Bij stomadehiscentie laat het stomaweefsel gedeeltelijk of geheel los van de omliggende (peristomale) huid.
Kenmerken van stomadehiscentie kunnen zijn:
pijn;
een branderig gevoel.
Oorzaken van stomadehiscentie kunnen zijn:
verstoorde wondgenezing;
oppervlakkige infectie;
stomanecrose;
gebruik van convex stomamateriaal;
een bolle huidplaat die de stoma wat omhoog drukt.
Gevolgen van stomadehiscentie kunnen zijn:
fistels (vooral bij een ileostoma);
stenose.
Hoe handel je bij stomadehiscentie?
Neem direct contact op met de arts en/of stomaverpleegkundige.
Monitor de diepte en omvang van de stomadehiscentie en beoordeel de wondbodem.
Pas wondverzorging toe afhankelijk van de fase van wondgenezing.
Gebruik bij voorkeur vlak stomamateriaal.
De stoma is ingetrokken
Stomaretractie
Bij stomaretractie verdwijnt de normale stoma-uitstulping op of onder huidniveau.
Kenmerken van stomaretractie kunnen zijn:
het kan eruitzien als een geplooide kuil;
de stomaretractie kan toenemen bij een zittende houding of rugligging.
Oorzaken van stomaretractie kunnen zijn:
een postoperatief opgezette buik;
te vroege verwijdering van de brug bij een dubbelloops stoma;
toename van lichaamsgewicht.
Gevolgen van stomaretractie kunnen zijn:
verkorte draagtijd van het stomamateriaal;
lekkage doordat het stomamateriaal niet goed hecht.
Hoe handel je bij een retractie?
Neem contact op met de stomaverpleegkundige en/of de arts.
Gebruik in overleg met de stomaverpleegkundige ander stomamateriaal of een convex huidplaat met opvulmateriaal en een niet te strakke gordel/heupband.
Er komt output uit de huid naast de stoma
Stomafistel
Een stomafistel is een abnormale verbinding tussen de rand van de stoma en de stoma zelf. De output komt dan in de buurt van de stoma op een andere plek eruit. Hoe dunner de ontlasting, hoe meer problemen dit geeft.
Een stomafistel komt vaker voor bij zorgvragers met ziekte van Crohn.
Een kenmerk van een stomafistel is: de ontlasting verlaat het lichaam niet via de stoma, maar op een andere plaats of in de directe omgeving van de stoma.
Oorzaken van een stomafistel kunnen zijn:
een diepe hechting door de verschillende weefsellagen bij de aanleg van de stoma;
een stomafistel ontstaat sneller bij de ziekte van Crohn.
Gevolgen van een stomafistel kunnen zijn:
lekkage;
erosie van de peristomale huid.
Hoe handel je bij een stomafistel?
Schakel de stomaverpleegkundige en/of arts in.
De stoma puilt uit
Stomaprolaps
Een stomaprolaps is een telescoopvormige uitstulping van de darm door de stoma.
Een kenmerk van een stomaprolaps is: de stoma heeft een toegenomen omtrek en uitstulping die in lengte variëren.
Oorzaken van een stomaprolaps kunnen zijn:
een verhoogde buikdruk;
obesitas;
een dubbelloops stoma op het colon transversum.
Gevolgen van een stomaprolaps kunnen zijn:
oedeem;
trauma;
bloeding;
ulceraties van het slijmvlies;
ischemie en necrose;
obstipatie;
lekkage en huidproblemen.
Hoe handel je bij een stomaprolaps?
Neem contact op met de stomaverpleegkundige en/of arts.
Controleer de kleur en het slijmvlies van de uitstulping.
Gebruik bij voorkeur flexibel en vlak stomamateriaal.
De stoma is vernauwd
Stomastenose
Een vernauwde stoma ofwel stomastenose belemmert de output.
Kenmerken van stomastenose kunnen zijn:
een explosief ontlastingspatroon;
potloodvormige output en luide flatus;
darmkrampen;
pijn in de flank;
verminderde urineproductie en een projectiel urinestraal bij een urostoma.
Stomastenose komt vaker voor als het gebruikte darmdeel bestraald is geweest bij een urostoma en bij littekenvorming rondom de stoma.
Oorzaken van stomastenose kunnen zijn:
vernauwing of contractie van de huid of de spierlaag daaronder.
Gevolgen van stomastenose kunnen zijn:
obstructieklachten;
totale afsluiting van de stoma.
Hoe handel je bij stomastenose?
Neem contact op met de stomaverpleegkundige en/of arts.
Zorg dat de ontlasting soepel blijft door vochtinname en medicatie.
De buik puilt uit naast de stoma
Parastomale hernia
Een parastomale hernia is een defect van de abdominale fascie waardoor de darm kan uitstulpen naast de stoma.
Kenmerken van een parastomale hernia kunnen zijn:
zwelling rondom de stoma die in omvang afneemt in liggende houding en in omvang toeneemt in zittende of staande houding;
pijn bij de stoma en een vol gevoel.
Een parastomale hernia komt vaker voor bij:
zorgvragers ouder dan 70 jaar;
obesitas;
diabetes;
een colostoma.
Een oorzaak van een parastomale hernia kan zijn:
een te vroege of te zware belasting van de buikwand.
Gevolgen van een parastomale hernia kunnen zijn:
lekkage en huidproblemen;
moeilijkere stomazorg;
vermindering van de kwaliteit van leven.
Hoe handel je bij een parastomale hernia?
Schakel de stomaverpleegkundige en/of arts in.
Verwijs de patiënt op korte termijn naar de behandelend arts bij tekenen van verstopping, darmafsluiting, perforatie, een stoma die niet te verzorgen is of te zware psychologische gevolgen.
Adviseer de patiënt, in overleg met de stomaverpleegkundige, een breukband te dragen.
De huid rondom de stoma is geïrriteerd
Contactdermatitis
Bij contactdermatitis is de huid beschadigd door contact met ontlasting, urine of chemische preparaten.
Kenmerken van contactdermatitis kunnen zijn:
de huid rondom de stoma is rood, vochtig, pijnlijk en er is huiderosie;
postoperatief is irritatie van de huid rondom de stoma normaal.
Oorzaken van contactdermatitis kunnen zijn:
te stevig opplakken en lostrekken van de huidplaat;
infectie door bacteriën (Staphylococcus aureus) en schimmels (Candida);
lekkage;
niet goed passend stomamateriaal.
Gevolgen van contactdermatitis kunnen zijn:
lekkage;
onvoldoende hechting van het stomamateriaal.
Hoe handel je bij contactdermatitis?
Neem contact op met de stomaverpleegkundige.
Breng een beschermlaag aan om de huid te beschermen.
Gebruik een tweedelig systeem, zodat je niet bij elke wisseling van het stomazakje de kleeflaag hoeft los te halen.
Verwijs, in overleg met de stomaverpleegkundige, de patiënt door naar de dermatoloog.