Herkomst schapen
Schapen zijn ongeveer 12.000 jaar geleden gedomesticeerd. Dat wil zeggen dat mensen wilde schapen zijn gaan houden als huisdier. Dit gebeurde in het Midden-Oosten.
In Nederland hielden de mensen in de bronstijd (zo’n 4000 jaar geleden) al heideschapen. Dat was vanwege de schapenmest. De herder ging ’s morgens met zijn schapen de heide op. Daar liet hij de schapen de hele dag eten. ’s Avonds bracht de herder de schapen weer naar huis, naar de potstal. In deze stal lag iedere ochtend een nieuwe laag schapenmest. Overdag, ter herkauwers wijl de schapen op de heide waren, legde men er een laag heideplaggen overheen en ’s nachts zorgden de schapen weer voor een nieuwe laag mest. Zo werd de bodem van de stal steeds hoger. De potstal werd pas uitgemest als de schapen er bijna niet meer in pasten. De mest ging op het land waardoor de grond vruchtbaarder werd. Na de uitvinding van de kunstmest hadden de boeren de schapenmest niet meer nodig. Hierdoor nam het aantal heideschapen snel af. Naast de heideschapen kende Nederland ook de polderschapen. Polderschapen werden vooral voor de wol gehouden. De komst van katoen deed ook deze schapen grotendeels verdwijnen. Hierna is men de schapen gaan fokken voor het vlees.
De Texelaar is het bekendste Nederlandse ras dat gehouden werd voor het vlees. De laatste jaren zijn enkele nieuwe rassen gefokt. De Texelaar geeft namelijk wel heel goed vlees, maar het ras krijgt weinig lammeren en die lammeren worden ook nog eens moeilijk geboren. Daarom heeft men verschillende rassen gekruist. Zo ontstond een goed vleesproducerend schaap, dat ook nog eens voldoende lammeren geeft en gemakkelijk aflammert. Voorbeelden van deze nieuwe rassen zijn de Swifter, de Noord-Hollander en de Flevoland.
Herkomst geiten
De geit stamt af van de wilde geit, de Bezoargeit.. Deze wilde voorouder leefde roeger in de bergen van Iran tot in Turkije en op de Griekse eilanden. Tegenwoordig zijn ze daar zo goed als verdwenen.
Geiten zijn zeer geschikte hobbydieren. Echt gezellige beesten, die iedere dag om aandacht vragen en dat ook laten merken. Altijd nieuwsgierig, actief, speels, leerbaar, goed hanteerbaar. Maar ook wel ondeugend en steeds in voor kattenkwaad. Daarnaast zijn het vooral nuttige dieren. Zo zijn melkgeiten in het seizoen altijd nog goed voor zo’n 2,5 tot 3,5 liter smakelijke geitenmelk per dag. Van deze melk kan naar wens kaas, boter, yoghurt, karnemelk en zelfs ijs worden gemaakt. Verder is er meer dan voorheen belangstelling voor geitenvlees en de markt voor huiden groeit. Ook als graasdieren in natuurprojecten voldoen landgeiten goed. En voor wie niet wil melken, is het mogelijk de lammeren gewoon bij de geit te laten lopen. Geiten worden ook om hun mohair gehouden (angorageit). Soms ook voor het maken van geitenleer. De commerciële geitenhouderij in Nederland en België groeit en bloeit als nimmer tevoren en we kennen ruim 350 bedrijven, die elk minimaal 300 melkgeiten houden. De vraag naar geitenmelk is tegenwoordig groter dan het aanbod.
Voordat we naar de verschillende schapen en geiten rassen gaan kijken, wil je natuurlijk ok weten wat nou precies het verschil is tussen een schaap en een geit. En waaraan kan je het verschil zien?
verschil zien tussen schapen en geiten
Opdracht schapenrassen en hun verschillen;
Om de verschillende specifieke kenmerken (raseigenschapen) te leren herkennen vul je onderstaand schema in waarna het schema klassikaal besproken wordt.
Rassenkennis van schapen en geiten.
Om goed met schapen en geiten te kunnen omgaan zal je de specifieke kenmerken per ras moeten beheersen. De verschillende rassen hebben verschillende specifieke eigenschappen.
De rassen die je in ierder geval moet kennen zijn
geiten:
1. witte en bonte melkgeit
2. de boerbok
3. de nubische geit
4. hertegeit
5. de dwerggeit
6. de wallische geit
7. de veluwse landgeit of nederlandse landgeit
8. toggenburger
9. angorageit
Schapenrassen
1. zwartbles
2. het fries melk schaap
3. schoonebeeker
4. mergellandschaap
5. drents heideschaap
6. veluws heideschaap
7. het kempisch heideschaap
8. het finse landschaap
9. de flevolander
10.quessant schaap
11.texelaar
12.blauwe texelaar
13.swifter
14.noord-hollandse schaap
Opdracht 1.
Stel met je klas 4 groepjes samen.
Een fictief natuur en milieu educatief centrum heeft plannen om er een kinderboerderij bij te bouwen. Aan jullie de taak om te bekijken welke rassen geschikt zijn en minder geschikt zijn om te gaan houden op deze boerderij. Hoe ga je dit doen.
Laat aan de hand van een presentatie zien welke veel in nederland voorkomende rassen schapen en geiten er zijn.
Benoem hierbij hun specifieke kenmerken. (heideschaap/vleesschaap/melkschaap)
· karakter
· wolsoort
· productie
· specifieke eisen voor huisvesting en onderhoud
Maak aan de hand van een presentatie de voor en nadelen van deze rassen duidelijk. Schrijf een advies voor de kinderboerderij over de te gaan houden schapen en geiten. Dus motiveer waarom jullie vinden dat de boerderij de door jullie geselecteerde rassen zouden moeten kiezen.
Voor het presenteren wordt een door de docent aangewezen leerlingen aangewezen om de presentatie te verzorgen. Het is dus van belang dat de hele groep de presentatie voorbereid.
In het bijgevoegde document "presenteren" kan je zien waarop jullie beoordeeld gaan worden.
Deze presentatie wordt gegeven op en met je docent afgesproken tijdstip.
Onderstaande mapjes kan je veel informatie vinden over schapen en geiten.