9.1 De eerste maanden na de bevrijding.
Toen de bevrijders door de Nederlandse steden reden ontstond er overall een groot feest. Iedereen vierde de vrijheid en het feit dat de oorlog was afgelopen. Dit feest duurde echter niet heel lang. Al snel moest er begonnen worden met de heropbouw van het land en in Azië was het nog steeds oorlog. Veel mensen hadden nog familie in kampen in Indonesië of in de fabrieken en kampen in Duitsland. Voor vele was het lot van hun geliefde nog onbekend en was er dus ook nog angst. Angst voor de dood van een familie lid.
Na de bevrijding lag Nederland grotendeels in puin. De laatste maanden van de oorlog hadden zich op Nederlandse bodem afgespeeld en daarbij was behoorlijk veel gevochten. Dorpen en steden moesten opnieuw opgebouwd worden. Veel mensen waren nog vermist. Ze waren vaak weggevoerd door de Duitsers en hun lot was onbekend. De Duitsers hadden veel mannen naar het oosten gebracht om daar in fabrieken te laten werken. Veel van deze mannen zijn omgekomen door geallieerde bombardementen. Er waren dus niet genoeg mannen om het zware werk te doen en toen de oorlog in Azië was afgelopen moest er ook nog een groot deel van het leger naar Indonesië om daar weer orde op zaken te stellen.
Na de oorlog kwam er uit Duitsland ongeveer 270.000 mannen terug. Deze moesten allemaal aantonen dat ze niet vrijwillig voor de bezetter waren gaan werken. Dit was voor vele niet de ontvangst die ze hadden verwacht. Toch werd er ook feest gevierd op de vele stations waar de mannen met hun familie werden herenigd. In Amsterdam heerst er een andere sfeer. In tegenstelling tot de niet-Joodse bevolking die was weggevoerd komt er maar een heel klein deel van de Joden terug in Amsterdam.
Dwangarbeiders keren terug uit Duitsland
Koningin Wilhelmina heeft een noodkabinet gevormd. Dit kabinet moet ervoor zorgen dat de opbouw van Nederland spoedig verloopt. Dit blijkt echter een moeilijk klus. Zelfs maanden na de bevrijding ligt er in veel steden nog steeds puin op straat. Het kabinet besluit daarom dat veel werklozen verlicht moeten puinruimen. Indonesië is op dat moment nog bezet. Als de oorlog in Azië nogal abrupt eindigt heeft de Nederlandse regering nog geen plan voor haar kolonie. Als Soekarno de onafhankelijkheid uitroept beseft men hier in Nederland dat het niet zo makkelijk wordt om het oude gezag terug te krijgen.
De Japanners zijn verslagen, de geallieerde zijn nog niet in Indonesië en Soekarno roept de onafhankelijkheid uit. Binnen deze chaos grijpen de permoeda’s de macht. Deze groep van radicale jongeren richten veel slachtpartijen aan. Onder andere bij de Japanse soldaten die hun wapen niet willen afgeven maar ook onder blanken die zij zien als voormalig onderdrukker. Hierdoor bleven veel blanken in de kampen voor hun eigen veiligheid. De Japanners die hen eerst opsloten in dat kamp beschermen hen nu in dat zelfde kamp.
9.2 Einde van een oude en het begin van een nieuwe oorlog
In Nederland wordt het ook onrustig na de bevrijding. Een deel van de bevolking had de Duitsers geholpen tijdens de bezetting en deze mensen kregen nu te maken met wraakgevoelens van de andere burgers. Veel NSB’ers werden opgepakt en berecht. In de eerste maanden worden er ongeveer 130.000 mannen, vrouwen en kinderen opgepakt en naar interneringskampen gestuurd. In deze kampen werden ze vaak niet goed gevoed en vernederd. Uiteindelijk worden er zo veel mensen opgepakt dat de kampen te vol komen te zitten. Na een aantal maanden worden de meeste dan ook weer vrijgelaten. Vrouwen die met Duitsers waren omgegaan werden kaalgeschoren en publiekelijk vernederd.De Nederlandse regering stelt tijdelijk de doodstraf in. Deze straf is vooral bedoeld voor mensen zoals Anton Mussert. Hij wordt drie dagen na de bevrijding opgepakt en op 7 mei 1946 staat hij voor het vuurpeloton. Zijn lichaam wordt anoniem begraven.
