Examenvragen

Maak de volgende examenopgave.

Opgave – Spreiding van creoolse talen – VWO 2024-1

Gebruik bron 24 en bron 25.

Bron 24
Spreiding van creoolse talen in het Caribisch gebied (2015)

 

Bron 25
Etnische samenstelling van de bevolking in Midden-Amerika

 

Hieronder staan drie omschrijvingen (a tot en met c) en zes begrippen (1 tot en met 6).

 

1 Noteer de letters a tot en met c onder elkaar op je antwoordenblad. Schrijf achter elke letter het cijfer van het bijbehorende begrip. Let op: er blijven drie begrippen over.

Gebruik bron 24.
Het kolonialisme is bepalend geweest bij het ontstaan van creoolse talen.
2 Geef aan

  • waarom de koloniale periode bepalend geweest is bij het ontstaan van creoolse talen;
  • op welke twee manieren talen tegenwoordig beïnvloed worden.

Gebruik bron 25.
In Jamaica spreekt een groot deel van de bevolking de Afro-Engelse creoolse taal Patwa (Patois).
3 Geef de namen van nog twee andere landen uit bron 25 waar een groot deel van de bevolking een Afro-creoolse taal spreekt.

Als in een land een groot deel van de bevolking alléén een creoolse taal beheerst, leidt dat vaak tot sociaaleconomische ongelijkheid.
4 Beredeneer dit.

 

Opgave – Politiek in het Caribisch gebied! – HAVO 2018-1

Caricom is een samenwerkingsverband dat integratie stimuleert tussen de leden. De diversiteit binnen de Caricom bemoeilijkt de samenwerking.

5 Noem twee verschillende voorbeelden van verschillen binnen de Caricom die de onderlinge samenwerking kunnen beperken.

- Noem een sociaal-cultureel voorbeeld;

- Noem een sociaaleconomisch voorbeeld.

 

Opgave – De vele gezichten van de Spaanse taal – VWO 2013-1

Bestudeer de atlaskaart ‘De Wereld – cultuur: officiële landstalen’.
Naast de officiële landstalen worden in het Caribisch gebied verschillende creoolse talen gesproken.

6 Noem hiervan een voorbeeld op de Grote Antillen.

Bestudeer de atlaskaart ‘De Wereld – cultuur/politiek: cultuurgebieden’.
De Spaanse taal is de laatste decennia bezig met een inhaalslag.

7 Waaruit blijkt dat de huidige lingua franca in toenemende mate ‘hispaniseert’?

Stel: op het eiland waar jij woont wordt met behulp van een referendum gekozen om één officiële landstaal in te voeren. Jij mag je stem uitbrengen.

8 Welke taal zou jij kiezen bij het referendum? Beargumenteer jouw keuze vanuit de volgende dimensies:

- de demografische dimensie
- de politieke dimensie
- de economische dimensie
- de sociaal-culturele dimensie

 

Opgave – Politieke en economische relaties van het Caribisch gebied – VWO 2021-1

Gebruik bron 26.


Bron 26: Trends in de indicatoren van de HDI (Human Development Index / VN-welzijnsindex) van Cuba (1990-2018)

De Human Development Index (HDI) wordt onder andere berekend aan de hand van de volgende drie indicatoren:
− bruto binnenlandse product per hoofd
− levensverwachting
− scholing

9 Noteer de letters a tot en c uit bron 25 onder elkaar op je antwoordblad. Schrijf de naam van de bijbehorende indicator van de HDI erachter.

Gebruik de bronnen 26 en 27.

Bron 27
Amerikaans reisverbod voor Raúl Castro wegens steun aan Maduro

september 2019 - De voorzitter van de Cubaanse Communistische Partij Raúl Castro mag het grondgebied van de Verenigde Staten niet meer betreden. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt. Castro is de broer van Fidel Castro, degene die de republiek Cuba omvormde tot een communistische staat. Raúl Castro oefent veel invloed uit op politieke en militaire beslissingen van Cuba. Volgens de minister heeft Castro mensenrechten geschonden door het regime van de Venezolaanse president Nicolás Maduro te steunen. Ook de directe familieleden van Castro kunnen de Verenigde Staten niet meer betreden of hebben grote kans uitgeleverd te worden aan de Verenigde Staten als ze een gebied betreden waar de Verenigde Staten veel invloed op heeft. Volgens de Verenigde Staten is Castro indirect verantwoordelijk voor het geweld, intimidatie en de onderdrukking door het regime-Maduro. Met de sanctie willen de Verenigde Staten vooral dat Cuba stopt met het steunen van Maduro. In de zomer van 2019 besloten de Verenigde Staten al het zeecruisetoerisme naar Cuba te stoppen.

Raúl Castro bij de viering van het jubileum van de Cubaanse revolutie


De Human Development Index (HDI) geeft geen volledig beeld van het welzijn in Cuba.

10 Geef twee redenen waarom de Human Development Index (HDI) geen volledig beeld geeft van het welzijn in Cuba.