Toets

 

Gebruik bron 44.

Bron 44
Het ontstaan van Saba

Bron: www.paganga.nl


Op de foto in bron 44 zijn duidelijk de vele ravijnen op Saba te zien.
1 Noem twee exogene krachten die hiervoor verantwoordelijk zijn.

 

 

Gebruik bron 45.

Bron 45
Duizenden onbekende gebergtes in zee in kaart gebracht

Wetenschappers hebben met metingen van satellieten duizenden onbekende gebergtes in zee in kaart gebracht. Het gaat om zeker 20.000 gebergtes die voor het eerst waarneembaar zijn op de meest gedetailleerde kaart van de zeebodem die ooit is gecreëerd. Satellieten brengen schommelingen in het zeeoppervlak, die veroorzaakt worden door verschillen in zwaartekracht, in kaart. Op basis van deze metingen konden de onderzoekers nauwkeurig berekenen hoe de onderliggende zeebodem eruit ziet. Op eerdere kaarten die van de zeebodem zijn gemaakt, worden alleen gebergtes getoond met een hoogte van meer dan 2 kilometer. De nieuwe kaart laat ook bergen zien met een hoogte tussen de 1,5 en 2 kilometer. De beelden onthullen eveneens gebergtes die schuil gaan onder afzettingen van zand en klei op de zeebodem. Onder dit soort sedimenten, bijvoorbeeld in de Indische Oceaan en in de Golf van Mexico, zijn enkele flinke bergketens waarvan het bestaan onbekend was. De nieuwe kaart van de zeebodem kan geologen helpen om te reconstrueren hoe oceanen in de loop van de geschiedenis ontstaan zijn. Ook bij de zoektocht naar olie kan mogelijk worden geprofiteerd van de nieuwe gegevens.

Bron: vrij naar: http://www.nu.nl/wetenschap/3894102/duizendenonbekende-gebergtes-in-zee-in-kaart-gebracht.html


Uit bron 45 blijkt dat het reliëf van de zeebodem wordt gevormd door zowel endogene krachten als exogene krachten. De invloed van deze krachten verschilt per gebied.
2 In welke soort gebieden wordt het reliëf van de zeebodem vooral beïnvloed door endogene krachten? Noem een gevolg met behulp van een voorbeeld.

3 In welke gebieden wordt het reliëf van de zeebodem vooral beïnvloed door exogene krachten? Noem een gevolg met behulp van een voorbeeld.

 

 

Gebruik atlaskaart 214-215 en 234-235.

Bij een vergelijking van Haïti en de Dominicaanse Republiek valt op dat in Haïti meer ontbossing heeft plaatsgevonden dan in de Dominicaanse Republiek. Dit verschil heeft een historische verklaring. De Dominicaanse Republiek was een vestigingskolonie en na de dekolonisatie vooral gericht op exportlandbouw, met behoud van bos.

4 Geef aan

  • welk soort kolonie Haïti was in de koloniale tijd;
  • welk soort landbouw in Haïti plaats vond na dekolonisatie.

 

 

De toenemende verbondenheid van het Caribische gebied met andere regio’s in de wereld heeft niet alleen tot positieve effecten geleid. Tijdens de periode van het kolonialisme heeft het Caribisch gebied voornamelijk als wingewest gefunctioneerd.
5 Geef een omschrijving van de rol van de scheepvaart tijdens het kolonialisme in het Caribisch gebied. Noem in je omschrijving twee verschillende kenmerken.

 

 

Gebruik de atlaskaart ‘Midden-Amerika – Etnische samenstelling van de bevolking’.
In drie landen vormen Aziaten een grote etnische groep. De komst van de Aziaten naar het Caribisch gebied in de 19de eeuw heeft te maken met het plantageverleden.
6 Geef aan

  • uit welk Aziatisch land de meeste immigranten naar het Caribisch gebied kwamen;
  • om welke reden ze naar het Caribisch gebied kwamen.

 

 

De handel tussen de verschillende Caribische eilanden is van beperkte omvang. Ook de handel in landbouwproducten is zeer gering.
7 Beredeneer vanuit een fysisch-geografische dimensie dat er tussen de Caribische eilanden nauwelijks sprake is van complementariteit van landbouwproducten.

 

 

Gebruik bron 46.

Bron 46
Temperatuurafwijkingen van het Jura tot het heden

Bron: methode Terra (Wolters-Noordhoff), Aardrijkskunde Tweede Fase VWO


8 Leg aan de hand van bron 46 uit in welke geologische periode er in ieder geval niet de juiste omstandigheden waren voor het ontstaan van kalksteenterrassen.

 

 

De huidige geologische periode is het Holoceen, de laatste 10.000 jaar.
9 Geef aan welk soort periode het Holoceen is, gezien de temperatuurontwikkeling van de laatste 10.000 jaar.

 

Examen 2017 - vwo

Gebruik bron 47

Bron 47
Orkanen en Haïti: een tragische geschiedenis

In veel opzichten was het orkaanseizoen van 2008 ontzettend zwaar voor Haïti. Vier stormen - Fay, Gustav, Hanna en Ike - veroorzaakten zware regenval. De vier stormen hebben 793 slachtoffers, 310 vermisten, 593 gewonden en 22.702 verwoeste huizen opgeleverd. Ongeveer 800.000 mensen werden getroffen. De overstromingen hebben 70% van de gewassen van Haïti verwoest, resulterend in tientallen dode kinderen als gevolg van ondervoeding in de maanden na de stormen. De schade wordt geschat op meer dan 1 miljard dollar, de duurste natuurramp in de geschiedenis van Haïti. De schade bedroeg meer dan 5% van het BNP. Het jaar 2008 was slechts één van de vele jaren waarin orkanen ellende hebben gebracht in Haïti. Waarom lijkt Haïti getroffen te worden door een onevenredig groot aantal rampen? Het antwoord is dat het grotendeels geen natuurrampen zijn, maar door mensen veroorzaakte milieurampen: Haïti is het armste land van het westelijk halfrond. Hout en kool uit verbrande bomen voorzien het land al decennialang voor 85% van de energie, omdat olie te duur is. Als gevolg hiervan hebben in Haïti miljoenen mensen enorme hoeveelheden bos gekapt, waardoor regenwater nu ongehinderd van de berghellingen kan stromen. Er is dus geen tropische storm nodig om verwoesting te brengen in Haïti. Ook in recente jaren hebben verschillende orkanen Haïti getroffen, zoals Matthew in 2016. Wat kan er gedaan worden om de invloed van deze rampen te verminderen? Onderwijs en armoedebestrijding zijn van cruciaal belang voor verbetering. Bovendien worden herbebossingen en gebruik van alternatieve brandstoffen gestimuleerd.

In één beeld twee van de tropische depressies die Haïti troffen in 2008

bron: https://www.wunderground.com/hurricane/haiti.asp


In bron 47 wordt een aantal oplossingen genoemd om de invloed van rampen in Haïti te verminderen, waaronder herbebossing.
10 Leg uit dat herbebossing tot een afname van het aantal overstromingen kan leiden.