In stap 4 heb je gelezen over kansenongelijkheid. Je hebt gezien dat iemands geboorteplek invloed heeft op zijn of haar ontwikkelingsmogelijkheden. De begrippen ruimtelijke segregatie en gentrificatie kwamen aan bod. In deze stap leer je over zelfbouwwijken en problemen hiervan.
Zelfbouwwijken
Een zelfbouwwijk is een woonwijk die grotendeels door de toekomstige bewoners zelf wordt ontwikkeld en gebouwd. In plaats van dat een projectontwikkelaar of overheidsinstantie het volledige ontwerp en de bouw van de wijk verzorgt, hebben individuen of groepen de mogelijkheid om zelf invloed uit te oefenen op aspecten zoals het ontwerp, de indeling, en soms zelfs de bouw van hun eigen woningen.
In welvarende landen worden er soms plekken aangewezen voor zelfbouwwijken. In deze aangewezen gebieden krijgen de toekomstige bewoners ruimte om zelf hun huis te ontwerpen. In deze zelfbouwwijken is vaak veel aandacht voor duurzaamheid. De wijken kenmerken zich door veel ruimte voor groen en water.
In arme landen zijn zelfbouwwijken vaak sloppen- of krottenwijken in de buurt van grote steden. De bewoners van de krottenwijk hebben veelal hun eigen armoedige ‘krot’ gebouwd omdat er te weinig betaalbare woningen zijn. De bewoners van de sloppenwijken zijn vaak niet geregistreerd en het ontbreekt ze aan de meest basale voorzieningen, zoals schoon water, een veilig onderkomen, inkomen. Wereldwijd wonen er meer dan één miljard mensen in zo’n zelfbouwwijk.
Bron 14: Krottenwijk Cité Soleil in Port-au-Prince – Haïti
In veel landen in het Caribisch gebied bestaat een zelfbouwtraditie. Deze traditie komt voort uit de behoefte van de lokale bevolking om hun eigen huizen te bouwen vanwege een gebrek aan toegang tot formele huisvestingsmogelijkheden, hoge kosten van bouwen door professionele bouwers, of culturele voorkeuren voor zelfbouw.
Om zelf te mogen bouwen moet soms wel eerst een vergunning worden aangevraagd. Als de vergunning wordt verleend, kan worden gebouwd zonder architect of projectontwikkelaar. De bewoner zorgt zelf voor het bouwen van een huis. Bewoners zijn een soort aannemer, zij kopen zelf al het bouwmateriaal, huren vakmannen in die de bouw uitvoeren en moeten de financiën in de gaten houden.
Een voorbeeld van deze zelfbouwtraditie is te vinden op het eiland Haïti, waar veel mensen traditioneel hun eigen huizen bouwen met behulp van materialen zoals klei, hout en golfplaten. Deze huizen, bekend als "taptaps", worden vaak gebouwd door de eigenaren zelf, met de hulp van familieleden en buren. De bouw van taptaps is een gemeenschapsaangelegenheid waarbij mensen samenwerken om elkaar te helpen bij het bouwproces.
Een ander voorbeeld is te zien in landen zoals Jamaica, waar informele nederzettingen, ook bekend als "squatter settlements", worden gebouwd door de bewoners zelf. Deze nederzettingen bestaan uit huizen die zijn opgetrokken uit materialen zoals hout, golfplaten en karton, en worden vaak gebouwd zonder de formele goedkeuring van de overheid.
Bron 15: Squatter settlements in Jamaica
Hoewel deze zelfgebouwde huizen vaak eenvoudig van constructie zijn en soms niet voldoen aan bouwvoorschriften of veiligheidsnormen, vormen ze een belangrijk onderdeel van de huisvestingsinfrastructuur in het Caribisch gebied. Een belangrijk kenmerk van zelfbouwwijken in het algemeen wereldwijd is dat er een sterk gevoel van eigenaarschap is. De bewoners in zo’n wijk werken vaak samen, eventueel met grote bedrijven en overheid, om belangrijke voorzieningen zoals water, elektriciteit en riolering te organiseren.
|