2.1 Syndroom van Cushing

Wat is het?

Het syndroom van Cushing ontstaat door een tumor in de bijnier (adenoom) die cortisol produceert, of door langdurige toediening van corticosteroïden.

Een verhoogd Cortisolgehalte kan ook ontstaan door een hypofysetumor, omdat deze tumor teveel ACTH produceert, wat weer leidt tot een overproductie van cortisol in de bijnier. Dan spreek je van de ziekte van Cushing.

 

Bron: www.hypofyse.nl

Bron: www.hypofyse.nl

Symptomen

Er bestaan vele verschillende klachten die de ziekte van Cushing met zich mee kan brengen.

Deze klachten zijn niet altijd bij iedereen aanwezig en kunnen ook in ernst verschillen:

Ook krijgen veel mensen met het Cushing syndroom last van psychische klachten, zoals depressie en emotionele labiliteit. Men heeft vaak last van vetzucht, osteoporose, hoog cholesterol en hyperglycaemie (suikerziekte). Er is een verhoogde kans op hart- en vaatziekten.

Oorzaken

De ziekte van Cushing is een aandoening waarbij een gezwel op de hypofyse te veel bijnierschorsstimulerend hormoon (ACTH) produceert. Dit gezwel is meestal goedaardig. Door het teveel aan ACTH maakt de bijnier te veel cortisol aan. Er bestaat ook een vorm van Cushing waarbij er periodes zijn met een verhoogde aanmaak van cortisol die worden afgewisseld met periodes zonder een verhoogd cortisol. Dit heet cyclische Cushing, maar deze vorm komt heel weinig voor.

Diagnose

Met behulp van laboratoriumonderzoek wordt de hoeveelheid cortisol in speeksel of urine, of het ACTH-gehalte in het bloed bepaald. Bij de verdenking op een hypofysetumor geeft beeldvorming (MRI-onderzoek) van de hersenen meer duidelijkheid.

Ziekteverloop  

Uiteindelijk lukt het bij bijna iedereen om de ziekte van Cushing onder controle brengen. E zijn soms wel meerdere behandelingen nodig. Waarschijnlijk is medicijngebruik voor de rest van het leven noodzakelijk.

Een kenmerk van mensen met het syndroom van Cushing is dat ze vaak last hebben van overgewicht.  

Behandeling

Er bestaat op dit moment nog geen medicatie die specifiek de werking van cortisol tegengaat. De behandeling van het syndroom van Cushing is gericht op het normaliseren van cortisolspiegel in het bloed. De enige behandeling bestaat uit operatief verwijderen van de tumor.

Bron: basisboek pathologie; ThiemeMeulenhoff. Basisboek pathologie; ThiemeMeulenhoff. www.hypofyse.nl

Bijnierziekten https://youtu.be/vnncKqeabfE