1d. Q & A

Wat is verstandiger: altijd een eigen kopie maken van materiaal dat ik mag bewaren of met het origineel blijven werken?

Het heeft allebei voor- en nadelen. Ga je je eigen versie van materiaal maken, dan start je met een kopie van het originele materiaal. Maar ben je niet van plan wijzigingen aan te brengen, dan moet je afwegen wat in jouw situatie het beste is. Een kopie maken en daarmee zekerstellen dat het materiaal niet ‘verdwijnt’ maar waarbij je ook eventuele updates die de maker doet gaat missen, of blijven werken met het origineel. Dat hangt af van de aanbieder en ook van de techniek waarmee het materiaal tot stand is gekomen. Is het gemakkelijk om een eigen kopie te maken of kost dit veel tijd? Kortom, ga bewust te werk en weeg per situatie voors en tegens tegen elkaar af.

 

Mogen anderen mijn materiaal aanpassen als ik het heb gedeeld met een open licentie?

Door het materiaal te delen met een open licentie verkrijgen anderen het recht om een kopie van het materiaal te maken en deze te bewerken. Het geeft anderen niet het recht (of de mogelijkheid) om jouw originele materiaal aan te passen. Bij de meest gebruikte open licenties: CC-BY en CC-BY-SA is het bovendien verplicht om de naam van de originele maker te vermelden.

 

Hoe herken ik kwalitatief goed open leermateriaal?

Open leermateriaal kan veel verschillende vormen hebben, van een eenvoudige quiz of een instructievideo tot aan een volledige lessenserie. Om je een beeld te vormen van de kwaliteit kun je bijvoorbeeld het materiaal beoordelen aan de hand van een kwaliteitsmodel zoals je hieronder ziet. Dit kwaliteitsmodel is opgesteld voor de beoordeling van volledige lessen.

 

Op Wikiwijs kan materiaal door gebruikers worden beoordeeld door het toekennen van sterren en eventueel het toevoegen van tekst. Zo kun je zien wat anderen van het materiaal vonden. Daarnaast kent Wikiwijs ‘keurmerken’. Materiaal met een keurmerk is beoordeeld aan de hand van kwaliteitscriteria die door de houders van het betreffende keurmerk zijn opgesteld. Gebruik je het leermateriaal in je les, vraag dan ook je leerlingen om feedback.

 

Mag ik dan helemaal geen YouTube-filmpjes meer gebruiken?

Op verreweg de meeste YouTube-filmpjes rust geen open licentie. Maar dat betekent niet dat je helemaal geen YouTube-filmpjes kunt gebruiken. Je kunt naar de video’s linken of ze insluiten in je digitale les. Je leerlingen kunnen ze gewoon bekijken. Maar je mag de video’s niet downloaden en aanpassen. Sommige YouTube-filmpjes hebben wél een open licentie. In dat geval mogen ze wel worden gedownload en aangepast.

 

Materiaal dat ik vind op internet is toch altijd open?

Het is een veel gehoorde misvatting dat je met materiaal dat je op internet vindt mag doen wat je wilt. Ook materialen op internet hebben een auteur. Die auteur heeft auteursrecht en bepaalt via de licentie het gebruiksrecht van het materiaal. Let dus altijd op de licentie.