De samenleving verandert doorlopend en de impact van technologische ontwikkelingen is niet meer weg te denken uit onze tijd. Digitale technologie en media zijn overal aanwezig: de bekende devices zoals computers, tablets en mobiele telefoons, maar ook onze auto’s en huishoudelijke apparaten veranderen in technologische hoogstandjes met eigen applicaties en zelflerend vermogen. Om je staande te houden in deze nieuwe wereld worden er andere vaardigheden en kwaliteiten gevraagd. Er wordt verwacht dat burgers digitaal geletterd zijn. Maar wat is digitaal geletterd zijn nou eigenlijk?
Digitale geletterdheid betekent kennis hebben van digitale technologie en digitale media en beschikken over vaardigheden om deze te gebruiken. Het heeft ook betrekking op de wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving. En het gaat ook over het vermogen om je als individu aan te passen aan de digitale wereld en controle hierover te hebben.
Leerlingen hebben soms een digitale identiteit waar volwassenen weinig weet van hebben. Zo hebben zij online soms niet de barrières waar ze in het dagelijks leven mee te dealen hebben. Zeker voor onze doelgroep is de online wereld een mooi, maar soms ook gevaarlijk, toevluchtsoord. Een mooi voorbeeld hiervan is de documentaire "The Remarkable Life of Ibelin" op Netflix. De ouders van een jongen met een progressieve spierziekte ontdekten na zijn dood dat hij een rijk online leven had in World of Warcraft, met zijn karakter Ibelin en zijn gemeenschap Starlight. De documentaire combineert animaties van Mats' online-avonturen met zijn echte leven, en laat zien hoe de game voor hem een bron van verbinding en uitdrukking was, ondanks zijn lichamelijke beperkingen.
Onze leerlingen weten niet beter, zij groeien op in een digitale wereld. De samenhang met burgerschap is dan ook groot. Van het opzoeken van informatie, tot aan het regelen van online bankzaken of het onderhouden van contacten via social media. Zowel school als thuis heeft een belangrijke rol om kinderen hier goed mee om te laten gaan. Niet alleen leren hoe devices werken, maar ook wat phishing is en hoe de algoritmes van social media werken. Zowel het kunnen gebruik van digitale apparaten als kennis van de risico’s van deze digitale wereld zijn van belang om goed te kunnen functioneren.
Leerlingen leren dus niet alleen hoe ze informatie moeten kunnen vinden, beoordelen en verwerken. Ook leren ze over online gedrag, en hoe ze social media bewust, kritisch en actief kunnen inzetten. Zo worden leerlingen digitaal geletterd.
Digitale geletterdheid is daarom, naast rekenen-wiskunde, taal en burgerschap, onderdeel van de basisvaardigheden. Dit zijn de vaardigheden die een leerling nodig heeft om andere vakken te kunnen volgen en om uiteindelijk goed te kunnen functioneren in de samenleving. De overheid zet daarom extra in om deze vaardigheden aan te pakken, te monitoren en te verbeteren op de scholen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door subsidies, vernieuwing van de kerndoelen en examenprogramma’s en extra onderzoek.