Stap 1: Causale verbanden in een geografisch vraagstuk

In dit katern ga je onderzoek doen naar het volgende ruimtelijk geografisch vraagstuk op je eigen eiland:

Op welke manier spelen verschillende elementen (vanuit de verschillende geografische dimensies) een rol voor de natuur (land en zee) op het eiland waar jij woont.

In dit katern leer je een Causal Loop Diagram te maken. Een Causal Loop Diagram is een diagram dat de oorzaak-gevolg relaties laat zien van factoren in een systeem. Het wordt gebruikt om complexe systemen te analyseren en te begrijpen hoe verschillende factoren elkaar beïnvloeden. In een Causal Loop Diagram wordt gebruik gemaakt van pijlen tussen de oorzaak-gevolg relaties, waardoor je een visueel overzicht krijgt tussen de factoren die van invloed zijn op elkaar. Een voorbeeld van een Causal Loop Diagram is te zien in bron 3.

Bron 3
Causal Loop Diagram’ over klimaatverandering

Bron: https://www.semanticscholar.org/paper/The-Karma-of-Products-%3A-Exploring-the-Causality-of-Laurenti/bc0730766ec18390f9768fb170f98fac21ba421d

 

Om een Causal Loop Diagram te maken is het van belang om eerst alle oorzaak-gevolg (causale) verbanden van een vraagstuk in kaart te brengen. Een causaal verband (zie bron 4) is een gebeurtenis die het directe gevolg is van een andere gebeurtenis, ook wel oorzaak (letter A in bron 4) en gevolg (letter B in bron 4).

Bron 4
Causaal verband


Bij het beschrijven van een causaal verband worden woorden als ‘hierdoor’ of ‘waardoor’ gebruikt om zinnen te verbinden en te checken of er een causaal verband is. Om een causaal model te maken is het nodig om te weten welke oorzaken tot welke gevolgen leiden.

Bron 5
Causaal model

 

Bron: https://studenttheses.uu.nl/bitstream/handle/20.500.12932/33741/Thesis%2020-08-2019.pdf?sequence=1&isAllowed=y

 

De pijlen in een causaal model (zie bron 5) betekenen een oorzaak-gevolg relatie. De pijlen zijn de ‘werkwoorden’ in het model die een actie weergeven. In een causaal model geven de symbolen + en – aan bij de pijlen of er sprake is van toename (+) of afname (-) tussen de verschillende factoren. Je ziet wat het verband is tussen de oorzaak en het gevolg en of het een positief of negatief effect heeft. Het woord ‘positief’ betekend hierin dat het een versterkend effect heeft en ‘negatief’ verwijst naar een verzwakkend effect (zie bron 5 en 6). In de modellen wordt gebruik gemaakt van telbare factoren. In bron 6 zie je van ‘births’ naar ‘rabbits’ een + onder de pijl, hier is sprake van een versterkend effect. Bij ‘deaths’ naar ‘rabbits’ is een – te zien onder de pijl, dit is een verzwakkend effect.

Bron 6
Voorbeeld causaal model ‘konijnen’

Toelichting:
Geboortes van konijnen hebben invloed op het aantal konijnen (meer geboortes = meer konijnen). Sterfte van konijnen heeft invloed het aantal konijnen (meer sterfte = minder konijnen).

Bron: vrij naar https://www.sessionlab.com/methods/causal-loop-diagram


Bekijk ook deze uitlegvideo over Causal Loop Diagra:

Opdracht

Je gaat nu een causaal model maken voor het volgende vraagstuk: 

Op welke manier spelen verschillende elementen (vanuit de verschillende geografische dimensies) een rol voor de natuur (land en zee) op het eiland waar jij woont.

1 Ga in groepjes tien concrete factoren (variabelen) bedenken die van invloed zijn voor de natuur op je eigen eiland. Zorg ervoor dat deze factoren telbaar zijn en kies voor zelfstandige naamwoorden. Noteer iedere factor op een aparte post-it.

2 Ga verbanden leggen tussen deze verschillende factoren (zie voorbeeld in bron 6). Doe dit door pijlen te tekenen tussen factoren. Probeer bij elke factor de vraag te stellen: ”Leidt ‘X’ tot meer of minder van ‘Y’?” 

3 Geef aan of het om een positief (+) of negatief verband (-) gaat.  

4 Bespreek alle oorzaak-gevolg relaties (met een andere groep of klassikaal) en check of de relaties kloppen.