Alkynen en cycloalkynen

Alkynen zijn niet-cyclische koolwaterstoffen met één drievoudige binding tussen twee koolstofatomen.
De algemene formule is: CnH2n-2.
 
De namen van de alkynen worden afgeleid van de overeenkomstige alkanen, door de uitgang –aan te veranderen in –yn. Verder zijn de regels van toepassing als vermeld bij de alkenen.
 
Het belangrijkste alkyn is C2H2 met de naam ethyn.
Structuurformule:
 
 

 

De oude naam voor ethyn is acetyleen. De stof dient als grondstof voor de bereiding van chemicaliën en als brandstof voor lasbranders.

De namen van onverzadigde, niet vertakte acyclische koolwaterstoffen met één drievoudige binding worden gevormd door de uitgang “aan” van de naam van de overeenkomstige verzadigde koolwaterstof te vervangen door “yn”.

Indien er twee of meer drievoudige bindingen aanwezig zijn, wordt de uitgang “a-x,y-diyn”, “a-x,y,z-triyn”etc.

De algemene formule voor de alkynen is CnH2n-2.

De algemene formule voor de alkadiynen is CnH2n-4.

De algemene formule voor de alkatriynen is CnH2n-6.

 

De keten wordt zodanig genummerd, dat de drievoudige bindingen zo laag mogelijke plaatsnummers krijgen.

Voorbeelden:

Ook in cyclische moleculen kunnen drievoudige bindingen voorkomen: