Decubitus

Wat is Decubitus?

Decubitus is een beschadiging van de huid en/of onderliggend weefsel. Dit komt dan als gevolg van permanente druk op een bepaalde plek. Door de druk op de huid raakt het onderliggende weefsel beschadigd. Ook kunnen de bloedvaatjes in en onder de huid beschadigd worden hierdoor. Door de beschadiging hiervan worden de cellen ook niet meer voorzien van de nodige voedingsstoffen en breken de cellen af. Decubitus komt vaak voor bij mensen in he ziekenhuis of verpleeghuis vanwege hun bedlegerigheid.

De oorzaak

Directe oorzaken van decubitus kunnen zijn:

De 4 categorieën:

Decubitus kan je indelen in 4 categorieën:

Je kunt de categorieën los van elkaar zien; ze volgen elkaar niet altijd achter elkaar op. Je moet decubitus niet verwarren met incontinentieletsel of frictiewonden (schaafwonden). Druk verlagende maatregelen hebben daarop geen effect.

Op welke plekken kan je Decubitus krijgen?

Het risico op decubitus is het grootst op plaatsen waar het bot vlak onder het huidoppervlak zit. De bloedvaten lopen daar namelijk de grootste kans om dichtgedrukt te worden.

Houding         

Risicoplaatsen                                                                                                                                           

Rugligging                   

Achterhoofd; schouderbladen; ellebogen; wervelkolom; stuit; hielen

Buikligging

Oorschelpen; kin; jukbeenderen; ribbenkast; borsten (bij vrouwen); geslachtsorganen (bij mannen); bekkenrand; knieën; scheenbenen; voetwreef; tenen

Zijligging

Oren; schouders; ellebogen; heupen; binnen- en buitenkant van de knieën; zijkanten van de voeten; enkels

Zithouding

Billen ter hoogte van de zitbeenderen; stuit; hielen en ellebogen (bij een zithouding in bed)

 

Hoe ontstaat decubitus? | Wond Expertise Centrum

 

 

 

 

 

 

 

Preventie

- Een goede risicoanalyse is de eerste en belangrijkste preventieve maatregel bij decubitus. Hoe beter je weet hoe groot het risico op decubitus bij de zorgvrager is, hoe groter de kans op het voorkomen ervan.
- Vroegtijdige signalering is een tweede belangrijke maatregel. Als je alert bent op een beginnende decubitus plek kun je erger voorkomen.
- Informeren is een derde belangrijke preventieve maatregel. Als de zorgvrager goed geïnformeerd is over het gevaar van decubitus, dan kunnen zij meedenken en een positieve bijdrage leveren aan het voorkomen van decubitus. Hiermee maak je de zorgvrager ook nog eens zo zelfredzaam mogelijk in het voorkomen van decubitus.

Maatregelen

Wisselligging

Als de zorgvrager regelmatig van houding wisselt, wordt is er elke keer ander drukpunt. Dit wordt ook wel wisselligging genoemd en helpt decubitus voorkomen/verergeren. Het liefste moet je de zorgvrager elke 4 uur van houding laten wisselen. Maar aan de hand van de toestand, wensen en mogelijkheden verschilt dit wel per persoon. Dus het beste is om een individueel schema op te stellen voor de wisselligging.

Matrassen

Druk verlagende matrassen gebruik je om het contactoppervlak zo groot mogelijk te maken, zodat de druk beter kan worden verdeeld. Er zijn verschillende soorten matrassen. Ze hebben allemaal als doel de druk op het lichaam van de zorgvrager te verminderen.

Kussens

Kussens, in verschillende soorten, kun je gebruiken om decubitus te voorkomen of om verergering te voorkomen bij zorgvragers die veel zitten. De antidecubituskussens hebben de functie om de druk op lichaamsdelen waarop de zorgvrager zit zo veel mogelijk te verdelen en daardoor laag te houden

Speciale schapenvacht

Een preventieve maatregel bij decubitus is de schapenvacht. Het gebruik van speciale Australische medische schapenvachten kan soms het risico op decubitus verminderen.

Huidhygiëne

Dagelijkse verzorging van de huid is voor elke zorgvrager van belang. Daarbij moeten geen verzorgingsmiddelen gebruiken die de huid week of kwetsbaar kunnen maken.

Inname van voeding en vocht

Goede voeding draag bij aan de verbetering van de algemene toestand van de zorgvrager. Eventueel decubitusletsel zal dan sneller genezen. Andersom geldt dat een slechte voedingstoestand de wondgenezing zal belemmeren.

Barrièrefilms

Barrièrefilms zijn middelen die een soort plastic laagje over de huid leggen. Hiermee zou je decubitus categorie I kunnen voorkomen en dan vooral als er sprake is van een vochtige huid, bijvoorbeeld bij zorgvragers die incontinent zijn.