Practicum – introles meten

Omschrijving

Leerlingen doen hun eerste ervaring op met meten en natuurkundig onderzoeken.[1] De les is daarmee geschikt voor een eerste natuurkundeles havo/vwo, misschien ook vmbo (nog niet getest).

Leerdoelen

Voorkennis

Geen

Benodigdheden

Twee sets van:

Klassikale introductie van het practicum

Verdeel de klas willekeurig in 8 groepen. Verwelkom ze bij hun eerste natuurkundeles! Vertel dat natuurkunde gaat over experimenten doen en onderzoeken hoe de wereld in elkaar zit. Vraag of iemand misschien al een voorbeeld weet van waar natuurkunde over gaat. Laat een foto van de ATLAS-detector zien en het beginnetje van de auteurslijst van de ontdekking van het Higgsboson zien (en dit is alleen nog maar tot Be…): voor grote ontdekkingen moet je samenwerken! Als klas worden wij ook een wetenschappelijk onderzoeksteam, maar dan in het klein.

Tijd om aan de slag te gaan met ons eerste onderzoek! Laten we samen afspreken hoe we de whiteboards indelen, zodat we ze straks goed kunnen vergelijken met elkaar. Je schrijft bovenaan een titel en jullie namen, op de linkerhelft komt je methode (tekeningen/tekst) en op de rechterhelft de metingen en conclusie.

Uitvoering

Organisatie

Tijdsplanning (50-min les):

Inhoud kringgesprek

Laat zo veel mogelijk verschillende leerlingen kort vertellen over hun onderzoek.

Mogelijke vragen:

Inhoud logboek

Optioneel

Om te bespreken met de klas bij een langere les, of voor de les hierna

Bij elke meting kun je een schatting van de meetnauwkeurigheid. Daarmee bedoelen we dat je vertelt hoeveel de meting groter of kleiner kan zijn dan de werkelijke waarde. Niet omdat je iets verkeerd doet, maar omdat een meting altijd een bepaalde nauwkeurigheid heeft. Oneindig nauwkeurig is helaas onmogelijk! :-(

Een voorbeeld: met je geodriehoek meet je de lengte van een poppetje dat je getekend hebt in je schrift. Je meet 3,7 cm.

Kan de lengte…

… 0,01 mm groter of kleiner zijn?                   Ja, dit verschil zou je met een geo niet zien

… 0,1 mm afwijken?                                       Ja, een verschil van 0,1 mm zie je nét niet

… 1 mm afwijken?                                          Nee, als je zo nauwkeurig mogelijk meet

… 1 cm afwijken?                                           Nee

… 1 m afwijken?                                             Nee

[1]Deze les is uitgewerkt door Florentien Kan (f.kan@haganum.nl voor wie vragen heeft) op basis van een idee van Nazly Sedghinejad.