Werkwoordspelling in het Nederlands: (of bekijk het onderstaand filmpje)
De spelling van werkwoorden hangt af van de tijd, de persoon en of het werkwoord regelmatig of onregelmatig is. Hier is een uitleg voor de belangrijkste regels:
1. Tegenwoordige tijd (TT)
Ik-vorm: In de tegenwoordige tijd krijgt de ik-vorm meestal geen extra uitgang. Bijvoorbeeld:
Ik werk, ik fiet.
Jij-vorm: Bij de jij-vorm (je) krijgt het werkwoord in de tegenwoordige tijd vaak een -t als het werkwoord op een van de 't kofschip' letters eindigt.
Jij werkt, jij leest.
Als het werkwoord eindigt op een andere letter, dan komt er geen -t.
Jij huilt, jij danst.
Hij/zij/het-vorm: De hij/zij/het-vorm krijgt altijd een -t:
Hij werkt, zij leest.
2. Verleden tijd (VT)
Regelmatige werkwoorden: Bij regelmatige werkwoorden voeg je -de of -te toe aan de stam van het werkwoord. Welke je kiest, hangt af van de laatste letter van de stam:
Eindigt de stam op een van de medeklinkers van 't kofschip (t, k, f, s, ch, of p), dan krijg je -te.
Eindigt de stam op een andere letter, dan krijg je -de.
Voorbeeld:
werken → werk (stam) + te → werkte
leiden → leid (stam) + de → leidde
Onregelmatige werkwoorden: Deze werkwoorden veranderen in de verleden tijd op een andere manier, bijvoorbeeld:
zijn → was, hebben → had, gaan → ging.
3. Voltooid deelwoord (VD)
De stam krijgt de uitgang -d of -t bij het voltooid deelwoord. Ook hier geldt de 't kofschip-regel:
Eindigt de stam op een van de 't kofschip-letters, dan komt -t achter de stam.
Eindigt de stam op een andere letter, dan komt -d.
Voorbeeld:
werken → gewerkt (stam: werk + d)
leiden → geleid (stam: leid + d)
4. Bijzondere gevallen
Jij/je-vorm in de vraag: Als je een werkwoord in de vraagvorm gebruikt, zoals "Werk jij...?" dan komt er geen -t achter het werkwoord, zelfs als het werkwoord normaal wel eindigt op een -t bij de jij-vorm.
Werkwoord: werken → Werk jij?
Deze regels helpen bij het vervoegen van de meeste werkwoorden in de Nederlandse taal. Onregelmatige werkwoorden volgen echter vaak een andere patroon die je moet leren.