Keramiek wordt zowel handmatig als machinaal vervaardigd. De kwaliteit hangt sterk samen met de productiewijze.
Handmatig vervaardigen
De 3 werkwijzen die worden gehanteerd bij de handmatige productie zijn:
- vormen
- draaien
- gieten
Informatie filmpje, Productieproces aardewerk handmatig
Dit leerobject gaat over de manieren van vervaardiging van keramiek: handmatig en machinaal. In dit leerobject komt het handmatig vervaardigen van aardewerk aan de orde.
![]() |
Handvormen Vormen is één van de meest bekende manier om van klei iets te maken. Wie heeft er vroeger niet een potje gemaakt met behulp van 'slangetjes' klei? Deze methode wordt nog steeds toegepast voor bijzondere exemplaren. Ook via boetseren kun je klei vormen. Voor vazen en potten wordt deze methode echter niet zo vaak gebruikt. Veel potten worden ook wel met de hand gemaakt door platen klei met elkaar te verbinden. Dat is echter wel een tijdrovende methode. Hierdoor onstaan unieke exemplaren die we unica noemen. Unica is de naam voor een voorwerp waar maar één exemplaar van gemaakt is. Serie daarentegen staat voor een aantal exemplaren van hetzelfde product. |
|
Draaien Het draaien van klei is bij veel mensen bekend. In de praktijk wordt deze methode nog veel toegepast. Er bestaat geen snellere en goedkopere methode om een vaas of pot naar wens te produceren. Je hebt er een draaischijf voor nodig. Dat kan een electisch aangedreven schijf zijn, maar een schopschijf voldoet evengoed. |
![]() |
Gieten Je kunt een voorwerp ook vervaardigen door het te gieten. Je hebt daarvoor een mal nodig. De mal is meestal van gips, omdat dat water aan de klei onttrekt. Als je de mal hebt gebruikt, maak je hem schoon en laat je hem goed drogen. Daarna kun je hem opnieuw gebruiken. Maar met een mal alleen ben je er niet. Het productieproces gaat als volgt:
|
Machinaal vervaardigen
De 3 technieken die worden toegepast bij machinale vervaardiging van keramiek zijn:
- gieten
- persen
- draaien
![]() |
Gieten Machinaal gieten werkt hetzelfde als gieten met de hand, maar er zijn onderdelen uit het proces geautomatiseerd. Je kunt vloeibare klei in grote hoeveelheden aanmaken, opslaan en met een doseerpistool verdelen over de gipsmallen die op de lopende band voorbij komen. Del van het productieproces blijven toch handwerk. Denk maar eens aan het openen van de mallen en het weghalen van de gietnaden. |
Informatie filmpje, Productieproces aardewerk gieten
Dit leerobject gaat over de manieren van vervaardiging van keramiek: handmatig en machinaal. In dit leerobject komt gieten aan de orde.
Persen Persen is de meest geautomatiseerde manier van kleiverwerking. Deze werkwijze wordt toegepast op voorwerpen die in grote hoeveelheden worden geproduceerd en levert dus schaalvoordelen op. Helaas kun je niet alle vormen via persen produceren. Persen gebeurt namelijk met een mal en een contramal. Mal: De mal bepaalt de buitenkant van het voorwerp. Contramal: De contramal bepaalt de binnenzijde van het voorwerp. De contramal moet je na het persen weer verwijderen. |
Informatie filmpje Productie aardewerk persen
Dit leerobject gaat over de manieren van vervaardiging van keramiek: handmatig en machinaal. In dit leerobject komt persen aan de orde.
Draaien
Machinaal draaien lijkt erg veel op handmatig draaien, maar je hebt een mail nodig voor de buitenkant. Ook bij deze methode zijn de vormen die je kunt vervaardigen beperkt.