Economische ontwikkelingsstrategieën zijn inspanningen van de regering van een land om de economische groei, welvaart en levensstandaard van de bevolking te verbeteren. Deze strategieën hebben vaak een of meer van de volgende vier doelen:
In deze eerste stap kijk je naar voorbeelden in het Caribisch gebied van wat een overheid kan doen om de economie te stimuleren.
1 Diversificatie van de economie
Diversificatie gaat over het bevorderen van een breder scala aan economische activiteiten om de afhankelijkheid van één sector te verminderen. Een voorbeeld van de diversificatie van de economie in het Caribisch gebied is te zien in Barbados. Barbados stond lange tijd bekend om zijn suikerproductie. De suikerindustrie is echter kwetsbaar door concurrentie bijvoorbeeld door Brazilië en voor schommelingen in de wereldmarktprijzen. Daarnaast heeft de suikerproductie te maken met uitdagingen zoals klimaatverandering en stijgende productiekosten. Barbados heeft zich daarom meer gericht op de toerismesector en geïnvesteerd in de informatie- en technologiesector (IT). Beide sectoren zijn nu belangrijke pijlers van de economie geworden.
2 Infrastructuurontwikkeling
Deze strategie gaat over het investeren in infrastructuur zoals wegen, havens, luchthavens en communicatienetwerken. Doel van de investeringen is de economie te verbeteren. De Dominicaanse Republiek bijvoorbeeld heeft aanzienlijke investeringen gedaan in de ontwikkeling en modernisering van luchthavens in het hele land (zie bron 1). Deze investeringen hebben onder andere tot doel de toeristische sector te stimuleren en de economische groei te bevorderen.
Bron 1: Spaanse luchtvaartmaatschappij start dochterbedrijf in Dominicaanse Republiek
3 Bevordering van investeringen
Bij ‘bevordering van investeringen’ gaat het over het aantrekken van binnenlandse en buitenlandse investeerders. Dat kan door investeringsvriendelijke regelgeving te implementeren. De Bahama’s bijvoorbeeld hebben zich, net als veel andere landen, gericht op het aantrekken van zowel binnenlandse als buitenlandse investeringen(of investeerders) door het opzetten van vrije handelszones (free zones/special economic zone (SEZ)). Deze zones bieden investeerders aanzienlijke belastingvoordelen, vrijstellingen van invoerrechten en andere gunstige zakelijke voorwaarden.
Een voorbeeld van een bedrijf dat investeert in het Caribisch gebied is Chiquita Brands International, een van de grootste bananenproducenten en -distributeurs ter wereld (zie bron 2). Zij investeren in moderne landbouwtechnieken, kwaliteitscontrole en distributiekanalen. Ze werken vaak samen met lokale boeren, die profiteren van de technische knowhow en de wereldwijde markttoegang. Zo’n samenwerking tussen twee partijen wordt wel een joint-venture genoemd.
Bron 2: Chiquita bananen
4 Beperken import en stimuleren export
Sommige landen nemen protectionistische maatregelen om de eigen industrie te beschermen. Dit kan bijvoorbeeld door import te beperken en export te stimuleren. Zo proberen verschillende landen in het Caribisch gebied om hun bananenindustrie te beschermen en uit te breiden. Dit doen ze door bijvoorbeeld hoge invoerrechten te heffen op de import van concurrerende bananen op te leggen. En door subsidie te geven aan bedrijven die bananan exporteren. De strategie om buitenlandse import te vervangen door binnenlandse productie wordt importsubstitutie genoemd.
Landen als Barbados, Trinidad en Tobago en Jamaica willen door het gebruik van meer zonnepanelen in hun toenemende energiebehoefte voorzien. Deze zonnepanelen worden op dit moment veelal geïmporteerd. Deze landen willen hun eigen zonne-energiesystemen gaan produceren. Door deze strategie van importsubstitutie worden de landen minder afhankelijk van buitenlandse leveranciers en stimuleren ze hun eigen economieën.
5 Duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling gaat over het integreren van milieuvriendelijke praktijken in de economische groei. Doel is de natuurlijke hulpbronnen te behouden en de negatieve impact op het milieu te minimaliseren. Zo heeft Aruba bijvoorbeeld ingezet op duurzame ontwikkeling door te investeren in hernieuwbare energie, met name zonne-energie. Deze duurzame ontwikkeling is goed voor het behoud van de natuurlijke schoonheid van het eiland.
6 Publiek-private samenwerking
Met publiek-private samenwerking wordt het bevorderen van samenwerking tussen de overheid, particuliere sector en maatschappelijke organisaties bedoeld. Zo heeft de overheid in Trinidad en Tobago het model van publiek-private samenwerking toegepast om de watervoorzieningen en sanitaire voorzieningen te beheren en te ontwikkelen. In het begin van deze eeuw heeft de regering de watervoorziening genationaliseerd: de waterbedrijven werden overgenomen door de staat. Doel was de toegang tot drinkwater en sanitaire voorzieningen te verbeteren. Later heeft de overheid juist weer delen van de watervoorziening en sanitaire voorzieningen geprivatiseerd: beheer en onderhoud van watervoorzieningssystemen en afvalwaterzuiveringsinstallaties kwamen in handen van particuliere bedrijven.
De overheid kan dus op veel verschillende manieren de economische ontwikkeling in een land stimuleren. Toch gaan er ook stemmen op die pleiten voor juist een zeer beperkte overheidsbemoeienis. Het neoliberalisme benadrukt dat de vrije markt en de individuele keuzevrijheid de belangrijkste krachten achter economische groei zijn. Het neoliberalisme pleit dus juist voor minder overheidsinterventie. Neoliberalen zijn voor meer privatiseringen: overheden verkopen overheidsbedrijven aan particuliere bedrijven om particuliere investeringen in de economie te stimuleren. Neoliberalen pleiten ook vaak voor deregulering en belastingverlagingen: minder beperkingen en voorschriften/regels voor bedrijven en lage belastingtarieven om economische groei te bevorderen.
|
|
|
|