Opdracht 4 - Mini tissue engineering (ethische kwestie)

Iets minder dan 1% van de baby’s in Nederland wordt geboren met een hartafwijking. Deze afwijkingen variëren van kleine bouwfoutjes, tot zeer complexe en uitgebreide afwijkingen. In sommige gevallen moet er, zelfs voor deze pasgeboren mensjes, een harttransplantatie uitgevoerd worden.


Harttransplantatie

Een harttransplantatie is een ingrijpende operatie. Dit is voor volwassenen al zeer risicovol, maar voor pasgeborenen brengt het nog veel meer risico’s met zich mee. Alles is kleiner, fragieler, minder stabiel en veel gevoeliger voor infecties en bacteriën. Daarbij is het natuurlijk lastiger om een passend hart voor een baby te vinden dan voor een volwassene. Het hart zal ook moeten meegroeien met de baby en dit gebeurt lang niet altijd. Het afweersysteem van de baby zal bovendien proberen het vreemde hart af te stoten, dus hiervoor moet dit mini-mensje waarschijnlijk de rest van zijn leven medicijnen slikken die het afweersysteem onderdrukken. En hoe lang dat leven nog zal zijn… is niet te voorspellen.


Een hart kweken?

Het zou dus een ideale oplossing zijn om een hartje te kunnen tissue engineeren voor een baby. Hartafwijkingen kunnen vaak al voor de geboorte opgespoord worden. Er kunnen dan al cellen afgenomen worden van het ongeboren kindje en er kan al gestart worden met het kweken van het hartje. Veel hartafwijkingen hebben echter een erfelijke oorzaak. Een hartje tissue engineeren van de cellen van de baby, geeft dus (zeer waarschijnlijk) eenzelfde hart, met dezelfde afwijkingen. Daarbij kunnen ook hierbij groeiproblemen optreden.
Van een ongeboren baby (maar ook van volwassenen) kunnen ook stamcellen worden afgenomen. Stamcellen kunnen zich ontwikkelen tot veel verschillende soorten cellen. Dit zijn de cellen waaruit een embryo van een paar dagen oud bestaat. Deze cellen gaan delen en zullen uiteindelijk differentiëren in huidcellen, hartcellen, darmcellen etc. Ook bij volwassenen worden continu stamcellen aangemaakt, omdat veel cellen van het lichaam continu vervangen worden. Stamcellen zijn dus zeer interessante cellen om te gebruiken in tissue engineering.


Een kwestie van ethiek

Mini tissue engineering, zoals we het hier genoemd hebben en het gebruik van stamcellen, geeft je nog iets meer dingen om over na te denken dan tissue engineering bij volwassenen. Naast deze praktische dingen, zijn er ook ethische aspecten om over na te denken. Ethiek is een vorm van filosofie die zich bezighoudt met het kritisch kijken naar wat nu juist handelen is. In het geval van tissue engineering, zijn hier nogal wat vragen over te stellen. Met tissue engineering kun je bijvoorbeeld het leven van een patiënt verlengen. Dit lijkt heel mooi, maar volgens Moeder Natuur zou deze patiënt waarschijnlijk gestorven moeten zijn. Moet je wel tegen Moeder Natuur in willen gaan? En is dit anders voor een vrouw van 80 jaar is met een lekkende hartklep, een baby van een paar dagen oud met een hartafwijking of een man van 35 jaar met een alcoholprobleem en leverfalen? Hoe ver mag je gaan met tissue engineering? Wat is stamceltherapie? Mag je stamcellen afnemen van ongeboren embryo’s om andere patiënten te helpen?


Opdracht

Met dit soort vragen houden veel filosofen, maar ook artsen en wetenschappers in het vakgebied van tissue engineering zich bezig. En jullie gaan dit ook doen. In hoeverre mag je met de medische wetenschap de natuur een handje helpen? En hoe ver mag je daarin gaan? En is het voor een onschuldige baby anders dan voor een alcoholist die zijn eigen lever kapot gedronken heeft?

P.S. Er is geen goed of fout idee! De wetenschap is er ook nog niet uit, dus het gaat erom dat jullie creatief denken en bekijken wat er allemaal wel mogelijk is en hoe je al die zaken (ook al is het uit een ander vakgebied misschien) kan toepassen bij het maken van een lever.