Start met een logboek, ook als je voor een korte opdracht artikelen zoekt.
Waarom is dit belangrijk?
Je legt vast wat je doet.
Het is transparant en geeft een verantwoording van jouw handelen (dat is goed wetenschap uitvoeren).
Het is herhaalbaar.
Je kan achteraf terugzien wat je hebt gedaan en welke keuzes je hebt gemaakt.
Je hebt grip op hoe je zoekt. Vaak is een eerste zoekactie niet voldoende om de juiste informatie te vinden. Wees kritisch op wat je hebt gedaan, corrigeer fouten of pas de zoekactie aan om de resultaten te verbeteren.
In het logboek start je met het schrijven van een zoekplan.
Het zoekplan bevat deze elementen:
De onderzoeksvraag
De informatiebronnen waar je gaat zoeken
De zoekaspecten (zie volgend onderdeel)
Inclusie- of exclusiecriteria: waarop ga je de artikelen selecteren
Het zoekplan is dus de start van jouw literatuuronderzoek. Bij de volgende stappen vul je het logboek aan met je zoekwoorden, de zoekstrategie en de zoekgeschiedenis. Maar je noteert ook alle afwegingen en beslissingen die je in het proces neemt. Zo kan je ook later terughalen hoe je hebt gezocht.
In het logboek start je met het opstellen van een goede onderzoeksvraag. Om de juiste studies te kunnen vinden is het belangrijk om deze onderzoeksvraag helder te formuleren.
Heb je nog géén goed beeld van jouw onderwerp, oriënteer je dan eerst:
Raadpleeg bijvoorbeeld standaardwerken, handboeken, of kijk eens op Wikipedia of in UptoDate.
Maak een mindmap om je onderwerp te verkennen en bijbehorende zoekwoorden te bedenken.
De University of Arizona heeft hiervoor een online mind mapping tool.
Voer een simpele search uit in PubMed (met de Engelse zoekwoorden die je al hebt bedacht).
Formuleer je hoofdvraag [Bron: overgenomen van Hogeschool Rotterdam]
Heb je je een goed beeld gevormd van het onderwerp? Dan formuleer je een globale hoofdvraag. Je hoofdvraag vormt je uitgangspunt. Deze vraag omschrijft exact wat je wilt weten en geeft richting aan je zoekproces. Het is dan ook belangrijk om deze vraag goed te formuleren.
Je hoofdvraag moet duidelijk zijn, met heldere begrippen.
Je hoofdvraag moet specifiek zijn om gericht te kunnen zoeken.
Je hoofdvraag moet relevant zijn om bij te dragen aan het schrijven van je artikel, je doelstelling.
Je hoofdvraag moet open zijn geformuleerd, dus geen vraag waarop het antwoord alleen 'ja' of 'nee' kan zijn.
Je hoofdvraag moet realistisch zijn, je kunt het antwoord binnen een acceptabele tijd en met toereikende middelen vinden. Tegelijkertijd moet de vraag ook 'onderzoekswaardig' zijn; het antwoord moet iets toevoegen.
Tips:
Als je een vraag start met 'wat', 'hoe' of 'welke' heb je automatisch een open vraag. Begin de vraag liever niet met 'waarom', waarom-vragen zijn vaak te weinig specifiek.
Probeer een hoofdvraag op te stellen die bestaat uit drie elementen. Meestal zijn dit doelgroep, onderwerp en proces
Dit zijn minder goede voorbeeldvragen:
Hoe kan je het beste stoppen met roken? (te breed)
Wat is het effect van het verwijderen van verstandskiezen op hoofdpijn voor vrouwen tussen de 18-22 jaar? (te specifiek)
Zijn kaarsen giftig? (te vaag)
Dit zijn goede, specifieke voorbeeldvragen:
Verlaagt een veganistisch dieet de kans op een hartinfarct?
Wat is het effect van Methylfendiaat op concentratie bij kinderen van 6-12 jaar met ADHD?
Welke strategieën helpen e-sigareten gebruik bij tieners te voorkomen?