Presenteer de volgende vragen op het bord en vraag de leerlingen om te raden hoe hoog het percentage is. Of, vraag één leerling om een percentage te noemen noemt en de anderen om te bepalen mogen bepalen of ze lager of hoger bieden.
Bespreek de uitkomsten in de klas en vraag of de leerlingen hetzelfde ervaren als de stellingen en of ze verrast zijn over de antwoorden.
Kijk terug op de presentaties over de culturele verschillen in rouwrituelen en de introductie van collectieve rouwrituelen, zoals die bij MH17, Keti Koti en Dodenherdenking.
Ga samen na waarom rituelen ook alweer gehouden worden.
Uitleg: ecologische rouw (15 minuten)
Houd een minuut stilte: ‘Laten we 1 minuut stil zijn voor de Nederlandse bomen die door overstromingen, harde valwinden of door menselijke ingrepen het afgelopen jaar dood is gegaan.’
Leg uit dat deze minuut stilte misschien gek lijkt, maar wereldwijd steeds meer aandacht is voor ecologische rouw: emotionele en psychische druk die kan ontstaan doordat mensen zich machteloos voelen tegenover de gevolgen van klimaatverandering. Ecologische rouwrituelen kunnen helpen bij het omgaan met ecologische rouw.
Geef het voorbeeld van rouwverwerking om de IJslandse Okjökull-gletsjer. Dat kan aan de hand van onderstaand artikel, maar zie ook deze YouTube-video of de documentaire Not OK.
Leg uit dat rouwrituelen als deze - naast een plek om ruimte te geven aan rouw - ook gebruikt kunnen worden om om te gaan met de klimaatstress (die dus door 57% van de jongeren wel eens gevoeld wordt) en stil te staan bij het verlies van de natuur.
Dit leidt tot de volgende vraag:
Moeten we in Nederland een (christelijke) feestdag opgeven voor een dag van ecologische rouw en zo ja, hoe zou zo’n dag er dan uit moeten zien?
Leg uit dat leerlingen in het komende deel van de les over deze vraag na gaan denken en een antwoord gaan formuleren. Dit doen we in de vorm van een socratisch gesprek.
Socratisch gesprek (20 minuten)
Deel het uitlegblad uit, hierin staat wat een socratisch gesprek precies inhoudt.
Bespreek de belangrijkste regels van een socratisch gesprek:
1. Heb een open houding.
2. Iedereen begrijpt het uiteindelijke antwoord.
3. Iedereen participeert en je bent samen verantwoordelijk.
4. Zorg voor een veilige sfeer: laat anderen uitpraten en geef iedereen de ruimte.
Verdeel de klas in groepjes van 6. Houd daarbij rekening met het creëren van een veilige sfeer in ieder groepje.
De leerlingen van de groepjes worden opgesplitst in een binnen- en een buitenkring. Twee van de leerlingen in de buitenkring notuleren het gesprek en één is de voorzitter tijdens het gesprek.
De leerlingen in de binnenkring voeren het socratisch gesprek over de vraag: Moeten we in Nederland een (christelijke) feestdag opgeven voor een dag van ecologische rouw en zo ja, hoe zou zo’n dag er dan uit moeten zien?
Na 8 minuten is er een rollenwissel: de notulanten en voorzitter zijn nu de gesprekspartners.
Loop al docent rond, luister soms even mee en geef leerlingen tips waar nodig.
Afsluiting van de les (5 minuten)
Aan het einde van de les schrijven de leerlingen hun evaluatie op van het gesprek waarbij ze notulant of voorzitter zijn geweest. Hierbij proberen ze de verschillende meningen en perspectieven van de gespreksvoerders te vatten en een genuanceerd beeld te schetsen.
Sluit de les af en geef aan dat de leerlingen bij de docent terecht kunnen wanneer ze willen napraten over dit onderwerp.