijd waarin ijstijden en warmere perioden elkaar afwisselden. Tijdens de voorlaatste ijstijd, het Saalien, bereikte het Scandinavische landijs ook ons land. Voor de komst van het landijs was door de rivieren Maas en Rijn een dik pakket afzettingen neergelegd, bestaande uit kleilagen en – vooral – zand- en grindlagen. De ijsmassa drukte de bevroren riviersedimenten voor zich uit of opzij, waardoor stuwwallen werden gevormd.
Tijdens de maximale uitbreiding van het landijs stroomde het smeltwater over de laagste plaatsen van de stuwwallen en schuurde daarbij smeltwaterdalen uit. Aan de voet van de stuwwal werden waaiers van smeltwatersedimenten afgezet. Na het relatief warme Eemien, de periode tussen de beide laatste ijstijden, brak wederom een koudeperiode aan, het Weichselien. In deze tijd was de begroeiing schaars en de bodem vrijwel permanent bevroren. Alleen de bovenste bodemlaag ontdooide in de zomer. Hierdoor kon het sneeuwsmeltwater niet wegzakken en moest oppervlakkig afstromen. Daarbij ontstonden in de hellingen van de stuwwallen op diverse plaatsen diepe dalen en werden bestaande dalen dieper uitgeslepen. Elders trad op de hellingen verspoeling van zand en leem op.
Doordat er in sommige perioden van de laatste ijstijd vrijwel geen begroeiing was had de wind vrij spel. Het zand uit de directe omgeving werd door de wind opgenomen en in langgerekte ruggen afgezet (dekzandruggen). Veel fijnere deeltjes werden door de wind aangevoerd uit het grotendeels drooggevallen Noordzeebekken en op luwe plaatsen afgezet. Dit fijne, leemachtige materiaal wordt löss genoemd. Dit verklaart de aanwezigheid van enkele holle wegen, die we verder alleen in het lössgebied van Zuid-Limburg tegenkomen.
Ongeveer 10.000 jaar geleden kwam een einde aan de laatste ijstijd: dit is het begin van het Holoceen. Het klimaat werd warmer en vochtiger en binnen enkele eeuwen was het gebied bedekt met een gesloten bos. Gedurende het Holoceen zijn in het gebied slechts geringe geologische veranderingen opgetreden