7. Werelderfgoed in Nederland: is de Elfstedentocht ook cultureel erfgoed?


Voor: leerlingen bovenbouw voortgezet onderwijs. Je leert over werelderfgoed in Nederland en de UNESCO Conventie van Immaterieel Erfgoed.
Thema: Werelderfgoed en identiteit.
Past bij: aardrijkskunde, geschiedenis, kunst, culturele en kunstzinnige vorming en de profielen ‘Cultuur en Maatschappij’, ‘Economie en Maatschappij’.
Sluit aan bij aandachtsgebied UNESCO-scholen: intercultureel leren.

1.Verzamel kennis!
In erfgoed maken we onderscheid tussen materieel en immaterieel erfgoed. UNESCO beschermt beide soorten erfgoed door middel van twee conventies: het Werelderfgoedverdrag (Conventie betreffende de bescherming van het cultureel en natuurlijk werelderfgoed,1972) en de Conventie ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed (2003). Nederland heeft beide conventies ondertekend.

a. Zoek op de website van www.volkscultuur.nl naar de definities van volkscultuur, immaterieel erfgoed en tradities. Maak de volgende vragen:
- Leg in je eigen woorden uit wat immaterieel erfgoed is.
- Geef twee voorbeelden van immaterieel erfgoed in Nederland.
b. Wat zijn de verschillen tussen de twee UNESCO-conventies? (Tip: kijk ook op www.unesco.nl).
c. Zoek op welk immaterieel erfgoed al is opgenomen in de Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed.
d. Focus op de streek waar je leeft in Nederland: wat zijn kenmerken, tradities, rituelen en materieel erfgoed die bij jouw streek horen? Aan welke tradities doe jij mee?
e. Onderzoek hoe een traditie op de inventarislijst kan worden gezet. Welke procedure moet je volgen? Wat is een ‘erfgoedzorgplan’? Aan welke criteria moet een traditie voldoen?

Werk de antwoorden uit en bewaar ze.

2.Actie!
Kies één van de volgende acties:
a. Welke traditie uit jouw streek moet volgens jou op de Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed komen? Houd interviews met mensen uit deze streek en zoek op internet wat er al bewaard wordt over deze traditie. Beschrijf de traditie en zoek passende afbeeldingen, filmbeelden en verhalen erbij.
b. Bezoek het streek- of stadsarchief of een streekmuseum. Welk voorbeeld van immaterieel erfgoed kun je hier vinden dat je zou kunnen voordragen voor de Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed? Zoek zo veel mogelijk informatie en passend beeldmateriaal.

Werk je antwoorden uit en maak een kort verslag van deze actie.

3. Show het!
a. Maak een ‘erfgoedzorgplan’ om de procedure in gang te zetten om een traditie voor te dragen voor de inventarislijst. Wie zou je bij deze procedure betrekken?
b. Beantwoord de volgende vragen:
- Wat heb jij geleerd over immaterieel erfgoed?
- Wat is jouw verbondenheid met deze traditie?
- Is de traditie typisch Nederlands?
- Formuleer een onderzoeksvraag die interessant is voor een profielwerkstuk.

Lever in bij je docent: het ‘erfgoedzorgplan’ samen met alle uitgewerkte antwoorden van deze opdracht.