VWO 1977 eerste tijdvak opgave 2

Aldehyden zijn stoffen waarvan de algemene formule R- CHO wordt toegekend: 

Een eigenschap van de meeste aldehyden is dat ze met een geconcentreerde oplossing van

natriumwaterstofsulfiet NaHS03 neerslagen vormen:

De vorming van een dergelijke slecht oplosbare verbinding wordt soms gebruikt om de aanwezigheid van een aldehyde aan te tonen.

De reactie kan ook gebruikt worden om de hoeveelheid van een aldehyde in een oplossing te bepalen. Zo kan de hoeveelheid ethanal in een oplossing worden bepaald volgens een op bovenbeschreven reactie gebaseerde methode, die door S. Siggia in 1949 werd gepubliceerd.

Bij deze methode wordt bovendien gebruik gemaakt van het feit dat HS03- een zwak zuur is (Kz = 1, 0 x 10-7).

Een deel van het verslag van een bepaling volgens deze methode wordt hier gegeven:

Er werd een natriumsulfietoplossing bereid door 31,5 gram natriumsulfiet op te lossen in 250 ml water, in een erlenmeyer van 500 ml. Aan deze oplossing werd onder voort­durend roeren 50,0 ml 0,500 molair zwavelzuur toegevoegd. Onmiddellijk hierna werd 10,00 ml van de te onderzoeken ethanaloplossing
toegevoegd en werd de erlenmeyer afge­sloten en gedurende vijf minuten geschud. Vervolgens werd getitreerd met 1,000 molair natronloog. Na elke toevoeging van natronloog werd de pH van de oplossing gemeten met behulp van een pH-meter.

Deze resultaten van deze metingen zijn hieronder vermeld.

Totaal aantal mL loog toegevoegd pH
0,0 7,66
10,0 7,71
20,0 7,98
25,0 8,50
26,0 8,69
27,0 9,02
28,0 9,59
29,0 10,05
30,0 10,34
35,0 10,86
a      Geef de vergelijkingen voor de reacties die kunnen optreden als verdund zwavelzuur wordt toegevoegd
        aan een oplossing van natriumsulfiet.
 
b      Bij de beschreven bepaling was ook na toevoeging van het zwavelzuur aan de sulfietoplossing, de
        oplossing nog enigszins basisch. Geef hiervoor een verklaring.
 

c      Welke reactie treedt op tijdens de titratie met natronloog?

 

d      Maak een zo nauwkeurig mogelijke schatting van het eindpunt (bedoeld: equivalentiepunt) van de
        titratie. Licht je antwoord toe.
 
e      Geef met behulp van je antwoord onder d een berekening van het aantal grammen ethanal in de
        10,00 mL van de onderzochte oplossing.
 
f.     Zou men de bepaling met fenolftaleïen als indicator kunnen uitvoeren in plaats van met een pH-meter?
        Licht je antwoord toe.