De jacht op 'foute' Nederlanders
Ondertussen worden er onderhandelingen gevoerd met de Indonesische republiek. Veel Indonesiërs denken dat Nederland haar oude koloniale bezit terug wil en veel Nederlanders zien Soekarno net als Anton Mussert als een collaborateur. Toch stuurt de Nederlandse regering militairen naar Indonesië. Als de diplomatieke oplossing niet werkt dan maar via de militaire was de gedachten. In Nederland is er veel protest tegen de zending van militairen. Er zijn veel demonstraties en bijna twintig procent van de militairen komt niet opdagen. Ongeveer 500 mannen worden tot een gevangenisstraf veroordeeld omdat ze niet naar Indonesië wilden gaan.’
9.3 Politionele en militaire acties
Voor de oorlog was de kolonie vooral winstgevend dankzij de vele plantages. Na de oorlog zijn al deze plantage in handen van de republiek Indonesië. Als Nederland failliet dreigt te gaan besluit de regering om over te gaan op ‘’politionele acties’’. Deze benaming geeft de indruk dat de Nederlanders de orde gingen herstellen en zo voor een goede zaak streden. Het belangrijkste doel van deze acties is echter het terug winnen van de plantages. Hierdoor wordt hard gevochten en vinden vele de dood. Deze acties die in 1947 van start gaan zijn eigenlijk gewoon oorlogsgevechten. De benaming heeft ook het doel om de oorlog als binnenlandse aangelegenheid te benadrukken. Hiermee wil Nederland ervoor zorgen dat het buitenland zich er niet mee gaat bemoeien. Toch hebben een aantal landen waaronder de Verenigde Staten de republiek Indonesië al erkend.
De internationale gemeenschap ziet Nederland toch als een agressor en eist een staak het vuren. Als Nederland dit niet doet dreigen ze met een handelsverbod. Als de Nederlandse soldaten moeten stoppen met hun opmars komen ze terecht in een Guerrillaoorlog. Ze weten niet wie de vijand is en kunnen de burgers niet onderscheiden van de Indonesische soldaten. Hierdoor raken veel soldaten gefrustreerd en begaan ze regelmatig oorlogsmisdaden. Burgers worden zonder proces geëxecuteerd en dorpen worden met inwoners en al verbrand. In Nederland komen de berichten over deze misdaden amper door. Veel mensen willen zich helemaal niet bezig houden met wat er aan de andere kant van de wereld gebeurt. Dankzij de Marshallhulp van de Verenigde Staten waarbij Nederland veel geld kreeg voor de wederopbouw en export van het nieuw ontdekte gas stijgt de welvaart weer een beetje. Ook komen er weer verkiezingen aan waarbij de partijen allemaal een uitgesproken mening hebben over Indonesië.
Druk van de internationale gemeenschap
Toch wordt er door het nieuwe kabinet onder leiding van Premier Willem Drees besloten tot nieuwe politionele acties. Hierbij worden Soekarno en veel van zijn bondgenoten opgepakt. De internationale gemeenschap komt opnieuw met een waarschuwing. De Amerikanen dreigen met het stop zetten van de Marshallhulp. De Nederlandse regering kan niet anders en moet de onafhankelijkheid erkennen. Ook de Nederlandse bevolking is oorlogsmoe, elke maand sneuvelen er ongeveer 160 soldaten in Indonesië.
Soekarno wordt president van de republiek Indonesië en Nederland is niet langer een koloniale machthebber. Vanaf 1949 kan men in Nederland zich richtte op een nieuwe periode. Het land is eindelijk helemaal in vrede.
In het laatste hoofdstuk heb je geleerd hoe de Nederlanders omgingen met het verlies van hun kolonie. Het is nu tijd om de eind toets te maken en te kijken hoeveel je hebt geleerd. Vergeet niet de tussen toetjes te maken om je geheugen op te frissen. Als je nog tijd over hebt kan je beginnen met het maken van de extra opdracht.