2. (Vak)inhoud Goed leermateriaal is (vak)inhoudelijk correct, begrijpelijk en sluit aan bij de doelgroep. |
2.7 Het leermateriaal is inclusief Leerlingen moeten zichzelf vertegenwoordigd zien in het leermateriaal, het moet rechtdoen aan inclusiviteit. |
Uit onderzoek weten we dat inclusief leermateriaal een positieve invloed heeft op o.a. de schoolprestaties, beroepsambities en identiteitsontwikkeling van kinderen (Mesman, Van de Rozenberg et al, 2019). Kwalitatief goed leermateriaal zorgt ervoor dat kinderen zich erin vertegenwoordigd voelen en dat het materiaal respectvol omgaat met diversiteit en seksualiteit.
De onderzoekers van bovenstaand onderzoek hebben een handleiding geschreven met concrete tips hoe je kunt zorgen voor meer inclusief leermateriaal.
Hoe herken je dit criterium in leermateriaal?*
Check 1
In hoeverre zijn mensen uit verschillende groepen vertegenwoordigd in het materiaal? Komt dit overeen met onze samenleving?
Kijk naar:
afbeeldingen
gebruik van namen uit bepaalde culturen/landen
gebruik van (bekende) personen uit een bepaalde groep
Let daarbij op:
gender
mensen van kleur
LHBTIQ+
lichaamstypes
beperkingen
leeftijd
gezinssituatie
In de hierboven genoemde handleiding vind je een concrete handreiking hoe je dit systematisch kunt berekenen en beoordelen.
Check 2
Kijk kritisch naar de gebruikte voorbeelden en teksten. Zijn deze stigmatiserend of stereotyperend? Zou ik zelf zo geportretteerd willen worden?
Hoe verwerk je dit criterium in jouw eigen leermateriaal?
Wil je het gevonden open leermateriaal zelf aanpassen of ontwikkel je zelf open leermateriaal? Gebruik dan deze tips om je leermateriaal inclusiever te maken.
Gebruik illustraties en foto’s van mensen uit de groepen die ondervertegenwoordigd zijn in het materiaal.
Maak gebruik van namen die vaak voorkomen bij groepen van kleur of juist gebruikt worden in meerdere talen.
Gebruik voorbeelden van beroemdheden/rolmodellen die uit deze groepen komen.
Maak in oefeningen gebruik van verwijzingen naar de eerste of tweede persoon of naar familieleden (mijn zus etc.). Elke leerling denkt dan automatisch aan zijn eigen omgeving.
Kies voor een emancipatorische benadering waarin ondervertegenwoordigde groepen meer plek krijgen in bepaalde rollen en functies.
Wees kritisch bij het gebruik van woorden als hij/zij en probeer ze waar mogelijk te vermijden.
Meer lezen over inclusiviteit in leermateriaal en handige links?
Rapport Representatie en stereotypering van vrouwen en mannen in schoolboeken voor de brugklas, Mesman, Van de Rozenberg et al, 2019
Inclusie en diversiteit in schoolboeken
Voornamen per land
Index meest voorkomende namen uit de wereld
Namengenerator voor namen die voorkomen in twee verschillende talen
*Gebaseerd op de handleiding Hulpmiddel voor meer inclusieve schoolboeken, (Mesman, Van de Rozenberg et al, 2019)