verschillende vulkanen

kenmerk Schildvulkaan Caldera Stratovulkaan Hotspot
Vorm Brede, lage hellingen Komvormige instorting Steile, kegelvormige hellingen Geen specifieke vorm (kan vulkanen vormen)
Grootte Zeer groot, breed Varieert; groot door instorting Middelgroot tot groot Afhankelijk van vulkanen boven de hotspot
Lava Basaltisch, vloeibaar Varieert, afhankelijk van vulkanisch systeem Andesitisch, taai en stroperig Basaltisch bij oceaanhotspots
Uitbarstingstype Effusief (rustige lavastromen) Explosief (door instorting na uitbarsting) Explosief, met pyroclastische stromen Effusief bij oceaanhotspots, explosief bij continentale hotspots
Ontstaan Bij divergentie of hotspots Door instorting na grote uitbarstingen Bij subductiezones Door mantelpluimen
Voorbeelden Mauna Loa (Hawaï), Galápagos Crater Lake (VS), Yellowstone (VS) Mount Fuji (Japan), Vesuvius (Italië) Hawaï (oceaan), Yellowstone (continent)
Activiteit Langdurig, vaak actief Episodisch, afhankelijk van systeem Periodiek actief, vaak met lange rust Blijvend actief zolang mantelpluim actief is
Gevaren Lavastromen Explosies, pyroclastische stromen Pyroclastische stromen, asregens Lava- en asstromen afhankelijk van vulkaan
Gesteentetype Ontstaan door Proces Voorbeelden
Stollingsgesteente Stollen van magma of lava - Magma stolt ondergronds (dieptegesteente).
- Lava stolt aan het oppervlak (uitvloeiingsgesteente).
Graniet (dieptegesteente), Basalt (uitvloeiingsgesteente)
Sedimentgesteente Ophoping en verharding van sedimenten - Verwering en erosie vormen sedimenten.
- Sedimenten hopen zich op en worden samengeperst (diagenese).
Zandsteen, Kalksteen
Metamorf gesteente Verandering van bestaand gesteente - Hoge druk en/of temperatuur veranderen mineralen zonder dat het gesteente smelt. Leisteen, Marmer

De processen in de gesteentekringloop

  1. Stolling:
    Magma uit de mantel stijgt op en stolt, waardoor stollingsgesteente ontstaat.

  2. Verwering en erosie:

  3. Afzetting en diagenese:

  4. Metamorfose:

  5. Smelten:


Samenvatting:
De gesteentekringloop laat zien hoe stollings-, sediment- en metamorfe gesteenten continu worden omgezet door processen zoals smelten, stollen, verwering, en metamorfose. Het is een dynamisch proces dat miljoenen jaren duurt.

 

Verleden in steen: de tijdreis van de gesteentekringloop