Examenvragen

Maak de volgende examenopgaven.

Opgave 1 – VWO 2023-1

De Sababank: karstverschijnselen in onderzeese terrassen

Bron 48
De Sababank

Ten zuidwesten van Saba ligt in zee de Sababank. Deze verhoging van de zeebodem is ongeveer 60 km lang en 40 km breed. De bank heeft een afgevlakte bovenkant en het grootste deel ligt 20 tot 40 meter onder zeeniveau. In de Sababank bevinden zich karstverschijnselen, zoals zinkgaten.

 

Bron 49
De Sababank ten zuidwesten van Saba

 

Bron 50
Wolken boven Saba

 

Gebruik bron 48.
De noordkant van de Sababank bestaat uit terrassen die zijn ontstaan door een afwisseling van ijstijden (glacialen) en tussenijstijden (interglacialen).

1 Beschrijf in twee stappen het ontstaan van deze terrassen.

Gebruik bron 49.
Niet alleen in de Sababank komen karstverschijnselen voor, maar ook op veel andere plekken in het Caribisch gebied zijn karstlandschappen ontstaan.

2 Beschrijf het ontstaan van een karstlandschap door in te gaan op

  • het type gesteente
  • een eigenschap van het klimaat.

Gebruik de bronnen 49 en 50.
Uit onderzoek naar de geologische samenstelling van de Sababank blijkt dat er vulkanische assen liggen.

3 Beschrijf in twee stappen waardoor deze vulkanische assen op de Sababank terechtgekomen zijn.

Gebruik bron 50.
De top van Mount Scenery (de centrale berg van Saba) ligt vaak in de wolken, terwijl het op zeeniveau onbewolkt is.

4 Leg uit dat de top van Mount Scenery vaak in de wolken ligt.
Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

 

OPGAVE 2 – – VWO 2011-1

Tegenstellingen op Hispaniola

Beantwoord de opgaven met behulp van https://data.worldbank.org/.
Selecteer op de website de landen ‘Haiti’ en ‘Dominican Republic’. Kijk bij het topic ‘environment’ voor informatie over de hoeveelheid bos.
Op Hispaniola heeft vooral Haïti ecologische problemen, waarvan ontbossing een belangrijke oorzaak is.

1 Toon met behulp van gegevens van de Wereldbank aan dat het aandeel bos in het totale landoppervlak in Haïti kleiner is dan in het buurland.

Bestudeer bron 51.

 

Bron 51
Grens tussen Haïti en de Dominicaanse Republiek

https://hazards.umwblogs.org/files/2010/02/haiti-island-001.jpg


Er bestaat een groot contrast tussen het landschap van Haïti en dat van de Dominicaanse Republiek (zie bron 51). Dit heeft onder meer te maken met de politieke besluitvorming met betrekking tot de verdeling van de ruimte.

2 Verklaar het verschil in bebossing vanuit een historische dimensie.

3 Noem twee fysisch-geografische gevolgen van ontbossing voor Haïti.

De laatste jaren neemt de oppervlakte bos in Haïti langzaam toe.
4 Beredeneer dat er een relatie kan bestaan tussen de oppervlakte bos en demografische en economische ontwikkelingen.

 

OPGAVE 3 – HAVO 2023-1

Van suikerriet tot rum

Bron 52
Driehoekshandel


Gebruik bron 52 bij deze opgave.

Rum is een sterk alcoholische drank die gemaakt is van suikerriet. In de productieketen van suikerriet was in de 16e tot en met 18e eeuw een centrum-periferierelatie zichtbaar.

1 Geef aan

  • welke positie het Caribisch gebied in deze centrum-periferierelatie innam;
  • welke functie rum had binnen de trans-Atlantische driehoekshandel.

De productie van rietsuiker voor de internationale handel is voor veel bedrijven in het Caribisch gebied niet meer winstgevend. Braziliaanse bedrijven domineren de wereldmarkt met 40% van de productie.
2 Beredeneer dat de productie van rietsuiker in het Caribisch gebied voor de internationale handel niet winstgevend kan zijn.

De overheid van Barbados stimuleert lokale bedrijven om rietsuiker zelf te verwerken tot dure en luxe rum.
3 Geef hiervoor twee redenen.